Nhìn lại nhiệm kỳ của Đoàn ĐBQH và HĐND Hà Nội Bài 2: Đổi mới giám sát và tiếp xúc cử tri

Trong 18 kỳ họp có 11 kỳ họp thường kỳ, 7 kỳ họp không thường kỳ; HĐND cấp huyện tổ chức 313 kỳ họp thường kỳ; 187 kỳ họp không thường kỳ; HĐND cấp xã tổ chức 6.081 kỳ họp thường kỳ, 1.756 kỳ họp không thường kỳ.

Giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri đạt 91,5%

Trong nhiệm kỳ, đại biểu HĐND các cấp đã thực hiện tốt việc tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp. Ngoài ra, đại biểu còn tham gia nhiều cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề trên địa bàn. Công tác tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND các cấp được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Thời gian tiếp xúc cử tri được thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương để cử tri biết và đến dự. Đối tượng, thành phần tham gia tiếp xúc cử tri được mở rộng, trung bình mỗi hội nghị tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND TP có từ 120 đến 200 cử tri đến dự.

Theo thống kê của HĐND TP Hà Nội, trong nhiệm kỳ 2016-2021 đã tổ chức tiếp xúc cử tri tại 30 đơn vị bầu cử, với 610 cuộc tiếp xúc cử tri, trong đó có 10 cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề. Đã tiếp nhận 3.572 ý kiến, kiến nghị của cử tri. UBND TP, các cơ quan đơn vị có thẩm quyền trả lời 3.238 nội dung, trong đó qua rà soát, giám sát thì đã giải quyết xong 2.962 ý kiến, kiến nghị, đạt tỷ lệ 91,5%. Bên cạnh đó, HĐND cấp huyện đã tiếp nhận, tổng hợp 26.714 ý kiến, kiến nghị của cử tri và chuyển tới các cơ quan có thẩm quyền, tỷ lệ giải quyết đạt trên 82%. Còn HĐND cấp xã đã tiếp nhận, tổng hợp 166.217 ý kiến, kiến nghị của cử tri và chuyển tới các cơ quan có thẩm quyền, tỷ lệ giải quyết đạt trên 84%. Bên cạnh đó, Thường trực HĐND TP cũng đã chỉ đạo, điều hoà các Ban, các Tổ đại biểu, đại biểu HĐNĐ TP duy trì tiếp thu các ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân, các thông tin nổi bật trên các cơ quan thông tấn báo chí, dư luận xã hội liên quan đến các chủ trương chính sách, công tác chỉ đạo điều hành của các cấp chính quyền, các vấn đề dân sinh bức xúc, nhất là trong năm 2020 đã có những nội dung liên quan đến công tác phòng chống dịch bệnh Covid-19.

Thường trực HĐND TP cho biết, các ý kiến, kiến nghị chính đáng của cử tri được tổng hợp phân loại kịp thời và chuyển đến các cơ quan liên quan trả lời tại các cuộc tiếp xúc cử tri trước, sau kỳ họp. Một số nội dung nổi cộm đã được lãnh đạo UBND cùng cấp và lãnh đạo các sở, ngành trả lời trực tiếp tại buổi tiếp xúc cử tri. Đối với những vấn đề cụ thể, Thường trực HĐND có văn bản hoặc tổ chức đoàn giám sát các cơ quan có trách nhiệm giải quyết theo thẩm quyền và trả lời cử tri theo từng vấn đề, từng nội dung theo quy định của pháp luật. Nhìn chung hoạt động tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND các cấp được duy trì tốt và thực hiện đảm bảo các quy định của pháp luật.

Theo Phó Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Phùng Thị Hồng Hà: Công tác tiếp xúc cử tri đã được thực hiện hết sức nghiêm túc, đổi mới mạnh mẽ về “chất” và “lượng”. Cụ thể các đại biểu HĐND TP đã tiến hành tiếp xúc cử tri tại các đơn vị bầu cử trước và sau kỳ họp, bảo đúng quy định, tiếp thu ý kiến, kiến nghị của cử tri. Các buổi tiếp xúc cử tri đã từng bước đổi mới theo hướng tăng số lượng cử tri là người trực tiếp lao động sản xuất, giảm thời gian đọc báo cáo, tăng phần giải trình, trả lời của các sở, ngành và UBND quận, huyện, thị xã có liên quan.

