Thế giới cần thoát khỏi Covid-19

Hội nghị thượng đỉnh G20 lần này được kỳ vọng “đưa thế giới ra khỏi cuộc khủng hoảng do đại dịch Covid-19”. Trong đó, vaccine được coi là giải pháp hàng đầu. Tuy nhiên tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng vaccine tại các quốc gia thu nhập thấp vẫn là vấn đề nan giải. Trái lại, nhiều quốc gia giàu có lại dư thừa vaccine.

Thời điểm quyết định

Các cựu lãnh đạo cho rằng Mỹ, Liên minh châu Âu, Anh và Canada hiện có 240 triệu liều vaccine Covid-19 chưa sử dụng (tính đến hết tháng 10). Còn đến cuối tháng 2/2022, số lượng vaccine thừa sẽ lên tới 1,1 tỉ liều.“Thật vô đạo đức nếu để phí số vaccine này, trong khi mỗi ngày thế giới lại có khoảng 10.000 ca tử vong vì Covid-19, trong khi nhiều trường hợp có thể ngăn chặn được”- Reuters dẫn nội dung thư của các cựu Tổng thống và Thủ tướng, trong đó có cựu Tổng thư ký LHQ Ban Ki-moon, cựu Thủ tướng Anh Gordon Brown và cựu Tổng thống Brazil Fernando Cardoso.

Trong khi đó, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, cần 23,4 tỷ USD trong 12 tháng tới cho kế hoạch ứng phó Covid-19. Tổng Giám đốc WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, đã gửi thông điệp tới G20, rằng họ không thể để các nước nghèo hơn phải rơi vào tình thế khó khăn trong đại dịch. Ông Tedros cho biết số tiền này là cần thiết để đảm bảo vaccine, xét nghiệm và phương pháp điều trị Covid-19, có thể ngăn chặn 5 triệu ca tử vong khác trong cuộc khủng hoảng.

“G20 có khả năng đưa ra các cam kết chính trị và tài chính cần thiết để chấm dứt đại dịch này" - ông Tedros nói trong một cuộc họp báo ở Geneva (Thụy Sĩ) ngày 29/10. "Chúng ta đang ở thời điểm quyết định, đòi hỏi sự lãnh đạo quyết đoán để làm cho thế giới an toàn hơn".

WHO đang dẫn đầu Chương trình Tăng tốc tiếp cận công cụ chống Covid-19 (ACT-A) nhằm phát triển, sản xuất, mua và phân phối các công cụ đối phó đại dịch. WHO cho biết 23,4 tỷ USD cần tài trợ cho ACT-A "nhỏ hơn nhiều so với hàng nghìn tỷ USD thiệt hại kinh tế do đại dịch gây ra và chi phí cho các kế hoạch kích thích hỗ trợ phục hồi quốc gia".

"Việc tài trợ đầy đủ cho ACT-A là yêu cầu bắt buộc về an ninh y tế toàn cầu đối với tất cả chúng ta. Bây giờ là lúc để hành động" - Giám đốc WHO nói và cho biết, hiện chỉ có 4% xét nghiệm và 5% vaccine được triển khai đã được sử dụng ở các nước thu nhập thấp, vốn chiếm 9% dân số thế giới.

ACT-A chính là chương trình đã tạo ra Covax - chương trình chia sẻ vaccine toàn cầu nhằm đảm bảo các nước nghèo hơn có thể tiếp cận vaccine. Nhà khoa học trưởng của WHO Soumya Swaminathan cho biết hơn một tỷ liều vaccine được cam kết cho Chương trình, nhưng chỉ khoảng 15% trở thành hiện thực.

Đại dịch kéo dài tới bao giờ?

Trong một diễn biến khác, Ủy ban Khẩn cấp về Covid-19 của WHO đã lên tiếng cảnh báo đại dịch Covid-19 “còn lâu mới chấm dứt”. Ủy ban này cũng một lần nữa kêu gọi các nước nên công nhận toàn bộ các vaccine đã được WHO phê duyệt.

