Lại lo vaccine

Nghi ngờ khả năng kháng vaccine của Omicron

Ngày 1/12, Giám đốc điều hành của hãng dược Moderna đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về khả năng các loại vaccine ngừa Covid-19 hiện có sẽ kém hiệu quả hơn đối với biến thể Omicron so với tác dụng của nó đối với biến thể Delta.

Tuy nhiên, Giám đốc điều hành Cơ quan Dược phẩm châu Âu (EMA) Emer Cooke đã phát biểu trước Nghị viện Châu Âu rằng, ngay cả khi biến thể mới trở nên phổ biến hơn, các loại vaccine hiện có vẫn có khả năng tiếp tục bảo vệ con người.

Cùng với đó, bà Andrea Ammon, Chủ tịch Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát Dịch bệnh Châu Âu (ECDC) cho biết, 42 trường hợp nhiễm biến thể Omicron đã được xác nhận ở 10 quốc gia EU, bên cạnh 6 trường hợp khác đang nghi ngờ, nhưng các trường hợp này đều ở thể nhẹ hoặc không có triệu chứng.

Đại học Oxford cũng cho biết, không có bằng chứng nào cho thấy vaccine hiện tại không thể ngăn ngừa bệnh nặng từ Omicron, nhưng họ đã sẵn sàng phát triển nhanh chóng phiên bản cập nhật của mũi tiêm, được phát triển với AstraZeneca nếu cần thiết.

Ông John Wherry, Giám đốc Viện Miễn dịch học Penn (Mỹ) cho biết, không tin virus SARS-CoV-2 sẽ bị tiêu diệt hoàn toàn đồng thời lưu ý, trên thế giới hiện tại chỉ xóa sổ được một căn bệnh lây nhiễm duy nhất là đậu mùa, những bệnh như sốt rét, bại liệt và sởi hầu như không tồn tại nhờ chiến dịch tiêm chủng rất sâu rộng.

Ông Fauci đánh giá, việc hàng triệu người Mỹ chưa tiêm vaccine ngừa Covid-19 cũng như sự suy giảm khả năng miễn dịch ở những người đã tiêm vaccine đang khiến mức độ miễn dịch cộng đồng nói chung bị suy giảm. Vấn đề này đã đặt ra thách thức đối với công tác xử lý dịch bệnh trong bối cảnh nước Mỹ có nguy cơ đón làn sóng bùng phát thứ 5.

Về sự xuất hiện của biến thể Omicron có thể mang khả năng kháng vaccine và dễ lây lan, ông Fauci khẳng định, đó là một lời cảnh báo đối với những người hoài nghi hiệu quả của vaccine.

Đầu tư cho mũi vaccine tăng cường đặc biệt

Moderna, Pfizer và BioNTech đều cho biết, họ có thể nhanh chóng cập nhật vaccine đối phó với biến thể mới nhờ sự linh hoạt của vaccine công nghệ mRNA mà các hãng này sản xuất.

“Chúng tôi đang ở trong trạng thái cảnh báo cao nhất từ trước tới nay” - Stephen Hoge, Chủ tịch Moderna nói với Washington Post. Ông Hoge ví việc biến thể Omicron với số lượng đột biến nhiều chưa từng thấy là “sự kết hợp Frankenstein”.

Moderna cũng đã công bố chiến lược đối phó với biến thể Omicron từ hôm 26/11. Công ty này đã bắt tay vào phát triển mũi vaccine tăng cường chống biến thể mới. Moderna đã bắt đầu thử nghiệm lâm sàng với các mũi tăng cường khác trong đó có cả các phiên bản vaccine đối phó với các đột biến đã từng xuất hiện ở biến thể Beta và Delta và xuất hiện cả ở biến thể Omicron.

Pfizer và BioNTech cũng đang thúc đẩy mũi tăng cường đối phó biến thể Omicron. Các hãng sản xuất vaccine khác cũng phản ứng nhanh chóng. Johnson & Johnson ngày 29/11 cho biết, hãng này đang nghiên cứu vaccine đặc trị Omicron. Novavax ngày 26/11 cũng đã bắt đầu phát triển vaccine đối phó với biến thể Omicron, sẵn sàng thử nghiệm và sản xuất trong vài tuần tới nếu cần thiết.

Dù vậy, không phải tất cả mọi người đều cho rằng các mũi vaccine dành riêng cho Omicron là cách tiếp cận tốt nhất.

Tillman Gerngross, Giám đốc điều hành hãng phát triển thuốc kháng thể Adagio Therapeutics nói với Insider rằng một mũi vaccine đặc trị biến thể cụ thể là “việc vặt của kẻ ngốc” do biến thể mới xuất hiện quá nhanh chóng. Hiện Adagio Therapeutics đang tập trung vào sản xuất các phương pháp kháng thể điều trị Covid-19 có khả năng chống các biến thể mới.

Bên cạnh vaccine, thuốc kháng virus cũng được cho là sẽ đóng vai trò quan trọng. Ông Nelsen - một nhà đầu tư lâu năm trong lĩnh vực công nghệ sinh học và là thành viên hội đồng quản trị của Vir Biotechnology bày tỏ tin tưởng rằng, Omicron sẽ ít ảnh hưởng đến thuốc điều trị Covid-19 mới do Pfizer và Merck phát triển hơn so với vaccine.

Không giống như vaccine, các loại thuốc kháng virus này không nhằm vào các protein gai, do đó các chuyên gia tin tưởng chúng vẫn hiệu quả trước biến thể mới.

Cùng quan điểm, ông Albert Bourla - CEO của Pfizer trong cuộc trả lời phỏng vấn CNBC ngày 29/11 nói rằng, ông rất tin tưởng rằng phương pháp điều trị này sẽ không bị ảnh hưởng bởi biến thể Omicron. Cả 2 loại thuốc kháng virus của Merck và Pfizer đang được Cơ quan quản lý thực phẩm và dược phẩm (FDA) Mỹ xem xét.

Biến thể Omicron được các nhà khoa học Nam Phi xác định đầu tiên, đã lây lan tới ít nhất 10 nước trên thế giới, với các ca nhiễm được xác nhận ở Anh, Úc, Đức và Canada. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ngày 26/11 đã đưa Omicron vào danh sách “biến thể đáng lo ngại”, trong khi thế giới vẫn đang chờ đợi các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm để có thêm thông tin cụ thể về mức độ nguy hiểm của biến thể này.

Hà Anh