Giao thông vẫn vướng
Nghị quyết 128 của Chính phủ đã quy định dỡ bỏ các quy định kiểm soát cát cứ địa phương để người dân được tự do đi lại liên tỉnh. Hướng dẫn về thích ứng an toàn Covid-19 của Bộ Y tế nêu rõ, người dân chỉ thực hiện xét nghiệm khi đến từ địa bàn có dịch ở cấp độ 4 hoặc khu phong tỏa; người cần điều tra dịch tễ đến từ địa bàn cấp 3. Người đã tiêm đủ liều vaccine hoặc F0 khỏi bệnh, chỉ xét nghiệm khi có yêu cầu điều tra dịch tễ.
Không thể mỗi nơi một kiểu
Bà Hoàng Thị Xuân (Nghệ An) cho biết, bà ra Hà Nội thăm con gái từ tháng 6. Và đến nay, bà muốn về Nghệ An nhưng chưa có phương tiện nào để di chuyển vì xe khách và tàu hỏa vẫn chưa hoạt động trở lại.
Trường hợp của bà Xuân chỉ là một trong hàng trăm ngàn người khác muốn di chuyển nhưng gặp khó khăn, hoặc thậm chí không biết các thủ tục, giấy tờ để đi liên tỉnh.
Theo phản ánh, nhiều địa phương vẫn đang kiểm soát việc đi lại theo hướng mỗi nơi một kiểu. Chẳng hạn lực lượng CSGT vẫn kiểm tra giấy xét nghiệm âm tính Covid-19 tất cả người ngồi trên xe khi vào TP HCM tại trạm thu phí Long Phước (Thủ Đức).
Theo TS Lưu Bình Nhưỡng, Phó Trưởng ban Dân nguyện Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Nghị quyết 128 quy định về 9 biện pháp để áp dụng cho 4 cấp độ dịch rất cụ thể nên các địa phương phải căn cứ vào đó để điều chỉnh cho phù hợp, linh hoạt với tình hình của mình. Nghị quyết cũng tạo điều kiện để các địa phương linh hoạt, tuy nhiên không được phép vượt quá quy định cho phép.
Ông Nhưỡng nhận định, thời gian qua nhiều địa phương có những quy định không thống nhất thời gian kết quả xét nghiệm, hay quy định phải ký cam kết phòng chống dịch... Đây chính là những quy định thiếu linh hoạt và cũng đồng nghĩa với việc không bảo đảm an toàn phòng, chống dịch Covid-19.
Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Đình Thọ cũng cho rằng, tính thống nhất cần phải được quán triệt. Ví dụ như việc áp dụng công nghệ, thì dứt khoát phải thông qua mã QR Code bao gồm đầy đủ các nội dung kê khai y tế, sau đó ứng dụng đồng bộ, thống nhất tại các địa phương. Nếu tại các chốt kiểm dịch mà địa phương này dùng công nghệ nhưng địa phương kia không dùng, mà lại dùng các thiết bị thủ công thì chắc chắn sẽ vẫn gây cản trở giao thông. Hay vấn đề xét nghiệm, ngành y tế đã có quy định, thời gian có hiệu lực là 72 giờ, thì cả nước phải thực hiện 72 giờ nhưng vẫn có các địa phương, đặt ra các quy định chỉ có hiệu lực 48 giờ hay 24 giờ.
Ngăn chặn việc địa phương cát cứ
Ngày 17/10 vừa qua, chủ trì cuộc họp trực tuyến toàn quốc với các địa phương về những kết quả bước đầu của công tác phòng, chống dịch trong đợt dịch thứ 4 (từ ngày 27/4 đến nay), Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 đã nhấn mạnh: Vẫn còn một số nơi chưa làm theo đúng quy định chung, thực hiện khác nhau, tạo ách tắc, vướng mắc không cần thiết, gây phiền hà cho người dân. Trong triển khai thực hiện Nghị quyết 128, phải nhất quán, thông suốt từ trung ương xuống địa phương; cấp dưới phải phục tùng cấp trên. Địa phương tuyệt đối không được ban hành các quy định trái với chỉ đạo của cấp trên; nếu thực hiện cao hơn, sớm hơn, phải báo cáo cấp trên.
Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng Nghị quyết 128 đã đưa ra một khung pháp lý chung, từ cơ sở hướng dẫn chung của các cơ quan chức năng, Bộ Y tế, của địa phương, các doanh nghiệp, người dân chỉ cần tuân thủ, chấp hành. Doanh nghiệp và người dân bảo đảm tuân thủ quy định, chứ không còn là đi xin phép. Vừa qua, để phòng, chống dịch, các ngành các cấp phải đưa ra các biện pháp tình thế. Hiện nay trong trạng thái thích ứng an toàn, mở cửa trở lại thì phải loại bỏ các giấy phép con, tạo thông thoáng cho môi trường kinh doanh, kinh tế mới tăng trưởng được”. Cũng theo ông Long, các cơ quan chức năng cần giám sát xem việc địa phương xây dựng các quy định đã chính xác chưa và thực thi đúng hay không.
Lãnh đạo của nhiều doanh nghiệp cũng khẳng định trước đây thường xuyên rơi vào thế bị động khi triển khai kế hoạch sản xuất, kinh doanh, đi lại vì phụ thuộc rất lớn vào quy định phòng, chống dịch của địa phương. Các quy định thì thay đổi liên tục khiến doanh nghiệp không thể xoay chuyển kịp. Tuy nhiên, trong NQ128 quy định rõ các tỉnh, thành phố chuyển cấp độ kiểm soát dịch, đi lại được dễ hơn nên chủ động hơn trong lưu thông hàng hóa.