Hoa gạo tháng 3: Không chỉ đẹp mà còn ngon
Mùa hoa gạo gắn liền với tháng Ba. Những tưởng rằng loài hoa này chỉ để ngắm chơi nhưng lại có rất nhiều công dụng trong việc làm vị thuốc trong Đông y và làm nguyên liệu chế biến món ăn bổ dưỡng.
Vị thuốc tốt cho sức khỏe
Hoa gạo chứa nhiều acid amin, pectin tanin, đường và nhiều nguyên tố vi lượng. Theo Đông y, nhiều bộ phận của cây hoa gạo được sử dụng làm thuốc như hoa gạo, vỏ cây, rễ. Vị đắng chát, hơi ngọt, tính mát, tác dụng làm se, tiêu viêm, giải độc, sát khuẩn, thông huyết nên đã trở thành dược liệu sử dụng nhiều trong trị liệu. Dân gian vẫn thường hái những bông hoa gạo lành lặn đem phơi trong dâm hoặc sấy khô bằng lửa nhỏ cất vào lọ sành, đậy kín để dùng dần.
Một số bài thuốc dùng hoa gạo như:
+ Viêm loét dạ dày: Có thể lấy rễ, hoa hoặc vỏ thân cây gạo 15 - 30g, sắc uống.
+ Trẻ bị sốt cao vào mùa hè: Dùng bài thuốc sắc từ 6g hoa gạo chế thêm chút đường phèn, chia uống vài lần trong ngày khá hiệu quả.
+ Khi bị ho khạc nhiều đờm do phế nhiệt: lấy 15g hoa gạo, rau diếp cá 15g, tang bạch bì 10g, sắc uống.
+ Mun nhọt sưng tấy: lấy hoa gạo tươi, giã nát đắp ngày 1 - 2 lần sẽ đỡ đau nhức, chóng khỏi. Chữa tiêu chảy, kiết lị: dùng 20 - 30g hoa gạo thái mỏng, sao vàng, sắc lấy nước uống, ngày 1 thang, chia 2 lần.
Theo BS Đông y Hoàng Khánh Toàn, vỏ cây hoa gạo cũng là loại thuốc quý. Vỏ thân cây hoa gạo có vị cay, tính bình thường dùng để chữa các chứng bệnh như chấn thương bong gân, gãy xương, viêm loét dạ dày, tiêu chảy, viêm đau khớp...
+ Bong gân: lấy 16g vỏ cây gạo, 16g lá lốt. Vỏ gạo cạo sạch lớp vỏ ngoài rồi sao với rượu, lá lốt sao vàng. Đổ 750ml nước sắc còn 250ml, chia uống 2 lần trong ngày. Hoặc vỏ thân cây gạo, rau má, cây vòi voi, bồ công anh, tất cả đều tươi với lượng bằng nhau, rửa sạch, giã nát, đắp bó vào chỗ bong gân.
+ Viêm khớp, đau lưng, đau gối mạn tính: vỏ thân cây gạo 15g, sắc lấy nước bỏ bã, cho thêm chút rượu vang, uống làm 2 lần trong ngày.
+ Sưng nề do chấn thương: Vỏ thân hoặc rễ cây gạo ngâm rượu xoa ngoài hoặc giã nát đắp vào vị trí tổn thương. Hoặc: Vỏ thân cây gạo 100g, củ nghệ vàng già 100g. Vỏ gạo cạo bỏ vỏ bẩn ở ngoài, băm nhỏ, giã nát với nghệ thái mỏng, dùng dấm thanh và rượu cho vào sao rồi chườm hoặc đắp vào vết thương khi còn nóng.
Mặc dù việc sử dụng hoa gạo cũng như các bộ phận khác của hoa gạo làm thuốc là rất tốt nhưng các chuyên gia đông y khuyến cáo, trước khi sử dụng mọi người cũng nên có tư vấn của các bác sỹ để có liều lượng phù hợp với thể trạng, tận dụng được hiệu quả tốt nhất giá trị của loài hoa này.
Nguyên liệu chế biến món ăn bổ dưỡng
Dưới bàn tay khéo léo của các đầu bếp, mỗi loài hoa được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau. Và loài hoa gạo cũng đã được nhiều người sử dụng làm thành món ăn ngon, bổ dưỡng như món nhị hoa gạo xào thịt bò, thịt trâu… Theo hướng dẫn tại một diễn đàn ẩm thực, món nhị hoa gạo xào thịt bò được thực hiện như sau:
Nguyên liệu: 1 rổ hoa gạo; 300g thịt diềm thăn bò thái mỏng hoặc dùng thịt trâu; ½ củ hành tây chẻ nhỏ; 3 thìa to hành tỏi khô bằm nhỏ - nước mắm - muối - tiêu bột - hành lá, rau răm thái rối (nếu có).
Sau khi chuẩn bị nguyên liệu, sơ chế tách nhị, hoa gạo bóc bỏ đài, cánh, bỏ cả thân nhuỵ ở giữa, chỉ lấy vòng nhị hoa dài; tuốt bỏ bao phấn màu nâu đen đầu các sợi nhị hoa rồi xé nhị thành các búp nhỏ.
Để khử nhớt, nhựa của nhị hoa bằng cách đun nồi nước lớn cho muối hạt vào rồi thả nhị vào luộc khoảng 10 - 15 phút. Sau đó rửa sạch nhiều lần cho hết nhớt. Cuối cùng ngâm nước muối lạnh khoảng 1 - 2 tiếng cho nhị hết nhựa và thơm giòn.
Cách làm:
- Ướp thịt bò hoặc thịt trâu với 1 thìa to dầu ăn + 1 thìa nhỏ nước mắm + muối vừa ăn + 1 thìa to hành tỏi bằm.
- Làm nóng chảo với dầu ăn ở lửa lớn, cho 1 thìa to hành tỏi vào phi thơm. Cho hành tây vào đảo nhanh tay 30 giây, cho nhị gạo vào xào cùng, nêm mắm muối vừa ăn. Xào nhanh tay cho đến khi hành tây trong, nếm thử thấy giòn ngọt hết hăng thì xúc nhanh ra đĩa.
- Làm nóng lại chảo với dầu ăn ở lửa lớn, cho 1 thìa to hành tỏi vào phi thơm. Cho thịt bò vào xào thật nhanh tay, khi thịt gần chín cho nhanh hành lá, rau răm xào cùng. Tiếp tục đổ nhị hoa gạo + hành tây vào đảo đều cùng. Tắt bếp xúc ra đĩa rắc nhiều tiêu bột.
Món ăn này ăn nóng rất ngon. Nhị gạo vừa dai vừa giòn sần sật ăn rất lạ miệng. Nó hoà quyện tuyệt hảo với thịt bò xào và hầu như không cần thêm bất cứ nguyên liêu hay gia vị nào khác vẫn ngon, bổ dưỡng cho sức khỏe.