Biến tướng mang thai hộ
Thời gian qua, hoạt động của những đường dây mua bán tinh trùng, noãn, phôi, đẻ thuê, ngày càng phức tạp. Một số vụ việc đã bị cơ quan chức năng điều tra, khởi tố. Mới đây nhất, Công an thành phố Hà Nội đã phát hiện một đường dây mang thai hộ vì mục đích thương mại và quyết định khởi tố vụ án. Vụ việc được phát hiện từ một chi tiết khá bất ngờ…
Dùng giấy tờ giả để hợp thức hóa
Ngày 7/4, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an Hà Nội điều tra về hành vi mang thai hộ vì mục đích thương mại đối với Phạm Ngọc Thảo, 40 tuổi ở TP HCM, Nguyễn Anh Thư, 29 tuổi ở Vĩnh Long và Nguyễn Danh Hòa, 59 tuổi là bác sĩ, ở quận Đống Đa, Hà Nội. Hiện Thảo và Thư đã bị tạm giam để phục vụ điều tra. Bị can còn lại là Nguyễn Danh Hòa, được cho tại ngoại, cấm đi khỏi nơi cư trú.
Vụ việc này bắt đầu được phát hiện và đưa ra ánh sáng khi tại 1 bệnh viện có 2 trẻ em được 2 người mẹ sinh ra nhưng chung 1 người cha.
Trước đó, Thảo từng sử dụng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm nên có quen biết bác sĩ Nguyễn Danh Hòa. Còn Nguyễn Anh Thư thường xuyên tham gia các hội nhóm trên mạng xã hội nên biết thông tin về người có nhu cầu thụ tinh trong ống nghiệm.
Năm 2019, Thư biết Nguyễn Thanh Tuấn và Đặng Minh Trang không phải vợ chồng nhưng muốn có con chung nên đã tìm người mang thai hộ. Thư và Thảo chốt giá 480 triệu đồng cho một thai phụ. Do Nguyễn Thanh Tuấn và Đặng Minh Trang muốn có con trai nên đã cấy 2 phôi vào 2 người phụ nữ. Bác sĩ Nguyễn Danh Hòa là người thực hiện tất cả các thủ thuật liên quan để hai phụ nữ này mang thai.
Ông Nguyễn Quang Trung, Trưởng phòng Hành nghề Y dược tư nhân, Sở Y tế Hà Nội cho biết, qua kiểm tra thông tin trong hồ sơ quản lý cho thấy “bác sĩ” Nguyễn Danh Hòa không có giấy phép hành nghề. Người này đã hành nghề trên địa bàn thành phố Hà Nội từ năm 2016, trước đây có đăng ký hành nghề ở Bệnh viện Đông Đô nhưng năm 2016 rút tên ra khỏi danh sách và không đăng ký hành nghề ở bất cứ nơi nào ở Hà Nội.
Trước đó, ngày 6/1, Công an quận Long Biên (Hà Nội) cũng đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Hoàng Huệ Tâm (27 tuổi, ở Thái Nguyên) về hành vi tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại và lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
Theo cơ quan công an, Tâm sử dụng mạng xã hội tìm kiếm thông tin những người hiếm muộn, muốn sinh con, đồng thời tìm các phụ nữ có nhu cầu mang thai hộ để kiếm tiền. Mỗi ca “đẻ thuê” có giá 300 - 700 triệu đồng. Trong đó Tâm hưởng lợi 100 - 200 triệu đồng, người mang thai hộ hưởng 200 - 500 triệu đồng tùy trường hợp. Để hợp thức hóa việc mang thai hộ, Tâm đã sử dụng các loại giấy tờ giả như hộ khẩu, chứng minh nhân dân, giấy đăng ký kết hôn...
Chỉ được phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo
Theo các chuyên gia y tế: Luật Hôn nhân gia đình cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, song quy định chặt chẽ như người mang thai hộ phải là thân thích ba đời của người nhờ mang thai. Người mang thai hộ phải tự nguyện giúp mang thai cho cặp vợ chồng mà người vợ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản... Người mang thai hộ nếu có chồng, phải được người chồng đồng ý, và chỉ được phép mang thai hộ một lần, mục đích đảm bảo an toàn và sức khỏe người mẹ.
Hiện nay có một số bệnh viện trong cả nước có đủ điều kiện thực hiện ngay kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo như: BV Phụ sản trung ương, BV đa khoa trung ương Huế, BV Từ Dũ và Mỹ Đức (TP HCM)... Các bệnh viện được Bộ Y tế cho phép thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo phải có hội đồng tư vấn chịu trách nhiệm về lĩnh vực chuyên môn…
Tuy nhiên, thực tế vẫn có những đối tượng làm giả giấy tờ, trong đó có giấy đăng ký kết hôn, kèm theo bản công chứng để làm thủ tục thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm. Về bản chất đây là hình thức mang thai hộ bất hợp pháp.
Để siết chặt lại việc này, Vụ Sức khỏe bà mẹ và trẻ em (Bộ Y tế) đã có yêu cầu các cơ sở thực hiện kỹ thuật thụ tinh ống nghiệm và mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, rà soát quy trình chuyên môn kỹ thuật, quy trình quản lý, tuân thủ quy định pháp luật trong lĩnh vực hỗ trợ sinh sản. Các bệnh viện tăng cường kiểm tra, giám sát nội bộ, không để cán bộ nhân viên tham gia, dính líu, tiếp tay cho các đường dây buôn bán tinh trùng, noàn, phôi, “đẻ thuê” hoặc thực hiện lựa chọn giới tính thai nhi.
Công văn cũng nêu rõ: Sẽ xử lý nghiêm nếu phát hiện có sai phạm, kể cả xem xét bãi bỏ quyết định công nhận cơ sở khám chữa bệnh đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm và mang thai hộ.