Những trụ cột của buôn làng
Họ là già làng, người có uy tín của buôn làng – những người luôn gương mẫu trong cuộc sống đời thường, tích cực trong lao động sản xuất có nhiều cống hiến trong việc bảo tồn những nét đẹp văn hóa truyền thống.
Ông Ama Khoát (dân tộc Ê Đê) ở buôn Chàm A, xã Cư Drăm, huyện Krông Bông (Đắk Lắk) được nhiều người biết đến là tấm gương mẫu mực trong làm kinh tế, tâm huyết với việc bảo tồn những nét đẹp truyền thống của người Ê Đê. Nghỉ hưu đã lâu, tuổi cao nhưng ông vẫn cùng với gia đình phát triển kinh tế. Hiện gia đình ông có gần 30 con trâu, bò, dê; 1.600 cây cà phê, 2 ha bắp lai, hơn 2000 m2 lúa nước, 5 sào cỏ... thu nhập hàng năm trên 100 triệu đồng.
Ông còn là người rất đam mê và có công bảo tồn những nét truyền thống của người Ê Đê ở buôn Chàm A. Hàng ngày ông vẫn đan những chiếc gùi, thúng, rổ rá để dùng trong gia đình. Ông cũng biết rèn các loại dụng cụ như xà gạc, rìu, cuốc, liềm. Đặc biệt, ông Ama Khoát còn chơi được khá nhiều loại nhạc cụ truyền thống như cồng, chiêng, sáo. Gia đình ông hiện còn giữ được 2 bộ cồng chiêng cổ có giá trị. Ông luôn động viên, khích lệ, khơi dậy tình yêu văn hóa truyền thống cho con cháu trong gia đình và lớp trẻ trong buôn bằng nhiều hình thức.
Hiền lành, mẫu mực trong cuộc sống và là người năng động và làm kinh tế giỏi. Ông Ama Ngơn (dân tộc Mnông) ở buôn Tul, xã Yang Mao được bà con tín nhiệm bầu là già làng. Với 96 hộ đồng bào dân tộc Mnông, buôn Tul được biết đến là điểm sáng trong 8 buôn đồng bào thiểu số của xã Yang Mao.
Người dân buôn Tul có được cuộc sống ổn định một phần nhờ vào sự tuyên truyền, vận động của già làng Ama Ngơn. Ông cũng là tấm gương về lao động sản xuất. Gia đình ông đã tận dụng hết diện tích đất sẵn có để trồng trọt và 5 sào ruộng nước, 1ha cà phê, 5 sào dứa và gần 1ha sắn. Ngoài ra ông nuôi 5 con trâu, 2 con bò và 5 con dê sinh sản. Bình quân mỗi năm gia đình Ama Ngơn thu về từ 50 triệu đến 60 triệu đồng tiền bán trâu, bò, dê.
Già làng Ama Ngơn chia sẻ: “Nhờ có hệ thống thủy lợi và người dân siêng lao động nên các hộ trong buôn đều có ruộng nước, không còn hộ nào thiếu ăn như trước nữa. Nhiều hộ còn trồng cỏ, tận dụng nguồn rơm sau thu hoạch lúa để chăn nuôi trâu, bò cho thu nhập khá. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân đã được nâng lên. Tình hình an ninh trật tự luôn đảm bảo. Trong buôn không có người nghiện rượu, ma túy hay bài bạc. Một số lễ hội văn hóa truyền thống và dệt thổ cẩm vẫn được duy trì”.
Già làng Ama Bloen (dân tộc Ê Đê) buôn Mghí, xã Yang Mao là cựu chiến binh. Tuy tuổi đã cao nhưng ông vẫn giữ được phẩm chất của anh bộ đội Cụ Hồ, thường xuyên đến thăm động viên, hướng dẫn, giúp đỡ những gia đình gặp khó khăn; cùng buôn làng phục dựng, bảo tồn những nét đẹp về văn hóa truyền thống và cùng với gia đình trồng trọt, chăn nuôi phát triển kinh tế.
Là gia đình mẫu mực, đi đầu trong các hoạt động của buôn nhiều năm liền nên gia đình Ama Bloen vinh dự được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tặng Bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong 10 năm thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống Văn hóa”.
Tuy tuổi cao nhưng Già làng Ama Bloen (buôn Mghí, xã Yang Mao) vẫn tích cực lao động sản xuất