Điều kiện để 'đoàn tàu kinh tế TP Hồ Chí Minh' vận hành trở lại

'Khi tàu chạy trở lại, bán được vé thì sẽ có tiền chi trả được nợ vay'

Ngày 9/11/2021, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về: Kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2021; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội năm 2022; Báo cáo về công tác phòng, chống dịch Covid-19 và tình hình thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 về kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XV; Tình hình thực hiện ngân sách nhà nước năm 2021, dự toán ngân sách nhà nước, phương án phân bổ ngân sách trung ương năm 2022 và Kế hoạch tài chính-ngân sách nhà nước 3 năm 2022-2024.

GS Nguyễn Thiện Nhân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy TP Hồ Chi Minh đã có những phân tích để phục hồi kinh tế cả nước, trong đó có “đầu tàu kinh tế TP Hồ Chí Minh". Theo ông Nhân: Trong làn sóng dịch thứ 4, TP Hồ Chí Minh là nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Cuối tháng 10, có hơn 430.000 người nhiễm, chiếm 47% của cả nước và hơn 16.600 người đã mất vì Covid-19, chiếm 75% của cả nước. Thời gian giãn cách xã hội của thành phố cũng lớn nhất so với các địa phương, gần 4 tháng.

Ông Nhân cho rằng: Khi thực hiện phương châm ai ở đâu ở yên đấy, về cơ bản hoạt động sản xuất kinh doanh của thành phố chỉ duy trì ở mức tối thiểu. Bình quân giai đoạn đó chỉ có 2.000 doanh nghiệp hoạt động, chiếm 0,7% tổng số doanh nghiệp của thành phố. Có nghĩa 99% doanh nghiệp không hoạt động và 99% số người lao động bị giảm hoặc mất thu nhập trong hơn 3 tháng. Vì vậy, TP Hồ Chí Minh cũng bị ảnh hưởng nặng trong tăng trưởng kinh tế. Dự báo năm nay, tăng trưởng -5%.

Để khắc phục hậu quả Covid-19 và khôi phục kinh tế, TP Hồ Chí Minh đã tổ chức nhiều cuộc tọa đàm với nhà khoa học, với chuyên gia và doanh nghiệp, xác định 4 giải pháp cần khẩn trương thực hiện. Cựu Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh đưa ra phân tích: Thứ nhất, tổng kết sâu sắc việc phòng chống dịch Covid-19 qua 2 năm để thực hiện đồng bộ hơn nữa, hiệu quả hơn nữa, kiểm soát tốt hơn nữa. Đối với TP Hồ Chí Minh, cần đưa số người nhiễm bình quân 1 ngày từ mức khoảng 1.000 hiện nay xuống dưới 500 người phù hợp với khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Thứ hai, cần hỗ trợ cho 420.000 người đã nhiễm Covid-19 và gia đình của hơn 16.600 người đã mất vì Covid-19 để họ có đủ điều kiện phục hồi sức khỏe, sống và làm việc.

Thứ ba, hỗ trợ để thu hút trở lại 300.000 doanh nghiệp và người lao động đã trở về quê hoặc bổ sung để đáp ứng nhu cầu lao động ở thành phố. Đợt này thành phố đã và đang thực hiện nên số lao động còn thiếu khoảng 8%. Thứ tư, hỗ trợ các doanh nghiệp để khôi phục nhanh chóng sản xuất kinh doanh.

Dành 4% GDP để hỗ trợ các doanh nghiệp

Đặt vấn đề doanh nghiệp đang cần gì?, ông Nhân cho rằng: Mặc dù kinh tế thành phố năm nay dự kiến tăng trưởng -5% nhưng các tiền đề vật chất, tinh thần quan trọng nhất của nền kinh tế thành phố, nơi đóng góp 23% GDP, 27% thu ngân sách vẫn còn nguyên vẹn. Thiết bị, công nghệ, máy móc của 288.000 doanh nghiệp vẫn còn nguyên. Lãnh đạo các doanh nghiệp, cán bộ kỹ thuật và hơn 90% lao động vẫn còn nguyên. Hệ thống đường giao thông, cung cấp điện nước, xử lý rác, hệ thống ngân hàng vẫn còn nguyên. Các hợp đồng kinh tế, quan hệ kinh tế cơ bản còn nguyên. Quan hệ với các địa phương, quan hệ với trung ương tốt hơn, ý chí vươn lên mạnh mẽ hơn.