Đánh giá về hoạt động tiếp xúc cử tri của HĐND TP Hà Nội trong nhiệm kỳ qua, nói với chúng tôi, cử tri Nguyễn Quyết Thắng, Phường Hàng Mã, Quận Hoàn Kiếm cho rằng: HĐND TP Hà Nội đã có nhiều cái bám sát được vấn đề phản ánh của nhân dân để đi vào thực tiễn cuộc sống, giải quyết trực tiếp những vấn đề dân cần, dân biết, dân bàn, dân kiểm tra và dân thụ hưởng, gắn với quyền lợi của nhân dân, mục tiêu chính là thực hiện được nghị quyết, bảo đảm tăng cường đời sống dân sinh. Các cuộc tiếp xúc cử tri được tổ chức chặt chẽ và có đầy đủ các nội dung từ chế độ tiêu chuẩn, giải quyết những vấn đề bức thiết.

“Ví như y tế xã phường, nâng cao chất lượng điểm khám chữa bệnh ban đầu, chất lượng và xây dựng trường học đó là những cái rất sát với thực tiễn. Tôi đã trao đổi trực tiếp với các đồng chí trong các ban của HĐND TP thì thấy nguyện vọng của nhân dân đều được giải quyết tốt, từ tiếp xúc cử tri cho đến tiếp công dân”-ông Thắng nói.

Giám sát đúng trọng điểm

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND và Thường trực HĐND TP đã tổ chức được 21 cuộc giám sát, khảo sát; 4 Ban HĐND TP tổ chức được 150 cuộc giám sát, khảo sát; đặc biệt các Tổ đại biểu HĐND TP cũng đã tổ chức được 65 cuộc giám sát, khảo sát tại địa bàn ứng cử. HĐND cấp huyện đã thành lập 2.350 đoàn giám sát để tổ chức hàng nghìn cuộc làm việc tại các cơ quan, đơn vị chịu giám sát. HĐND cấp xã đã thành lập 14.033 đoàn giám sát. Thường trực, các Ban HĐND thường xuyên đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện các kết luận giám sát và tổ chức tái giám sát khi cần thiết. Cụ thể, cấp huyện đã có tổng số 12.615 kiến nghị sau giám sát, tỷ lệ giải quyết đạt 89%; cấp xã có 32.307 kiến nghị, tỷ lệ giải quyết đạt 91%.

Điểm nhấn chính là việc ngay từ đầu nhiệm kỳ, Thường trực HĐND TP đã điều hòa, hướng dẫn và chú trọng tới hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND TP. Trong đó, khuyến khích, hỗ trợ, tạo điều kiện cho các tổ, nhóm đại biểu tiến hành các hoạt động giám sát, khảo sát đối với tình hình phát triển kinh tế-xã hội, các vấn đề dân sinh bức xúc ở địa phương. Điển hình là việc Thường trực HĐND đã có công văn yêu cầu các Tổ đại biểu xây dựng kế hoạch, lịch giám sát, và tổng hợp, công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng và dùng làm tiêu chí để xét thi đua khen thưởng hoàn thành nhiệm vụ. HĐND TP Hà Nội cho biết: Tính chung từ đầu nhiệm kỳ đến nay, đã có 65 cuộc giám sát của các Tổ đại biểu HĐND Thành phố. Trong đó, cả 30/30 tổ đại biểu HĐND TP đã tổ chức được ít nhất 1 cuộc giám sát trong nhiệm kỳ; một số tổ đại biểu như Tây Hồ, Sơn Tây, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Nam Từ Liêm đã tiến hành 2-4 cuộc giám sát tại địa bàn.

Riêng tại HĐND cấp huyện, các Tổ đại biểu HĐND cấp huyện có nhiều hình thức giám sát, khảo sát đa dạng và có thể có sự phối hợp giám sát với Thường trực, Ban HĐND cấp huyện, Thường trực HĐND cấp xã nhằm đảm bảo có chiều sâu, đi đến cùng của vấn đề, giải quyết được những bức xúc cử cử tri và nhân dân. Các đại biểu HĐND cấp xã cũng đã có các hình thức giám sát phù hợp trên địa bàn; chủ yếu là các nhóm đại biểu cùng đơn vị bầu cử ở thôn, tổ dân phố thực hiện các hoạt động giám sát, khảo sát chung theo nhóm hoặc sự phối hợp, hướng dẫn, tham gia của HĐND cấp xã.

Công tác phối hợp với các cơ quan, tổ chức của địa phương trong hoạt động giám sát được tăng cường hơn. Trong các buổi giám sát đều có mời lãnh đạo Ủy ban MTTQ, UBND, Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, Tổ đại biểu, Thường trực HĐND địa phương nơi đoàn đến giám sát và lãnh đạo các cơ quan, đơn vị liên quan cùng tham dự. Việc phối hợp, tham gia của các cơ quan, đơn vị trong quá trình giám sát, luôn được quan tâm, vào cuộc tích cực, đồng bộ, đồng thuận nên công tác giám sát có nhiều hiệu quả.

