Công ty CP Sơn Nam (Nghệ An): Chưa được thuê đất vẫn nổ mìn khai thác đá
Theo phản ánh của người dân xóm Trung Đỗ, xã Tân Hợp, huyện Tân Kỳ (Nghệ An), bắt đầu từ năm 2020, người dân xóm Trung Đỗ khổ sở trước việc Công ty CP Sơn Nam khai thác đá mỏ đá tại Thung Vượt, mở vỉa bằng phương pháp nổ mìn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống.
Mỏ đá gần dân
Quan sát tại điểm mỏ này, xung quanh vừa là nhà dân, vừa có 2 trường học chỉ cách mỏ đá tầm 100m, thậm chí có hộ cách chỉ vài chục mét. Phía trước mỏ đá, Công ty CP Sơn Nam đã xây dựng 1 nhà ở công nhân kiên cố, với nhiều máy móc thiết bị…
Ông Nguyễn Văn Mão, xóm Trung Đỗ, nhà cách mỏ đá khoảng 50m cho biết: Việc nổ mìn xảy ra đã lâu, thời điểm đó họ nổ mìn khiến cho bể nước, nhà cửa nứt hết, nhưng gia đình ông chưa nhận được tiền đền bù. Người dân đã đề nghị không cho mỏ này hoạt động nữa, vì nguy hiểm và ảnh hưởng quá lớn tới cuộc sống. Không những vậy, theo ông Mão việc mỏ đá hoạt động khiến dòng chảy con suối sau nhà bị nắn dòng, khi có lũ lớn nước đổ thẳng về phía vườn nhà ông, gây hư hại hoa màu.
“Khi khai thác, họ đổ đất lấn ra khe nên khe bị nắn dòng chảy sang phần đất nhà tôi, mưa xuống bị sạt lở hết cả vườn, ngập lụt hỏng hết cây cối”- ông Mão bức xúc.
Chị Nguyễn Thị Thanh, trú tại xóm Trung Đỗ dù nhà ở bên này đường, nhưng vụ nổ mìn cách đây khoảng 5 tháng cũng bị ảnh hưởng. Chị Thanh nhớ lại: “Vào một buổi chiều tôi đang bán hàng thì tự dưng nghe một tiếng nổ lớn tưởng là động đất, cả làng chạy ra xem mới biết là do mỏ đá nổ mìn. Khi vào nhà kiểm tra thì phát hiện nhà bị nứt, sau đó tôi cùng một số gia đình khác cũng bị nứt nhà làm đơn, doanh nghiệp này mới đền bù”.
Bị xử phạt vì chưa thuê đất
Qua tìm hiểu được biết, mỏ đá núi Thung Vượt được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp giấy phép khai thác khoáng sản số 150/GP-BTNMT, ngày 22/1/2016 cho Công ty CP Sơn Nam có tổng diện tích mỏ là 10 ha, để khai thác đá hoa với trữ lượng khoảng 866.911 m3 trong thời gian 30 năm. Để được cấp phép, ngoài các hồ sơ thủ tục liên quan, Công ty CP Sơn Nam cam kết với nhân dân là sử dụng công nghệ cắt, xẻ đá bằng các loại máy móc hiện đại, không khai thác bằng phương pháp nổ mìn. Do đó, đa số bà con đồng ý ký vào biên bản cho đơn vị này khai thác tại khu vực núi Thung Vượt. Vậy nhưng, sau khi đi vào hoạt động, đơn vị này đã không thực hiện đúng cam kết, khai thác lộ thiên bằng phương pháp nổ mìn.
Đặc biệt, ngoài việc khai thác sai phương pháp, Công ty CP Sơn Nam đã khai thác đá khi chưa được thuê đất là vi phạm quy định của pháp luật. Chính vì vậy ngày 13/8/2021, ông Phạm Hồng Sơn, Phó Chủ tịch UBND huyện Tân Kỳ đã ký quyết định xử phạt vi phạm hành chính về lĩnh vực đất đai đối với đơn vị này. Cụ thể, tại QĐ số 2899/QÐ-XPVPHC, UBND huyện Tân Kỳ đã xử phạt Công ty CP Sơn Nam với hành vi “lấn chiếm đất rừng sản xuất tại khu vực Thung Vượt để khai thác đá với diện tích 4.844,6 m2. Hình thức xử phạt bằng tiền, 55 triệu đồng và hình thức xử phạt bổ sung là 29,067 triệu đồng. Buộc công ty dừng hoạt động khai thác khoáng sản trên diện tích vi phạm, trả lại đất đã lấn chiếm cho đến khi hoàn thiện các thủ tục theo quy định”.
Bà Nguyễn Thị Khuyên, Chủ tịch UBND xã Tân Hợp cho biết: Ý kiến của dân đề nghị chấm dứt hoạt động đối với mỏ đá này vượt ngoài thẩm quyền của chính quyền địa phương. Nhưng UBND xã Tân Hợp yêu cầu, trong quá trình khai thác, Công ty CP Sơn Nam phải đảm bảo an toàn, đúng quy định pháp luật, không để xảy ra việc nổ mìn như vừa qua.