Liên quan đến việc doanh nghiệp còn thiếu gì để khôi phục lúc này?, theo ông Nhân: Sau gần 4 tháng ngưng sản xuất, kinh doanh, thì doanh nghiệp không có thu nhập, không có tiền để mua nguyên liệu, vật tư cho giai đoạn sản xuất sắp tới. Không có tiền trả lương cho người lao động khi chưa tiêu thụ sản phẩm, không có tiền để trả tiền điện, tiền nước, trả chi phí vận tải. Có thể hình dung “đoàn tàu kinh tế TP Hồ Chí Minh” còn nguyên đầu tàu và các toa tàu, còn nguyên đường ray, trưởng tàu, lái tày, trưởng toa và 92% nhân viên các toa tàu. Như vậy, chúng ta cần kinh phí để có thể mua dầu thì đoàn tàu sẽ chạy trở lại. Khi tàu chạy trở lại, bán được vé thì sẽ có tiền chi trả được nợ vay.

“Vậy 288.000 doanh nghiệp thành phố và 400.000 hộ kinh doanh cần bao nhiêu tiều hỗ trợ? Thành phố tuy có số lượng doanh nghiệp lớn nhất cả nước nhưng bình quân chủ yếu vẫn là doanh nghiệp nhỏ, vốn sản xuất kinh doanh một doanh nghiệp trung bình khoảng 41 tỷ, số lao động là 14 người, doanh thu 1 năm là 27 tỷ và thuế 1 năm là 830 triệu đồng. Chúng tôi dự báo khoảng 20% doanh nghiệp có thể tự khởi động lại không cần hỗ trợ nhưng 80% cần hỗ trợ từ nhà nước để có đủ vốn lưu động với mức bình quân cho vay khoảng 5 tỷ/doanh nghiệp, 25 triệu cho một hộ kinh doanh cá thể, tổng mức vay khoảng 440.000 tỷ thì chúng ta có thể khởi động lại hầu hết số doanh nghiệp này”-ông Nhân cho hay.

Ông Nhân tính toán: Với mức vay 5 tỷ thì chiếm khoảng 20% doanh thu 1 năm của doanh nghiệp, mức vay 25 triệu/hộ chiếm 5% doanh thu 1 hộ thì họ có thể trả được. Việc hỗ trợ để vay được 940.000 tỷ thông qua giảm 3% lãi suất vay khi chúng ta bù thì tốn khoảng 28.200 tỷ. Nếu so với số thuế mà các doanh nghiệp này đóng góp hàng năm 277.000 tỷ thì nó gấp 9,8 lần số tiền nhà nước bỏ ra. Điều này đáng làm về mặt xã hội.

Với cả nước, ông Nhân kiến nghị dành 4% GDP để hỗ trợ các doanh nghiệp. “Hiện nay chúng ta đã chi hơn 100.000 tỷ đồng, dự kiến còn 100.000 tỷ, thiếu 100.000 tỷ. Tuy nhiên, 100.000 tỷ này có sẵn. Trong đầu tư công còn chưa dùng hết 100.000 tỷ năm nay vì điều kiện không cho phép. Chúng tôi kiến nghị Quốc hội cho phép chuyển 100.000 tỷ đầu tư công không thể chi hết năm nay sang hỗ trợ các doanh nghiệp và phòng chống dịch. Như vậy, đoàn tàu kinh tế TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, cả nước sẽ được tăng tốc trong thời gian sắp tới”-ông Nhân cho hay.

Mai Loan