Hành trình phía trước của ông Guterres
Ngày 18/6 tới đây, Đại hội đồng Liên hợp quốc sẽ thông qua Nghị quyết bổ nhiệm Tổng Thư ký LHQ nhiệm kỳ 2022-2026.
Trước đó, ngày 8/6, Hội đồng Bảo an LHQ đã họp thông qua Nghị quyết 2580 (2021) kiến nghị Đại hội đồng bổ nhiệm ông Antonio Guterres -Tổng Thư ký LHQ đương nhiệm, làm Tổng Thư ký nhiệm kỳ 2, từ ngày 1/1/2022 đến ngày 31/12/2026.
Ông Antonio Guterres là ứng cử viên duy nhất được quốc gia thành viên LHQ giới thiệu ứng cử vị trí Tổng Thư ký LHQ nhiệm kỳ 2022-2026.
Trong phát biểu ứng cử, ông Guterres nhấn mạnh các ưu tiên trong nhiệm kỳ tới gồm tiếp tục ứng phó với đại dịch Covid-19 và giải quyết các hậu quả của đại dịch; khẳng định sẽ nỗ lực thúc đẩy hòa bình và an ninh, trong đó tập trung huy động sự ủng hộ đối với các giải pháp chính trị cho các cuộc xung đột kéo dài.
Ông Antonio Guterres cam kết thúc đẩy xây dựng một tầm nhìn mới cho các hoạt động hòa bình, tăng cường các hoạt động gìn giữ hòa bình, bảo vệ dân thường; tiếp tục thúc đẩy bảo vệ môi trường và tăng cường các biện pháp khắc phục biến đổi khí hậu.
Ông Guterres đã đảm nhận cương vị Tổng Thư ký LHQ từ năm 2017. Nhiệm kỳ đầu của ông Guterres buộc phải tập trung vào hạn chế những thiệt hại tiềm tàng của chính sách đối ngoại đơn phương, dân tộc chủ nghĩa.
Trước đó, chiều 18/5, tại trụ sở LHQ, Hội đồng Bảo an đã tổ chức đối thoại không chính thức với ông Antonio Guterres, ứng cử viên Tổng Thư ký LHQ nhiệm kỳ 2022-2026. Tại đây, đại diện các nước thành viên HĐBA đánh giá cao vai trò, nỗ lực của ông Guterres trên cương vị Tổng Thư ký LHQ đương nhiệm và bày tỏ sẵn sàng hợp tác nếu ông tái cử.
Quy trình bầu Tổng Thư ký LHQ có 6 bước, gồm:
1. Chủ tịch Đại hội đồng LHQ và Chủ tịch Hội đồng Bảo an LHQ có thư chung phát động chính thức quy trình lựa chọn và bổ nhiệm Tổng Thư ký LHQ.
2. Chủ tịch Đại hội đồng LHQ và Hội đồng Bảo an LHQ ban hành thư chung cho các nước thành viên thông báo danh sách các cá nhân ứng viên đã được các quốc gia thành viên đề cử.
3. Ứng cử viên Tổng Thư ký LHQ sẽ gửi bài phát biểu về những ưu tiên trong nhiệm kỳ và tham gia đối thoại không chính thức với HĐBA và với các nước thành viên tại Đại hội đồng trước khi Hội đồng Bảo an tiến hành lựa chọn ứng cử viên.
4. Hội đồng Bảo an LHQ đưa ra khuyến nghị cho Đại hội đồng LHQ (từ năm 1996, Hội đồng bảo an biểu quyết nhất trí giới thiệu 1 ứng cử viên lên Đại hội đồng).
5. Đại hội đồng LHQ bổ nhiệm Tổng Thư ký LHQ thông qua Nghị quyết bằng đồng thuận.
6. Tổng Thư ký LHQ thực hiện nhiệm vụ từ ngày 1/1/2022 và có nhiệm kỳ 5 năm.
Ông Antonio Guterres sinh năm 1949 ở Lisbon (Bồ Đào Nha). Ông có bằng kỹ sư và cử nhân vật lý, ngoài tiếng mẹ đẻ, ông còn nói lưu loát tiếng Anh, Pháp và Tây Ban Nha. Sau khi tốt nghiệp đại học năm 1971, ông làm giáo viên. Đến năm 1974, ông gia nhập đảng Xã hội Bồ Đào Nha và trở thành chính trị gia chuyên nghiệp. Năm 1995, sau khi được bầu làm Tổng thư ký đảng Xã hội, trở thành Thủ tướng Bồ Đào Nha cho đến năm 2002. Năm 2005, ông Guterres trở thành Cao ủy của LHQ về người tị nạn và đảm nhiệm vị trí này trong 10 năm.
Ông Guterres còn là thành viên Câu lạc bộ Madrid - một liên minh hàng đầu của các cựu Tổng thống và cựu Thủ tướng trên thế giới, như một diễn đàn phi chính thức. Ông Guterres là quan chức đứng đầu Chính phủ một quốc gia đầu tiên trở thành Tổng Thư ký LHQ - chức vụ vốn chủ yếu được dành cho cựu Ngoại trưởng các nước.
Người tiền nhiệm của ông Guterres là ông Ban Ki-moon, người Hàn Quốc.
Để trở thành Tổng Thư ký LHQ vào năm 2016, ông Guterres đã vượt qua 12 ứng cử viên, trong đó có 7 ứng cử viên là nữ giới, giữa lúc có nhiều ý kiến ủng hộ vận động cho người phụ nữ đầu tiên được bầu làm Tổng Thư ký LHQ.