Thường trực HĐND, các Ban HĐND thường xuyên phối hợp công tác với các cơ quan chuyên môn của Quốc hội và Đoàn ĐBQH Hà Nội thực hiện các hoạt động giám sát các cơ quan, đơn vị trong việc chấp hành Hiến pháp, pháp luật, Nghị quyết của Quốc hội, Nghị quyết của HĐND để chia sẻ thông tin, nắm bắt tình hình kinh tế xã hội, tìm hiểu và kiến nghị các cấp, các ngành tiếp tục phát huy tính hiệu quả, khắc phục những hạn chế, khó khăn, vướng mắc trong hoạt động của mình, dự báo và đưa ra những giải pháp giải quyết các vấn đề bức xúc, cấp thiết của địa phương, nâng cao chất lượng hoạt động của các đơn vị trên địa bàn. Trong đó đã phối hợp, tham gia cùng Đoàn ĐBQH TP Hà Nội tổ chức 12 đoàn giám sát, làm việc với nhiều lượt cơ quan, đơn vị trên địa bàn và tiếp thu, đôn đốc giải quyết các ý kiến, kiến nghị sau giám sát.

Dưới góc độ giám sát của cử tri, ông Thắng đánh giá, các vấn đề giám sát cơ bản đã đạt được như mong muốn của cử tri. “Bởi vì có những vấn đề phải giải quyết kéo dài như tranh chấp đất đai phải theo chính sách song giải quyết đã tương đối hài hòa, tỷ lệ khiếu kiện, tố cáo đã giảm đi, quan hệ với dân trong giải quyết công việc đã tốt lên. Nhất là giám sát trong trật tự đô thị, trật tự xây dựng đã bảo đảm kỷ cương, phép nước, tinh thần thượng tôn pháp luật”-ông Thắng nhìn nhận.

Theo Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Ngọc Tuấn, hoạt động giám sát, khảo sát của HĐND, Thường trực, các Ban, Văn phòng và Tổ đại biểu HĐND TP trong những năm qua tiếp tục được nâng cao chất lượng, không ngừng đổi mới và được tổ chức đúng luật. Nội dung, chương trình giám sát được đảm bảo đúng trọng tâm, trọng điểm, sát thực tiễn, liên quan đến bức xúc dân sinh của Thủ đô. Đồng thời, các cuộc giám sát đều có kế hoạch rõ ràng, xác định mục đích, yêu cầu, nội dung và hình thức giám sát, đối tượng giám sát, thời gian thực hiện.

Cũng theo ông Tuấn, mặc dù những nội dung giám sát nêu trên đều là những lĩnh vực khó, liên quan đến nhiều cấp, ngành nhưng Thường trực và các Ban HĐND vẫn quyết tâm thực hiện đến cùng. Kết quả của các cuộc giám sát này chính là nội dung, căn cứ quan trọng để HĐND TP ban hành những nghị quyết chuyên đề về những nội dung đã thực hiện giám sát, được nhân dân và cử tri Thủ đô ghi nhận và đánh giá cao. Đặc biệt, quá trình theo dõi việc giải quyết các kết luận giám sát, thực hiện tái giám sát được chú trọng, được phân giao theo từng lĩnh vực tới các Ban và Văn phòng HĐND TP. Đến nay, cơ bản toàn bộ các kết luận giám sát, khảo sát của Thường trực, các Ban, Văn phòng và Tổ đại biểu HĐND thành phố đều đã và đang được thực hiện nghiêm túc. Qua đó, phát huy vai trò của HĐND trong hệ thống chính trị Thủ đô. Kết luận giám sát chủ yếu tập trung vào tháo gỡ tồn tại, hạn chế và kiến nghị các giải pháp tới các cơ quan cấp trên, các cơ quan có thẩm quyền giải quyết, các đối tượng chịu giám sát.

Trong năm 2021, Thường trực HĐND TP cũng các định mục tiêu sẽ tiếp tục được đổi mới, hoạt động hiệu quả hơn, đặc biệt trong công tác tiếp xúc cử tri để đáp ứng yêu cầu và nguyện vọng của các cấp chính quyền và nhân dân Thủ đô, tiếp tục thực hiện phương châm hành động “đổi mới, dân chủ, trách nhiệm, hiệu quả, vì dân”. Theo đó, Thường trực HĐND TP sẽ tăng cường các cuộc tiếp xúc cử tri chuyên đề, đôn đốc cơ quan có thẩm quyền giải quyết nhanh, đúng quy định và thông báo kết quả kịp thời tới cử tri, nhân dân.

Hoài Vũ