Bánh giày của người Mông Mù Cang Chải
Bánh giày đã trở thành món ăn truyền thống và được coi là món bánh đặc sản của người dân tộc Mông.
Bánh giày đã trở thành món ăn truyền thống và được coi là món bánh đặc sản của người dân tộc Mông. Từ thời xa xưa cho đến ngày hôm nay bánh giày là món không thể thiếu trong ngày tết, đặc biệt là trong lễ cưới, giỗ tổ tiên hay lễ đặt tên cho trẻ nhỏ...
Bánh giày có hình tròn và dẹt, người Mông quan niệm rằng hình tròn tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời bởi chúng là nguồn gốc sinh ra con người và muôn loài trên trái đất…
Bánh giày được làm rất công phu, nguyên liệu chính là gạo nếp thơm được hấp thành xôi. Vật dụng chính là máng gỗ, mẹt, chày gỗ, lá chuối lá dong hoặc trứng gà.
Công đoạn đầu tiên là gạo vo sạch được đun đồ hấp thật lâu khoảng 2-3 tiếng sao cho thật dẻo sau đó mang ra máng gỗ và dùng chày gỗ để giã. Tranh thủ khi nóng phải giã thật nhanh cho thật mịn nếu để nguội thì khó thực hiện, yêu cầu là người giã phải khoẻ mạnh và khôn khéo, thường là hai thanh niên đứng hai bên máng để giã.
Sau khi giã thật nhuyễn uốn nắn từng nắm để cho vào mẹt, với bàn tay khéo léo và tỉ mỉ thường là của người phụ nữ nặn thành từng cái hình tròn dẹt, khum khum và cho vào mẹt có quấn theo lá dong tươi hay lá chuối xanh để ngăn các chiếc bánh kết dính với nhau. Mùi thơm của lá dong, lá chuối càng góp phần làm cho món bánh thêm đậm chất đồng quê gắn liền với thiên nhiên hoà quyện với những con người cần cù lao động, thật thà và chất phác.
Trước khi đó các mẹt để chứa bánh giầy đã được rửa thật sạch và được bôi trơn bởi hỗn hợp mỡ và một ít sáp ong đun lên, khi cho bánh giày vào mẹt sẽ không bị kết dính mà dễ thực hiện động tác nặn hơn. Nhiều nơi, người ta còn cho quả trứng gà lăn đi lăn lại đều trong mẹt để chống các cái bánh kết dính với nhau.
Ở Mù Cang Chải (Yên Bái), chủ yếu là sử dụng hỗn hợp mỡ và sáp ong đun nóng lên. Một điều đặc biệt là trong khi các chàng trai giã bánh thì thường các cô gái sẽ thầm lặng quan sát và có sự lựa chọn khôn khéo người bạn đời cho mình. Bởi vì, theo quan niệm của các cô gái người Mông phải lấy được anh chàng nào cao to vạm vỡ, khoẻ mạnh thì mới có sức khoẻ vác gỗ, cày bừa được mùa như ý, chăm lo được cho gia đình sau này.
Bánh thường ngon hơn khi mới làm xong để thưởng thức trọn vẹn mùi hương thơm đậm đặc vị xôi quê, thơm ngon riêng biệt của miền sơn cước. Có thể rán hay nướng lên để ăn, tuyệt vời hơn khi chấm với mía đường hoặc mật ong.
Đến với Mù Cang Chải, mỗi du khách đều không thể bỏ qua đặc sản bánh giày chấm với mật ong quê xứ Mù. Đây là một cách thưởng thức mà bất cứ ai không thể nào quên.