Đoạn kết của bà Nguyễn Thị Kim Tiến

1. Sau khi xem xét đề nghị của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và nghe đại diện tổ chức đảng, cá nhân vi phạm trình bày, Bộ Chính trị, Ban Bí thư khẳng định Ban Cán sự đảng Bộ Y tế nhiệm kỳ 2016 - 2021 đã vi phạm các nguyên tắc hoạt động của Đảng, Quy chế làm việc của Ban Cán sự đảng; buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, để Bộ Y tế, Cục Quản lý dược, một số đơn vị, cơ sở khám, chữa bệnh trực thuộc và nhiều cá nhân vi phạm quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong công tác xây dựng, ban hành thể chế, chính sách; trong cấp phép nhập khẩu thuốc, mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế, vật tư tiêu hao và thực hiện liên doanh, liên kết trang thiết bị y tế; để nhiều tổ chức đảng, đảng viên vi phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước, một số cán bộ, đảng viên đã bị xử lý hình sự.

Những vi phạm, khuyết điểm nêu trên đã gây hậu quả nghiêm trọng, thất thoát, lãng phí tiền, tài sản của Nhà nước, Quỹ bảo hiểm y tế, gây bức xúc trong xã hội, ảnh hưởng lớn đến chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân, làm giảm uy tín của tổ chức đảng và ngành Y tế.

Về cá nhân, Bộ Chính trị, Ban Bí thư cho rằng, bà Nguyễn Thị Kim Tiến, với cương vị Bí thư Ban Cán sự đảng, Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Y tế, chịu trách nhiệm chính, trách nhiệm người đứng đầu về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Cán sự đảng Bộ Y tế nhiệm kỳ 2016 - 2021 và Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Y tế nhiệm kỳ 2015 - 2020.

Bà Tiến chịu trách nhiệm cá nhân về những vi phạm, khuyết điểm trong lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện các nguyên tắc, quy chế, quy định của Đảng; vi phạm những điều đảng viên không được làm; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để Bộ Y tế và một số cơ sở khám, chữa bệnh vi phạm có hệ thống, kéo dài, gây hậu quả nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí tiền, tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng đến chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân, gây bức xúc trong xã hội, làm giảm uy tín của tổ chức đảng, ngành Y tế và cá nhân bà Tiến.

Từ đó, Bộ Chính trị quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với Ban Cán sự đảng Bộ Y tế nhiệm kỳ 2016 - 2021; thi hành kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo, đồng thời miễn nhiệm chức vụ Trưởng ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ trung ương đối với bà Nguyễn Thị Kim Tiến.

Cùng những sai phạm của Bộ Y tế, đối với ông Trương Quốc Cường, với cương vị Ủy viên Ban Cán sự đảng, Thứ trưởng Bộ Y tế và Bí thư Đảng ủy, Cục trưởng Cục Quản lý dược các nhiệm kỳ 2010 - 2015, 2015 - 2020, Cục trưởng Cục Quản lý dược (từ ngày 1/8/2007 - 20/11/2016), cùng chịu trách nhiệm về vi phạm, khuyết điểm của Ban Cán sự đảng Bộ Y tế nhiệm kỳ 2016 - 2021.

Ông Cường đã vi phạm các nguyên tắc, quy chế, quy định của Đảng, vi phạm những điều đảng viên không được làm; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để xảy ra nhiều vi phạm pháp luật trong cấp phép cho thuốc giả nguồn gốc, xuất xứ lưu hành, gây hậu quả rất nghiêm trọng, làm thất thoát, lãng phí tiền, tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng đến chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của nhân dân, gây bức xúc xã hội, làm giảm uy tín tổ chức đảng, ngành Y tế và cá nhân ông Cường; để nhiều cán bộ bị xử lý kỷ luật, xử lý hình sự, cá nhân ông Cường bị xử lý hình sự.

Từ đó, Ban Bí thư quyết định khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Trương Quốc Cường.

Trước đó ít ngày, từ ngày 2 đến ngày 4/11/2021, Ủy ban Kiểm tra Trung ương họp kỳ thứ 8, đã đề nghị Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét, thi hành kỷ luật Ban cán sự đảng Bộ Y tế nhiệm kỳ 2016 - 2021 và bà Nguyễn Thị Kim Tiến -Trưởng Ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ trung ương, nguyên ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Ban cán sự đảng, nguyên Bí thư Đảng ủy, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế và ông Trương Quốc Cường - Ủy viên Ban cán sự đảng, Thứ trưởng Bộ Y tế.

Những sai phạm tại ngành Y tế được cho là có liên quan tới bà Nguyễn Thị Kim Tiến (thời gian làm Bộ trưởng bộ này) đã gây nhiều dư luận. Nhiều vụ tiêu cực bị phát hiện, bị xử lý hình sự của một số cơ sở y tế, cán bộ quản lý y tế, trong đó có vụ “thuốc ung thư giả” tại VN Pharma, càng khiến dư luận đặt vấn đề về trách nhiệm của bà Tiến.

