Thêm một dự án khủng thoi thóp
Hơn 10 năm qua, công trình thủy điện Hồi Xuân xây dựng trên sông Mã, đoạn qua huyện miền núi Quan Hóa (Thanh Hóa) nằm trong tình trạng dang dở.
Sáng 6/4, ông Cao Thanh Bình - Trưởng bản Sa Lắng, xã Phú Xuân, huyện Quan Hóa không lên rẫy vì trời sa mù. Ngồi bên ấm nước chè vối đã đỏ quạch, ông nhìn hút về phía công trình thủy điện Hồi Xuân bắt đầu gỉ đỏ như chén chè vối ông vừa rót ra. Do thiếu vốn để triển khai dự án thủy điện Hồi Xuân, nên chủ đầu tư đã dừng thi công trong nhiều năm qua. Từ đó dẫn đến nhiều công trình dân sinh mà họ đã đã cam kết với chính quyền địa phương vẫn chưa thực hiện.
Ông Bình bức xúc: Trước khi di dời lên khu tái định cư (TĐC), người dân được chủ đầu tư cam kết sẽ kè taluy dương chống sạt lở từ vách núi, ta luy âm để không sạt xuống sông Mã, kèm theo đó là làm nhà văn hóa bản, đường bê tông từ bến đò lên bản, đường đi nghĩa địa, sân bóng chuyền, hệ thống kênh thoát nước... Nhưng rồi sau đó, thủy điện không thi công nữa, những công trình họ đã hứa hẹn cũng chìm lấp theo thời gian.
“Khó khăn nhất hiện nay vẫn là bản chưa có nhà văn hóa để sinh hoạt cộng đồng. Mỗi khi bản có việc, chúng tôi đều phải mượn nhà dân để họp nên rất bất tiện. Để có sân bóng tập luyện thể thao, người dân bản phải tự góp tiền làm lấy... Người dân trong khu TĐC vô cùng bức xúc về việc nợ công trình của chủ đầu tư. Chúng tôi đã nhiều lần kiến nghị đến các cơ quan chức năng nhưng mọi việc vẫn rơi vào im lặng”- ông Bình nói.
Ông Cao Xuân Thắng - một người dân trong bản Sa Lắng không giấu được sự lo lắng của mình cho biết thêm: “Ồ, lo lắm chứ! Chúng tôi sinh sống ngay dưới chân núi, cứ mỗi khi có mưa dông thì đất, đá lại sạt theo nhau trôi xuống, vùi lấp vườn tược. Để tránh hiểm họa, gia đình tôi đã phải làm nhà ra phía bên ngoài sinh sống đấy”.
Trao đổi với chúng tôi, bà Phạm Thị Tuyết - Chủ tịch UBND xã Phú Xuân cho biết: Đến thời điểm hiện tại, chủ đầu tư Dự án thủy điện Hồi Xuân vẫn chưa hoàn trả công trình phúc lợi cho người dân Sa Lắng như cam kết. “Không những thế, từ sau khi người dân di dời đến đây sinh sống đã nảy sinh vô số những bất cập như nhiều nhà dân thiếu nước sạch. Tại nhiều cuộc họp, chúng tôi cũng có ý kiến đề xuất về những hệ lụy của thủy điện trên địa bàn nhưng vẫn chưa được xem xét giải quyết”- bà Tuyết bức xúc cho biết thêm.
Tìm hiểu thêm từ phía UBND huyện Quan Hóa, được biết: Không chỉ nợ công trình dân sinh tại khu TĐC Sa Lắng, hiện nay chủ đầu tư thủy điện Hồi Xuân vẫn chưa thực hiện thi công 5 tuyến đường giao thông (dài 4km) như đã cam kết trước đó, 2 cầu treo dân sinh bắc qua sông Mã đang thi công dang dở. Ngoài ra, chủ đầu tư đã phê duyệt nhưng chưa có kinh phí chi trả cho UBND huyện thực hiện việc xây dựng trường học, trạm y tế tại các xã Phú Xuân, Phú Lệ, Phú Sơn.
Được biết, Thủy điện Hồi Xuân xây dựng với tổng mức đầu tư khoảng 3.320 tỷ đồng, khởi công tháng 3/2010, công suất lắp máy 102MW với 3 tổ máy, sản lượng điện hàng năm 432 triệu KWh, do Công CP đầu tư và xây dựng điện Hồi Xuân (VNECO), thuộc Tổng Công ty CP Xây dựng điện Việt Nam làm chủ đầu tư.
Tuy nhiên, khi đang triển khai dự án, do không đủ năng lực về tài chính, chủ đầu tư đã phải dừng thi công. Đến tháng 6/2014, Công ty TNHH dịch vụ, thương mại, sản xuất, xây dựng Đông Mê Kông có trụ sở đóng tại TP HCM mua lại cổ phần và trở thành cổ đông chính nắm giữ khoảng 90% cổ phần.
Đến năm 2015, Dự án thủy điện Hồi Xuân được chuyển giao hoàn toàn cho Công ty Đông Mê Kông và được Chính phủ bảo lãnh cho khoản vay thương mại 125 triệu USD từ Ngân hàng Goldman Sachs (Mỹ). Nhờ đó, dự án thi công trở lại vào năm 2017 nhưng sau một thời gian thì dự án tiếp tục phải dừng lại lần 2 vì thiếu vốn.
Theo tìm hiểu của phóng viên báo Đại Đoàn Kết, dù được khởi công 11 năm qua, nhưng đến nay công trình thủy điện Hồi Xuân vẫn chưa thể hoàn thành, nhiều hạng mục thi công dang dở, máy móc hoen gỉ, nhà điều hành vắng bóng người. Nhà đầu tư đã dừng thi công từ quý 2/2018 do thiếu vốn...