Xét xử trực tuyến: Vừa làm vừa rút kinh nghiệm
Ngày 26/8, tại Hà Nội, Ban Chỉ đạo Cải cách Tư pháp Trung ương đã họp Phiên thứ 13 dưới sự chủ trì của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc - Trưởng Ban Chỉ đạo.
Phiên họp nhằm cho ý kiến về kết quả thực hiện Đề án: “Đổi mới và hoàn thiện cơ chế nhân dân tham gia xét xử tại Tòa án đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp” và “Báo cáo xin ý kiến về chủ trương ban hành Quy chế tổ chức phiên tòa xét xử trực tuyến tại Tòa án”, do Ban Cán sự đảng Tòa án nhân dân tối cao trình.
Sau khi lắng nghe ý kiến trao đổi của các thành viên Ban Chỉ đạo, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh: Nhà nước ta là nhà nước của dân, vì dân, đặc biệt là cần phát huy quyền làm chủ của nhân dân nhưng phải thực hiện đúng Hiến pháp và tính khả thi phải cao, sát thực tiễn; tiếp tục quán triệt mục tiêu đổi mới theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII mà trước hết là hệ thống tư pháp.
Theo Chủ tịch nước, việc tổ chức phiên tòa xét xử trực tuyến là xu thế tất yếu, cần thiết trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ lần thứ 4 diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu và sự đe dọa của dịch Covid-19; phù hợp với các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia và đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Xét xử trực tuyến chỉ là biểu hiện cụ thể của xét xử trực tiếp với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin và đảm bảo yêu cầu tuân theo pháp luật của phiên tòa.
Chủ tịch nước cho rằng, trước hết nên áp dụng trong xét xử các vụ án dân sự, tranh chấp thương mại, hành chính là chủ yếu và một số vụ án hình sự cần thiết, vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Yêu cầu đặt ra là bảo đảm thuận lợi nhưng không ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, đương sự có liên quan các chủ thể trong phiên tòa và bảo đảm nguyên tắc của tố tụng, bảo đảm an toàn, hiệu quả, bảo mật chặt chẽ của quá trình tranh tụng và những vấn đề đặt ra. Do đó, không thí điểm áp dụng pháp luật trong tố tụng. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đề nghị, Tòa án nhân dân tối cao hoàn thiện Đề án bảo đảm không trái với đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
Chủ tịch nước đề nghị giao Ban Cán sự đảng Tòa án nhân dân tối cao tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Quy chế, trình Thường vụ Quốc hội xem xét cho ý kiến, trong đó có vấn đề khái niệm về xét xử trực tuyến. Trên tinh thần đó, các cơ quan viện, tòa, công an có hướng dẫn cụ thể.
Cuộc họp cũng tập trung thảo luận Đề án “Đổi mới và hoàn thiện cơ chế nhân dân tham gia xét xử tại Tòa án đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp”, Chủ tịch nước cho rằng, việc triển khai áp dụng cơ chế Hội thẩm nhân dân tham gia xét xử đã được tiến hành từ nhiều năm qua và đã làm tốt. Tuy nhiên, quá trình lựa chọn cho vị trí Hội thẩm nhân dân, tổ chức hoạt động của Hội thẩm còn một số vấn đề cần quan tâm, khắc phục để làm tốt hơn nữa trong thời gian tiếp theo.