Nay, với quyết định của Bộ Chính trị, những sai phạm trong phạm vi trách nhiệm của bà Tiến khi là Bộ trưởng Y tế đã rõ ràng. Cũng cần nói rằng, kể từ ngày 3/11/2021, khi Bộ Chính trị ban hành Quy định số 41-QĐ/TW về việc miễn nhiệm, từ chức đối với cán bộ, thì bà Nguyễn Thị Kim Tiến là cán bộ cao cấp đầu tiên bị miễn nhiệm khỏi chức vụ Trưởng ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ Trung ương.

2. Một vụ án gây xôn xao dư luận dưới thời bà Nguyễn Thị Kim Tiến làm Bộ trưởng Bộ Y tế, chính là vụ buôn lậu thuốc ung thư giả, xảy ra tại Công ty VN Pharma.

Công ty VN Pharma được thành lập từ tháng 10/2011. Năm 2012, Nguyễn Minh Hùng (41 tuổi, nguyên Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc VN Pharma) đã bắt tay với Võ Mạnh Cường (41 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty TNHH TM Hàng hải Quốc tế H&C) nhập khẩu thuốc H-Capita 500mg, nhãn mác Công ty Helix Canada, chữa ung thư vú, ung thư đại tràng.

Sau đó, Công ty VN Pharma bị cơ quan điều tra xác định đã làm giả hồ sơ nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita 500 mg chữa ung thư từ nhà sản xuất Helix Pharmaceuticals Inc., Canada. Kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện lô thuốc H-Capita 500mg chứa 97% hoạt chất capecitabine là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người. Đáng chú ý, lô thuốc này được Cục Quản lý Dược cấp phép nhập khẩu cuối tháng 12/2013.

Vụ án đã được xét xử sơ thẩm hồi tháng 8/2017, TAND TP HCM tuyên phạt Hùng, Cường mức án 12 năm tù về tội “buôn lậu”; 7 bị cáo khác nhận từ 2 năm tù (cho hưởng án treo) tới 5 năm tù về tội “buôn lậu” hoặc “làm giả con dấu tài liệu của cơ quan tổ chức”.

Đến tháng 5/2019, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an hoàn tất điều tra bổ sung và đề nghị Viện KSND tối cao truy tố 12 bị can trong vụ án buôn bán thuốc ung thư giả xảy ra tại Công ty VN Pharma, về tội “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”.

Tháng 5/2020, TAND cấp cao tại TP HCM xử phúc thẩm lần 2 vụ án “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”, là 9.300 hộp thuốc đặc trị ung thư H-Capita, xảy ra tại VN Pharma.

Trong một diễn biến tiếp theo mang tính “cao trào”, ngày 18/9/2019, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, xảy ra tại Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) và các cơ quan, đơn vị có liên quan.

Tới ngày 3/11/2021, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra Quyết định khởi tố bị can đối với Thứ trưởng Bộ Y tế Trương Quốc Cường về tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, quy định tại Điều 360 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Liên quan của bà Nguyễn Thị Kim Tiến tới VN Pharma, tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ, chiều 30/8/2017, trước câu hỏi có phải em chồng của Bộ trưởng Tiến là Phó giám đốc phụ trách đầu tư của công ty này? Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến trả lời: “Bộ trưởng không nói, chứ không phải là nói không có, hai việc này khác nhau”. Câu trả lời đã gây xôn xao dư luận.

Còn theo lời bà Tiến trong một lần trả lời báo chí sau đó 1 ngày, thì em chồng bà tham gia Công ty VN Pharma 10 tháng và đã nghỉ sau khi công ty xảy ra sự việc bị cơ quan chức năng xác minh, làm rõ vụ nhập thuốc ung thư (giả).

Bà Tiến cho biết em chồng bà không phụ trách gì liên quan đến lĩnh vực đấu thầu thuốc hay lĩnh vực dược và khẳng định bà không hề can thiệp, không biết gì về công việc kinh doanh của em chồng. Bản thân bà “không có động cơ, không liên quan gì cả”.

Về ý kiến chất vấn của ĐBQH tại kỳ họp thứ 7 (năm 2014) rằng có nghĩ đến việc từ chức sau khi liên tục để xảy ra “tai họa ngành y” không?, bà Nguyễn Thị Kim Tiến (khi đó là Bộ trưởng Bộ Y tế) nói: “Tôi không thể “từ chức” khi toàn ngành Y tế đang tập trung cao độ cho công tác phòng, chống dịch bệnh, đang dồn sức lực cho việc giành giật sự sống của các bệnh nhi, nhằm dập tắt dịch sởi càng sớm càng tốt”.

Bên hành lang Quốc hội ngày 21/10/2019, bà Nguyễn Thị Kim Tiến đã trải lòng trước khi rời cương vị Bộ trưởng, chuyển sang làm Trưởng ban Bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ trung ương, bà Tiến nói rằng mình bị vướng “thị phi” một số vấn đề về dược. “Có những thông tin không trung thực, không chính xác qua những mạng trái, mạng ngoài lề. Tôi nghĩ rằng những cơ quan chức năng sẽ làm mọi cách để đảm bảo công minh, chính xác, đúng người đúng tội, đúng việc. Không bỏ sót, oan sai, để xây dựng một nền y tế phục vụ nhân dân tốt hơn” - bà Tiến nói.

Quang Ngọc