Làm giàu từ mô hình trồng quế hữu cơ
Mô hình trồng quế hữu cơ, quế sạch đã giúp bà con người Dao ở huyện Bắc Hà (tỉnh Lào Cai) có nguồn thu ổn định lên tới hàng trăm triệu, thậm chí hàng tỷ đồng mỗi năm.
Xã Nậm Đét được biết tới là thủ phủ trồng quế của huyện Bắc Hà. Hiện toàn huyện Bắc Hà có 8.700 ha quế, trong đó diện tích đến thời kỳ thu hoạch hơn 3.600 ha. Diện tích quế tập trung ở các xã khu vực hạ huyện, chủ yếu là xã Nậm Đét, Nậm Lúc, Cốc Lầu, Bản Cái, Cốc Ly...
Quế là loài cây thân gỗ, sống lâu năm, trồng 1 lần thu hoạch nhiều lần. Toàn bộ thân, cành, rễ và lá của cây quế đều có thể chưng cất tinh dầu, làm thuốc, làm gia vị.
Bà con ở Nậm Đét cho biết, cây quế do bà Triệu Mùi Pham, người dân tộc Dao đem về Nậm Đét trồng từ cuối những năm 80 của thế kỷ trước. Sau một thời gian trồng, giá quế lúc lên lúc xuống khiến nhiều người không mấy mặn mà. Nhưng đến năm 2015, giá quế bắt đầu ổn định, cuộc sống của người trồng quế cũng khá lên từ đó. Nhiều hộ trồng quế ở Bắc Hà đã thoát nghèo, có kinh tế ổn định như gia đình anh Triệu Phúc Tình, Đặng A Nhẩy...
Đặc biệt, mấy năm gần đây, người dân trồng quế ở Nậm Đét có xu hướng chuyển sang trồng quế hữu cơ, phát nương, làm cỏ theo cách làm truyền thống. Khi thu hoạch, phơi quế phải để nơi thoáng đãng, sạch sẽ trên nền trải bạt. Ngoài ra, lý do nông dân thích trồng quế hữu cơ hơn bởi giá thu mua quế hữu cơ cao hơn sản phẩm cùng loại khác.
Theo số liệu thống kê, năm 2016, Nậm Đét mới chỉ có 60 ha quế hữu cơ, thì đến năm 2021 đã hơn trên 300 ha. Có được điều này, phải kể tới năm 2018, Hợp tác xã Quế hữu cơ Nậm Đét được thành lập đã giúp đầu ra của quế ổn định. Việc thành lập hợp tác xã là ý tưởng của 6 người con xã Nậm Đét đau đáu với ước mơ đưa quế vươn tầm thế giới, do anh Triệu Phúc Vầy làm Giám đốc hợp tác xã.
Các hộ trồng quế ở Nậm Đét hiện đã thay đổi phương thức sản xuất, tổ chức trồng, sơ chế, chế biến, tiêu thụ sản phẩm theo quy trình khép kín, tạo ra sản phẩm chất lượng cao để chinh phục các thị trường khó tính.
Hợp tác xã Quế hữu cơ Nậm Đét cũng đã liên kết với hơn 100 hộ trồng quế theo quy trình sạch và xây dựng thành công chứng nhận quế hữu cơ quốc tế - đây là giấy thông hành để quế Nậm Đét vươn tầm thế giới. Hiện sản phẩm quế của hợp tác xã xuất khẩu sang các thị trường Ấn Độ, EU và Nhật Bản.
Bây giờ đến Nậm Đét không khó để bắt gặp những ngôi nhà cao tầng, tiện nghi sinh hoạt đầy đủ. Bà con ở Nậm Đét thường tự hào rằng, cây quế chính là loại cây trồng giúp họ thoát nghèo, vươn lên làm giàu, đồng thời đóng góp tích cực vào phong trào xây dựng nông thôn mới của địa phương.
Cây quế hiện được nhân giống bằng hạt. Sau khi gieo ươm sẽ đánh cây con đi trồng, có một số nơi dùng cây mọc hoang dại dưới rừng quế để trồng.
Đất trồng rừng quế phải chọn chỗ đất dốc thoai thoải và có đủ ánh sáng. Trước khi trồng cần làm đất toàn bộ, làm cỏ sạch sẽ. Trồng theo khoảng cách mỗi hàng 5 m, cây cách nhau 3,5 m. Đào hố rộng khoảng 1 m, sâu khoảng 67 cm, mỗi hố bón khoảng 15 kg phân rác và phân chuồng làm phân bón lót.