Bánh trôi Cao Bằng
Bánh trôi là một món ẩm thực quen thuộc với mọi người, nhưng ở Cao Bằng người ta gọi là coóng phù.
Cách thức làm bánh và nguyên liệu có phần khác với cách làm bánh trôi thông thường. Nguyên liệu để làm bánh trôi đơn giản và dễ chuẩn bị, gồm gạo nếp, đường, lạc, vừng, gừng. Gạo nếp ngon đem ngâm, pha thêm một ít gạo tẻ, sau đó mang xát thành bột nước, cho vào túi vải treo để ráo nước rồi nhào bột khi có độ dẻo vừa đủ.
Nhân bánh là lạc rang giã nhỏ, có thể trộn thêm đường và hạt vừng. Bát bánh trôi thường có 2 viên, viên tròn không nhân và viên dài hình bầu dục nhân lạc vừng. Nhiều quán trộn bột với gấc hoặc ngâm gạo với lá cẩm tím, lá sau sau... để tạo thêm màu sắc và hương vị khác cho bánh trôi. Nước chan bánh trôi cũng có hai loại: Nước đường gừng và nước đường cốt dừa.
Có thể trộn gạo với gấc, lá cẩm... để tạo ra nhiều màu sắc, hương vị khác khau; các viên bánh nặn tròn xoe, đều tăm tắp cho bát bánh trôi thêm hấp dẫn. Bát bánh trôi nóng hổi chan với nước đường thơm mùi gừng, có thể rắc thêm ít lạc rang giã nhỏ, nước cốt dừa cho thơm, như thế mới cảm nhận được sự độc đáo, vị ngon của bánh.
Những người sành ăn và người bán bánh trôi lâu năm đều cho rằng, bánh trôi ngon là phải chọn được gạo nếp ngon, dẻo và thơm, khi nặn viên bánh không cứng, lúc chín không bị nát. Nước đường gừng phải thơm ngon đạt đến độ vị ngọt của đường quyện trong vị gừng cay.
Để đạt được như vậy đường phải là đường phên của Cao Bằng bào nhỏ, khi nấu nước đường phải giữ sôi liu riu trên bếp đến khi đường cô lại vừa phải, nước đường sánh vàng, hương vị đậm đà, ngọt vừa phải khi chan bánh mới hòa quyện vào nhau.
Ngoài ra, lạc làm nhân ngon cũng phải là lạc đỏ, vừng rang thơm, giã bằng cối đá cho nhuyễn khi cho vào bánh không bị vỡ, có độ kết dính... tất cả các công đoạn đều phải tỉ mỉ, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.