Chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp: Sớm thay đổi tư duy

Thiếu đồng bộ, vướng hành lang pháp lý

Phát biểu tại tọa đàm, TS Phạm Vũ Quốc Bình, Phó Tổng cục trưởng Tổng Cục GDNN nhìn nhận, việc đánh giá thực trạng chuyển đổi số trong lĩnh vực GDNN Việt Nam được thực hiện trên cơ sở đánh giá thực trạng các yếu tố cấu thành lên hệ sinh thái chuyển đổi số trong GDNN bao gồm: Chương trình và nội dung đào tạo; phương pháp dạy và học; hạ tầng, nền tảng và học liệu số; nhà giáo, học sinh và sinh viên (HSSV); thể chế và hành lang pháp lý, quản trị và quản lý.

Khảo sát trong thời gian giãn cách xã hội do dịch Covid-2019 tại các cơ sở GDNN cho thấy: Có 69.5% số lượng giáo viên và 83.8% số lượng học viên trả lời khảo sát có tham gia dạy và học thông qua các công cụ dạy trực tuyến như Zoom, Google Meeting, Microsoft Teams. Có 69.8% giáo viên đã được đào tạo, hướng dẫn giảng dạy trực tuyến; tuy nhiên có đến 90.8% giáo viên tham gia khảo sát vẫn mong muốn được đào tạo, hướng dẫn thêm về giảng dạy trực tuyến.

Từ khảo sát này cho thấy, các cơ sở GDNN đã làm nhưng nhận thức không đồng bộ, một số nơi hiểu chuyển đổi số rất đơn giản, mới đơn thuần đưa bài giảng trực tiếp lên giảng dạy trực tuyến. Nhiều cơ sở và các tiêu chuẩn đặt ra vẫn tiếp cận theo hướng thầy trò, trường lớp trực tiếp nên dẫn đến việc quy định có bao nhiêu giảng viên/sinh viên, về thư viện bao nhiêu đầu sách… không còn phù hợp với dạy học trực tuyến.

Phát triển từng bước bền vững

Khẳng định chuyển đổi số trong GDNN là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, là giải pháp bao trùm trong quá trình đổi mới và phát triển GDNN, TS Vũ Quốc Bình cho rằng, đây là yếu tố then chốt hình thành hệ thống GDNN mở, linh hoạt, đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời của người dân và yêu cầu tăng nhanh số lượng, nâng cao chất lượng và hiệu quả GDNN phục vụ phát triển đất nước.

Yêu cầu đặt ra là chuyển đổi số phải đảm bảo đồng bộ, tổng thể và kết nối với quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực lao động - việc làm - an sinh xã hội, quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục đào tạo trong và ngoài nước và chuyển đổi số các địa phương, bộ, ngành và của quốc gia.

PGS. TS Lưu Bích Ngọc, Chánh Văn phòng Hội đồng Quốc gia Giáo dục và Phát triển nhân lực, Ủy viên thường trực các tiểu ban cho rằng phải có 3 phân đoạn trong chuyển đổi số: Thứ nhất là số hóa, chuyển tất cả những dữ liệu trong không gian thực thành không gian số. Thứ hai là thực hiện chuyển đổi số áp dụng không gian số cho từng đơn vị học, từng nhóm đơn lẻ. Thứ 3 là kết nối tất cả những điều này lại với nhau trở thành hệ thống số đồng bộ trong GDNN. Theo kinh nghiệm thế giới, nếu chúng ta chỉ sử dụng công nghệ nước ngoài mà không có cái riêng có của Việt Nam thì khả năng bị ngắt quãng và đổ bể là có thật. Vì vậy, cần nghiên cứu đặt nền móng riêng có của Việt Nam để phát triển bền vững.

Bà Ngọc cũng lưu ý phải chú trọng đầu tư các phòng thí nghiệm ảo để giúp giải quyết bài toán thực hành của sinh viên. Bởi với GDNN, thực hành là một phần quan trọng trong quá trình đào tạo của tất cả các cơ sở GDNN. Cần xây dựng các xưởng thực hành ảo để sinh viên có cơ hội thực hành nhiều hơn khi học tập trực tuyến.

Thu Hương