‘Lưới trời lồng lộng, thưa mà khó lọt’
Giảm án sai quy định cho Phan Sào Nam, nhiều cán bộ, đảng viên Tòa án Quảng Ninh bị kỷ luật - đó là thông tin gây chú ý rộng rãi sau thông báo Kỳ họp thứ 6 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương (UBKT), ngày 9/9.
Việc này một lần nữa cho thấy không có sai phạm nào bị “chìm xuồng”, cuộc chiến chống tham nhũng, tiêu cực, thoái hóa, biến chất vẫn rất nóng. “Lưới trời lồng lộng, thưa mà khó lọt” như người xưa đã nói.
Kỳ họp thứ 6 của UBKT Trung ương có nhiều nội dung, tuy nhiên nội dung được nhiều người chú ý chính là việc xử lý khi có dấu hiệu vi phạm trong việc xét, quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù đối với phạm nhân Phan Sào Nam tại Trại giam Quảng Ninh.
Xét nội dung, tính chất, mức độ, hậu quả vi phạm; căn cứ quy định của Đảng về xử lý kỷ luật tổ chức đảng và đảng viên vi phạm, UBKT Trung ương quyết định thi hành kỷ luật: Cảnh cáo Ban cán sự đảng (BCSĐ) TAND tỉnh Quảng Ninh các nhiệm kỳ 2015-2020 và 2020-2025; Cảnh cáo các ông: Hoàng Văn Tiền - Tỉnh ủy viên, Bí thư BCSĐ, Bí thư Đảng ủy, Chánh án TAND tỉnh; Phạm Thị Hương Giang - Uỷ viên BCSĐ, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó Chánh án TAND tỉnh; Nguyễn Trí Chinh - Uỷ viên BCSĐ, Phó Chánh án TAND tỉnh; Nguyễn Thúy Hằng - Bí thư Chi bộ, Chánh Tòa Dân sự và Nguyễn Thị Thu Hiền - Phó Trưởng Phòng Kiểm tra nghiệp vụ và Thi hành án, TAND tỉnh Quảng Ninh.
Xin được nhắc lại, tháng 12/2018, TAND tỉnh Phú Thọ đã tuyên phạt Phan Sào Nam 5 năm tù về 2 tội tổ chức đánh bạc và rửa tiền. Tháng 3/2019, TAND Cấp cao tại Hà Nội xét xử phúc thẩm, giữ nguyên bản án cấp sơ thẩm đã tuyên đối với Nam. Đây là đường dây đánh bạc nghìn tỷ do hai cựu tướng công an Phan Văn Vĩnh và Nguyễn Thanh Hóa “bảo kê”. Phan Sào Nam tham gia tích cực với vai trò Giám đốc Công ty cổ phần VTC truyền thông trực tuyến (Công ty VTC online).
Trong vụ án này, hai cựu tướng công an cùng nhiều đối tượng tham gia đã bị đi tù. Với riêng Phan Sào Nam, dư luận cho rằng mức án 5 năm tù là nhẹ, chưa tương xứng với những gì Nam gây ra.
Nhưng, điều khiến người ta còn sững sờ hơn là sau đó TAND tỉnh Quảng Ninh đã 2 lần ra quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù cho Phan Sào Nam, để “trùm cờ bạc” ra tù trước hạn gần 2 năm (tổng cộng 22 tháng 7 ngày). Đến ngày 6/2/2021 Nam được ra tù. Kháng nghị của Viện trưởng VKS cấp cao nêu rõ, cả 2 lần TAND tỉnh Quảng Ninh ra quyết định giảm thời hạn chấp hành phạt tù đều không có căn cứ theo quy định pháp luật.
Theo bản án phúc thẩm hồi tháng 3/2019, Phan Sào Nam bị tuyên 5 năm tù về các tội “tổ chức đánh bạc” và “rửa tiền”; thời gian chấp hành hình phạt tù được tính từ ngày 17/10/2017 (thời điểm Nam bị Công an tỉnh Phú Thọ bắt giữ).
Để “có cơ sở” cho Phan Sào Nam sớm ra tù, Cơ quan An ninh điều tra tỉnh Phú Thọ có Văn bản số 851 ngày 20/11/2019 xác nhận Phan Sào Nam “lập công”; tiếp đó là Văn bản số 01 (ngày 25/3/2020) của Trại giam Quảng Ninh đề nghị Hội đồng xét duyệt giảm thời hạn chấp hành án phạt tù cho Phan Sào Nam với tình tiết đặc biệt “lập công”.
Vấn đề dư luận rất quan tâm là vì sao lại có cả “một đường dây” lo giảm án cho Phan Sào Nam, trong lúc không có bằng chứng đúng đắn về việc phạm nhân cải tạo tốt, “lập công”? Một vấn đề nữa cũng được đặt ra là Phan Sào Nam được tha tù trước thời hạn là sai, thì phải trở lại nhà tù thi hành án tiếp cho đủ thời hạn tòa đã tuyên. Chỉ có như thế mới đạt lẽ công bằng.
Trước kia xã hội đã từng bức xúc về việc chạy án. Nay, vụ Phan Sào Nam là một minh chứng rất rõ ràng. Công luận đòi hỏi những cơ quan thực thi pháp luật, trong đó có ngành Tòa án, phải thực sự công minh. Mà muốn thế mỗi cán bộ Tòa án nhất quyết không để bất cứ “loại đạn” nào xuyên thủng.
Tin rằng quyết định kỷ luật một loạt nguyên cán bộ Tòa án tỉnh Quảng Ninh của UBKT Trung ương sẽ là bài học nghiêm khắc cảnh tỉnh những người thực thi pháp luật.