Ông Didier Houssin – người đứng đầu Ủy ban cho biết, Ủy ban khẩn cấp về Covid-19 vẫn họp 3 tháng 1 lần để xem xét tình hình đại dịch trên toàn cầu. Sau cuộc họp mới nhất, Ủy ban đã ra một tuyên bố nhấn mạnh: “Tuy đã có những tiến bộ nhờ việc sử dụng ngày càng nhiều vaccine ngừa Covid-19 và các thuốc điều trị, song kết quả phân tích tình hình hiện nay, cũng như các mô hình dự báo, cho thấy là đại dịch còn lâu mới chấm dứt”.

Trước đó, chính Ủy ban này trong cuộc họp vào ngày 30/1/2020 đã khuyến cáo Tổng giám đốc WHO tuyên bố tình trạng khẩn cấp y tế công cộng trên toàn cầu, mức báo động cao nhất về dịch tễ.

Cho tới nay, WHO đã phê duyệt 2 vaccine công nghệ ARN messenger của Moderna và Pfizer/BioNtech, 2 vaccine Trung Quốc Sinopharm và Sinovac, vaccine Johnson & Johnson của Mỹ, và nhiều phiên bản khác nhau của AstraZeneca.

Hy vọng thuốc chống trầm cảm

Liên quan tới thuốc chống Covid-19, một nghiên cứu mới được công bố cho biết, thuốc chống trầm cảm Fluvoxamine giúp giảm tới gần 1/3 tỷ lệ nhập viện ở những bệnh nhân có nguy cơ cao. Theo CNN, nghiên cứu này dựa theo kết quả một cuộc thử nghiệm trên gần 1.500 bệnh nhân Covid-19 ở Brazil. Họ đều là các bệnh nhân có nguy cơ trở nặng cao vì trong cơ thể đã có các bệnh nền, trong đó có bệnh như tiểu đường.

Cuộc thử nghiệm được tiến hành bởi Tiến sĩ Angela Reiersen - Khoa Tâm thần của Đại học Washington ở thành phố St.Louis (Mỹ). Theo đó, bà Reierson cùng cộng sự đã cho 741 bệnh nhân Covid-19 tình nguyện uống Fluvoxamine trong 10 ngày liên tiếp, chia làm mỗi ngày 2 đợt, mỗi đợt 100 mg thuốc. Kết quả thử nghiệm cho thấy, chỉ có 79 người, chiếm khoảng 11% trong số các bệnh nhân Covid-19 có sử dụng Fluvoxamine, cần được điều trị trong bệnh viện hoặc phòng cấp cứu.

“Fluvoxamine có thể làm suy giảm quá trình sản xuất các phân tử gây viêm được gọi là cytokine, những thứ có thể được kích hoạt bởi virus SARS-CoV-2” - Tiến sĩ Reiersen cho biết. Ngoài ra, thuốc còn có tác dụng làm giảm lượng tiểu cầu trong máu, thứ có thể tác động đến hiệu ứng máu đông gây ra bởi sự lây nhiễm của virus Corona.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cũng lưu ý rằng đây chưa phải là một nghiên cứu hoàn hảo, do nó mới chỉ được tiến hành ở Brazil, và trên các bệnh nhân Covid-19 có tỷ lệ nhập viện cao hơn so với các bệnh nhân Covid-19 ở những thử nghiệm lâm sàng khác.

Dù thừa nhận cần có thêm nhiều nghiên cứu khác để đánh giá đầy đủ công dụng của thuốc Fluvoxamine trong việc điều trị Covid-19, song Tiến sĩ Reiersen cùng cộng sự vẫn kỳ vọng đây sẽ là một liệu pháp hữu hiệu trong tương lai do tính an toàn, dễ dung nạp, dễ sử dụng, chi phí thấp và được phổ biến rộng rãi. Ước tính một liệu trình điều trị bằng Fluvoxamine trong 10 ngày chỉ có giá khoảng 4 USD, so với 700 USD cho một liệu trình điều trị bằng thuốc Molnupiravir, hay xấp xỉ 2.000 USD đối với các phương pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng. Nhóm nghiên cứu đang hy vọng WHO sẽ sớm đưa ra khuyến nghị sử dụng loại thuốc giá rẻ này.

Thanh Đức