Thanh tra dự án bất động sản tại TP Hồ Chí Minh: Sờ đâu cũng thấy sai phạm!
Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận (số 757/KL-TTCP) về công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai, môi trường đối với khu công nghiệp, khu đô thị; việc chuyển đổi nhà, đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại TP HCM. Tại nhiều dự án bất động sản, dường như đụng đâu cũng gặp sai phạm.
Nạn “cầm đèn chạy trước ô tô”
Đối với các dự án nhà ở, Thanh tra Chính phủ chỉ ra Dự án Khu dân cư Tầm Nhìn (phường Tân Tạo A, quận Bình Tân) của Công ty TNHH Đầu tư Địa ốc Khang An (Công ty địa ốc Khang An) có diện tích 59.236m2, trong đó 54.804m2 đất nông nghiệp, nhà đất do các hộ dân quản lý và sử dụng, còn lại 4.432m2 là kênh mương do Nhà nước quản lý. Cơ quan chức năng phát hiện Công ty địa ốc Khang An được chuyển mục đích sử dụng toàn bộ 59.236m2 đất để đầu tư xây dựng khu dân cư, khi dự án không có trong kế hoạch sử dụng đất, chuyển đất nông nghiệp để xây dựng khu dân cư, không có tên trong danh mục các dự án có nhu cầu sử dụng đất trong kế hoạch sử dụng đất 5 năm của TP HCM giai đoạn 2001-2005 được Thủ tướng phê duyệt, cho phép dự án khu dân cư sử dụng đất “lâu dài”, nhưng khi được giao đất, chủ đầu tư không đăng ký nhu cầu sử dụng đất.
Tại dự án khu dân cư Lacasa phường Phú Thuận (Quận 7) có tổng diện tích 61.280m2 do Công ty Vạn Phát Hưng làm chủ đầu tư. Công ty Vạn Phát Hưng khởi công công trình khi chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận đầu tư, chưa được cấp phép xây dựng, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.
Trong khi đó, dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch là khu liên hợp sân golf thể thao và nhà ở vào năm 2001. Ngày 15/2/2017, Thủ tướng có văn bản chấp thuận cho điều chỉnh thành dự án khu đô thị. Thế nhưng, chủ đầu tư thực hiện đền bù theo kiểu “mua lúa non” trước khi có văn bản chấp thuận địa điểm đầu tư và quyết định giao đất của UBND TP HCM, vi phạm quy định Luật Đất đai. Chưa hết, doanh nghiệp này còn công nhiên tiến hành khởi công công trình khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận đầu tư, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, tự ý thi công hạng mục công trình không đúng quy định,…
Buông lỏng quản lý, tiếp tay sai phạm
Trước hàng loạt sai phạm tại các dự án nhà đất, Thanh tra Chính phủ kết luận những tồn tại, khuyết điểm thuộc trách nhiệm của các chủ đầu tư, các sở ngành liên quan, UBND quận Bình Tân, UBND Quận 7 và cả UBND TP HCM. Cụ thể, tại dự án Khu dân cư Tầm Nhìn, năm 2009 UBND quận Bình Tân đã “mạnh tay” phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 với chiều cao khu chung cư là 25 tầng, vượt 10 tầng, vi phạm quy định của Chính phủ về quy hoạch xây dựng. Điều đáng nói là năm 2007, UBND quận Bình Tân đã phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 dự án này chỉ với chiều cao 15 tầng.
Đối với dự án khu dân cư Lacasa, UBND Quận 7 đã điều chỉnh quy hoạch chi tiết 1/500, qua đó làm giảm giá trị quyền sử dụng đất của toàn bộ. Trong khi đó, UBND TP HCM và các sở ngành chức năng chưa thực hiện việc kiểm tra, tính toán và truy thu tiền sử dụng đất do việc điều chỉnh quy hoạch 1/500, theo đó làm thay đổi công năng công trình (từ đất xây dựng công trình công cộng không phải nộp tiền sử dụng đất sang đất kinh doanh cho thuê phải nộp tiền sử dụng đất).
Cũng tại dự án Lacasa, Sở Xây dựng TP HCM đã “tiếp tay” cấp phép xây dựng giai đoạn 1 của khối nhà 3A-3B, 4A-4B, 6A-6B và tầng hầm khối thương mại, dịch vụ, văn phòng có lưu trú, nhà trẻ của dự án được phép xây dựng 2 tầng hầm là không đúng với quy hoạch được duyệt. Trong khi tại quyết định ngày 25/ 12/2015 của UBND quận 7, Dự án chỉ có 1 tầng hầm.
Theo Thanh tra Chính phủ, đối với dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An, Sở Tài nguyên Môi trường TP HCM đã tự “vượt mặt” cơ quan có thẩm quyền cấp trên về quản lý môi trường. Theo quy định, dự án do Thủ tướng quyết định chủ trương đầu tư thì phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường thuộc trách nhiệm của Bộ Tài nguyên Môi trường. Tuy nhiên, ngày 28/4/2016, Sở Tài nguyên Môi trường TP HCM đã tự ban hành quyết định phê duyệt đánh giá tác động môi trường của dự án, vi phạm pháp luật (quy định tại Khoản 1, Phụ lục số III, Nghị định 18/2015/ND-CP ngày 14/2/2015 của Chính phủ).
Ngày 15/2/2017, Thủ tướng có văn bản chấp thuận đầu tư dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An. Tuy nhiên, Sở Tài nguyên Môi trường TP HCM và UBND TP HCM chưa thực hiện các thủ tục đầu tư và chưa tính, thu tiền sử dụng đất theo quy định. Lý do là việc đền bù, giải phóng mặt bằng kéo dài từ năm 2004 đến năm 2015 và ngày 18/6/2015, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chấp thuận điều chỉnh quy hoạch sân golf thành dự án khu đô thị.
Từ hàng loạt sai phạm tại các dự án bất động sản, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP HCM tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm và xử lý theo thẩm quyền đối với tập thể, cá nhân có liên quan các khuyết điểm, vi phạm. Trường hợp vượt thẩm quyền hoặc có dấu hiệu hình sự cần báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý theo quy định.