'Đừng để vừa mất tiền, vừa mất người'

Phát biểu bế mạc, liên quan đến các báo cáo của Chính phủ liên quan đến quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2019, Báo cáo Tài chính Nhà nước năm 2019, Báo cáo thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2020, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, UBTVQH đánh giá cao sự chuẩn bị của Chính phủ có trách nhiệm, công phu; đánh giá cao báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, khen chê rõ ràng, có địa chỉ cụ thể, là cơ sở tốt cho UBTVQH và Quốc hội trong việc xem xét để thông qua quyết toán ngân sách Nhà nước và các báo cáo có liên quan.

UBTVQH cũng đánh giá cao sự chuẩn bị các báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách trong việc bảo đảm các báo cáo thẩm tra có chất lượng.

Về báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong năm 2020 của Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị, báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra cần bám sát quy định của pháp luật; bám sát thực tiễn, chỉ rõ những mô hình hay, cách làm tốt để khen thưởng, nhân rộng kịp thời, đồng thời nêu rõ địa chỉ những nơi chưa làm tốt công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá, mỗi năm chúng ta đều có cố gắng hơn trong công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Từ đó đề nghị cần chỉ rõ những thành tích nổi bật và những tồn tại, hạn chế, yếu kém trong công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đặc biệt là cần nêu rõ địa chỉ nơi nào làm chưa tốt, còn hạn chế, yếu kém, có tính phản biện cao, không ngại va chạm.

Chủ tịch Quốc hội nêu ví dụ, vừa qua Hà Nội có sáng kiến xét nghiệm mẫu gộp trong sàng lọc phòng, chống Covid-19 với những người không thuộc diện F1; lấy 5-10 mẫu làm xét nghiệm gộp, nếu âm tính thì loại luôn, nếu có dương tính thì mới tách bóc ra để xét nghiệm riêng. Sáng kiến này giúp tiết kiệm thời gian, tiết kiệm công sức, tiết kiệm nguồn lực rất lớn phục vụ công tác phòng, chống dịch.

Theo Chủ tịch Quốc hội, Báo cáo cần nêu được những điển hình, tiên tiến, những tập thể hay cá nhân có thể vinh danh trong nghị trường hoặc trong phiên họp của Chính phủ, trước công luận để từ đó nhân rộng những cách làm hay

Nhắc tới tinh thần mà Thủ tướng Phạm Minh Chính hay nêu lên gần đây là “tốt phải khen, vi phạm, yếu kém thì phải phê bình, kỷ luật”, Chủ tịch Quốc hội cho rằng: “Phải rõ ràng, minh bạch như vậy” và đề nghị các báo cáo của Chính phủ, báo cáo thẩm tra cần phải tiếp tục hoàn thiện.

“Xử lý yếu kém trong các doanh nghiệp trong ngành công thương bây giờ đến đâu, bao giờ xong? Xử lý các ngân hàng yếu kém, thua lỗ, nhất là các ngân hàng 0 đồng thì thế nào? Tình hình lỗ có tăng lên không? Tôi thấy cả báo cáo Chính phủ và thẩm tra đều không đề cập đến vấn đề này” - Chủ tịch Quốc hội bày tỏ.

Lưu ý về đầu tư công, Chủ tịch Quốc hội đề cập đến những ách tắc, nút thắt, điểm nghẽn trong quy hoạch, đầu tư, hoạt động xây dựng, kinh doanh, doanh nghiệp, hộ kinh doanh. Những vấn đề này đã có chủ trương tháo gỡ, rà soát, thậm chí còn nằm trong cả các Nghị quyết 19 (nay là Nghị quyết 02) của Chính phủ. Thế nhưng khi Nghị định ban hành thì chỉ có đấu thầu thôi, “ách tắc vô cùng, tất cả các tỉnh, thành, bộ ngành đều ách tắc hết”.

Đặc biệt, theo Chủ tịch Quốc hội: Trong việc mua sắm công, đã sai phạm phải khởi tố như CDC Hà Nội và một số nơi khác. Đương nhiên vi phạm phải xử lý rồi, nhưng nhà nước có trách nhiệm gì ở đây không? Anh không có hướng dẫn, không nói trường hợp nào cấp bách được chỉ định thầu.

“Quan trọng là phải công khai, minh bạch. Có tình trạng, năm nay cũng vậy, tất cả các nơi đều sợ việc mua sắm cả, ngay cả vật tư thiết bị phòng chống dịch cũng rất sợ” - Chủ tịch Quốc hội nói và lưu ý đừng để “vừa mất tiền, vừa mất người”.

Về phương hướng hoàn thiện các báo cáo, Chủ tịch Quốc hội đề nghị phải bám sát những nội dung cốt lõi của Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và Quyết định số 166/QĐ-TTg ngày 23/1/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chương trình tổng thể của Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2020.

Chủ tịch Quốc hội nêu ví dụ khác, mấy năm gần đây có hiện tượng thiếu cát xây dựng, giá cát tăng phi mã. Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Xây dựng nghiên cứu dùng tro sỉ của các nhà máy nhiệt điện làm vật liệu san lấp hoặc thay đổi đơn giá định mức trong san lấp. Vì vậy đã giảm được nhu cầu về cát xây dựng, từ đó kéo giảm giá cát trên thị trường.

“Kinh tế tuần hoàn nói thì xa xôi, nhưng người ta quan niệm rác thải, chất thải cũng là một loại tài nguyên” - Chủ tịch Quốc hội nói.

Trong lĩnh vực quản lý đất đai, Chủ tịch Quốc hội nhắc tới tình trạng dự án treo với khoảng 500.000 ha. Những dự án treo đó cũng gây lãng phí nguồn lực, nếu tháo gỡ được sẽ đóng góp nhiều cho phát triển kinh tế, xã hội.

Từ đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục hoàn thiện báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra; bố trí thời gian thích hợp để các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ, ở hội trường, thậm chí có thể phát thanh, truyền hình trực tiếp, chứ không chỉ gửi tài liệu để đại biểu Quốc hội nghiên cứu.

Trên cơ sở các ý kiến đóng góp, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các cơ quan hữu quan hoàn thiện các báo cáo quyết toán ngân sách nhà nước, báo cáo tài chính nhà nước, báo cáo thực hành tiết kiệm chống lãng phí năm 2020.

Việt Thắng