Cải tạo chung cư cũ bằng cách nào?

Theo thống kê đến năm 2020, thành phố Hà Nội có khoảng 1.579 nhà chung cư cũ, tập trung chủ yếu ở các quận nội thành và nội đô theo mô hình tiểu khu nhà ở. Trong đó, một số chung cư thấp tầng, nhiều chung cư đơn lẻ độc lập và tồn tại một số ít nhà xây dựng trước năm 1954. Đến nay, qua nhiều thập kỷ, hầu hết chung cư cũ đều hết niên hạn sử dụng. Trong đó, quận Ba Đình có 211 nhà, quận Hoàn Kiếm có 99 nhà, quận Đống Đa có 415 nhà, quận Hai Bà Trưng có 244 nhà. Hiện tại, đa phần các chung cư cũ này đã được bán cho các hộ gia đình theo Nghị định 61/CP.

Tìm các giải pháp tháo gỡ khó khăn trong cải tạo các chung cư cũ, ông Đào Ngọc Nghiêm, Nguyên Viện trưởng Viện Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội cho biết, việc triển khai cải tạo chung cư cũ là cần thiết. Hà Nội chiếm đến 60% nhà chung cư, trong đó mới chỉ cải tạo được 1,2%. Khoảng 30 năm nay, Hà Nội đã đặt vấn đề cải tạo chung cư cũ, nhiều cuộc họp lớn nhỏ đã bàn bạc, đưa ra các giải pháp với tính chất cấp thiết nhưng tại sao từ đó đến nay chúng ta mới chỉ cải tạo được con số rất nhỏ.

Ông Đào Ngọc Nghiêm gợi ý, việc cải tạo chung cư cũ hay xây mới ngoài thực hiện theo sát Luật Đất đai, cần áp dụng triệt để Luật Thủ đô. Về cơ sở pháp lý và cơ sở khoa học trong Đề án nên bổ sung thêm kinh nghiệm học hỏi của các nước bạn như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản… Các nước có cả đề án xã hội hóa cải tạo chung cư cũ rất hay, được 100% nhân dân ủng hộ. Từ mô hình này, chúng ta có thể học hỏi cách làm, các bước thực hiện, cơ sở pháp lý cũng như tác động để nâng cao nhận thức người dân. Vì sao tôi nói vậy, bởi vì việc cải tạo lại chung cư cũ hay xây mới sẽ góp phần bảo tồn di sản, tạo ra bộ mặt mới xứng tầm giá trị Thủ đô..

Ông Phạm Ngọc Thảo, Nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ thành phố Hà Nội lại cho rằng, hơn 1.500 khu chung cư mà được cải tạo lại thì diện mạo Thủ đô sẽ thay đổi, nhân dân cũng sẽ đồng tình. Việc cải tạo phải phát huy tối đa 3 chủ thể: Nhà nước, doanh nghiệp và nhân dân. Nếu làm tốt 3 chủ thể này thì chúng ta sẽ đạt được mục tiêu. Tuy nhiên, thành phố phải kiến nghị để tính toán lại tỷ lệ % người đồng thuận; phải có giải pháp thuyết phục, xử lý người không chấp hành nếu không sẽ khó thực hiện.

Ở góc độ khác, bà Bùi Thị An, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội cho biết, việc xây mới và sửa chữa các chung cư cũ có làm được hay không hoàn toàn phụ thuộc vào người đứng đầu thành phố. Hệ thống các nhà chung cư của Hà Nội đã xây dựng được 60 năm, còn mới nhất cũng đã ngót 30 năm. Nhiều khu nhà đã quá cũ, quá nhếch nhác, quá mất an toàn. Do đó, việc cải tạo chung cư cũ nếu hài hòa lợi ích giữa các bên sẽ tạo ra sự đồng thuận thực chất và bộ mặt đô thị mới cũng sẽ tốt lên.

Tiếp thu các ý kiến phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch Ủy ban MTTQ thành phố Nguyễn Lan Hương cho biết, đây là một vấn đề cấp thiết, cấp bách và chắc chắn nhân dân sẽ ủng hộ. Trong đó, yếu tố con người được thể hiện hài hòa lợi ích, thể hiện đúng tinh thần đó là người dân là trung tâm, là chủ thể xây dựng Thủ đô. Những ý kiến của các đại biểu sẽ được Ủy ban MTTQ thành phố tổng hợp để gửi HĐND thành phố kỳ họp tới để đề án sớm được triển khai và thực hiện hiệu quả.

Nguyễn Phượng