Thị trường lao động có khởi sắc?

Những tín hiệu lạc quan

Báo cáo “Thị trường lao động trong làn sóng Covid thứ tư năm 2021: Thực trạng và Hướng đi” vừa được Navigas (Tập đoàn cung cấp dịch vụ tuyển dụng nhân sự hàng đầu Việt Nam) công bố cho thấy, làn sóng dịch Covid-19 lần thứ 4 diễn biến phức tạp, mức độ ảnh hưởng lớn hơn nhiều so với cả 3 đợt dịch trước cộng lại. Qua khảo sát cho thấy, khoảng 49,9% doanh nghiệp (DN) không cắt giảm nhân sự và giữ nguyên lương, phúc lợi như trước khi đại dịch xảy ra; đồng thời, 11,6% DN tiếp tục gia tăng tuyển dụng trong thời điểm này;…

Tuy nhiên về kế hoạch tuyển dụng sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát, khảo sát cho thấy có 56,7% DN cho biết sẽ tuyển dụng ngay lập tức sau khi quay trở lại hoạt động bình thường. Có tới 50% DN cho biết sẽ tuyển nhân viên hoàn toàn mới nhưng bên cạnh đó, vẫn có khoảng gần 37% DN tham gia khảo sát ưu tiên tuyển những người đã từng làm việc ở công ty sau đó mới tuyển người mới và 16,2% DN sẽ tuyển những người đã từng làm việc tại công ty ngay trước khi dịch bệnh xảy ra.

Nhận định về thị trường lao động những tháng cuối năm, ông Vũ Quang Thành - Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ việc làm Hà Nội cho biết, sẽ có tín hiệu lạc quan khi tốc độ tiêm chủng được đẩy nhanh, dịch bệnh đã dần được kiểm soát, TP Hà Nội đã dần nới lỏng giãn cách, thị trường lao động có cơ hội để phục hồi. Nhu cầu hàng hoá sẽ trở nên cấp bách với nhiều DN khi từ nay đến cuối năm chỉ còn khoảng thời gian ngắn. Do đó, sau giãn cách, các DN sẽ phải nỗ lực tập trung khôi phục sản xuất, kinh doanh. Từ đó, nhu cầu tuyển dụng sẽ tăng mạnh trở lại.

Ngành dịch vụ dự kiến sẽ có nhu cầu tuyển dụng tăng cao do nhu cầu mua sắm những mặt hàng thiết yếu trong thời gian tới. Đặc biệt là những DN bán lẻ hàng tiêu dùng trong các siêu thị, cửa hàng tiện lợi, chợ truyền thống và bán lẻ điện tử, điện lạnh, viễn thông. Mức lương ngành này chủ yếu từ 5-7 triệu đồng/tháng, 7-10 triệu đồng/tháng và tập trung vào các vị trí thu ngân, bán hàng, vận chuyển…

“Kết quả thu thập thông tin việc làm của Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, nhu cầu tuyển dụng sẽ có xu hướng tăng từ nay đến cuối năm ở ngành công nghiệp, gia công, lắp ráp hàng hóa, ngành dịch vụ lưu trú, ăn uống, công nghệ thông tin” – ông Thành cho biết.

Nguy cơ nơi thừa, nơi thiếu

Mặc dù đưa ra các dự báo nhu cầu tuyển dụng cuối năm sẽ tăng, tuy nhiên theo các chuyên gia nguy cơ thừa – thiếu lao động giữa các địa phương và vùng miền không tránh khỏi. Vì vậy, nếu không sớm có các giải pháp sẽ tạo ra khủng hoảng về thị trường nhân lực. Thực tế khi nhiều địa phương bắt buộc phải giãn cách xã hội để phòng, chống dịch, người lao động (NLĐ) mất việc, đặc biệt là khu vực phía Nam, sẽ di chuyển ồ ạt về quê tạo thêm những khó khăn cho thị trường lao động.

Theo Cục Việc làm, dự kiến số lao động về quê quay trở lại làm việc chỉ còn khoảng 60-70% sẽ tạo nên một nghịch lý lớn về cung - cầu lao động. Các thành phố lớn tập trung nhiều khu công nghiệp, chế xuất sẽ có nguy cơ thiếu hụt lao động. Trong khi đó, ở một số địa phương người lao động trở về lại dư thừa nhân lực.

Theo TS Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động xã hội, để giải quyết bài toán này, các Sở LĐTB&XH cần vào cuộc, có thể làm phiếu khai báo về lao động; đồng thời tiến hành khảo sát nhu cầu lao động của các DN. Từ khai báo của người lao động, khớp nối với nhu cầu của DN. Dựa vào đó giao cho hệ thống các trung tâm dịch vụ việc làm thuộc Sở LĐTB&XH hỗ trợ NLĐ.

Còn theo Navigos sau khi nền kinh tế hồi phục, cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, ngành chức năng thì cần sự chủ động từ phía DN và NLĐ. Do đó, DN cần có những chính sách cũng như chiến lược mới để thu hút nhân tài khi thị trường lao động bắt đầu khôi phục. Về phía NLĐ, cần thích ứng nhanh phương thức làm việc mới, thích nghi và cố gắng đảm bảo chất lượng công việc bằng những công cụ hỗ trợ làm việc từ xa hiệu quả.

TS Bùi Sĩ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội: Cần có giải pháp để ổn định thị trường lao động

`Việc bình ổn thị trường lúc này rất quan trọng, theo tôi đứng trước cú sốc này, Nhà nước phải nhanh chóng thực hiện những giải pháp mạnh, trước hết là hạn chế sự lây lan của dịch bệnh, sau đó là phát triển kinh tế. Đối với thị trường lao động, thì phải thực hiện khai báo tình trạng việc làm, đẩy mạnh kết nối cung cầu lao động tại các Trung tâm dịch vụ việc làm. Đặc biệt, cần thực hiện hiệu quả Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp để hỗ trợ người lao động và để đào tạo NLĐ quay trở lại thị trường. Sau đó nhanh chóng đưa DN, người lao động và cả nền kinh tế thoát khỏi khủng hoảng. Và sau cùng đề ra kế hoạch mới để chuyển đổi hoạt động sản xuất kinh doanh của DN phù hợp đặc điểm, tình hình của thị trường lao động sau dịch Covid -19.

Lan Hương