Công trình chống sạt lở gây sạt lở nghiêm trọng
Sau gần 1 năm thi công công trình xử lý chống sạt lở núi tại thôn Thanh Xá 3, xã Hà Lĩnh, huyện Hà Trung (Thanh Hóa), Công ty TNHH Bình Minh Thanh Hóa đã để lại “bãi chiến trường” là một vách núi sạt lở nghiêm trọng, đe dọa cuộc sống của các hộ dân phía dưới.
Càng thi công… càng lở
Ngày 27/9/2019, UBND huyện Hà Trung có văn bản số 2252/UBND-NN chấp thuận chủ trương xử lý chống sạt lở núi tại khu vực thôn Thanh Xá 3, xã Hà Lĩnh. Theo đó, UBND xã Hà Lĩnh là chủ đầu tư của dự án, đơn vị thi công được chọn là Công ty TNHH Bình Minh Thanh Hóa (DN Bình Minh). Đến ngày 4/11/2019, UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản cho phép DN Bình Minh vận chuyển khoảng 20.588 m3 đất, đá thải trong quá trình thi công dự án để làm vật liệu san lấp. Sau khi thi công được khoảng 6 tháng, đến ngày 1/5/2020, DN Bình Minh có đề nghị gia hạn thời gian tận thu đất, đá thải trong quá trình thi công chống sạt lở tại khu vực trên.
Ngày 11/6/2020, UBND tỉnh Thanh Hóa có văn bản số 7557/UBND-CN cho phép DN Bình Minh gia hạn tận thu đất, đá thừa còn lại (khoảng 8.088 m3) đến hết ngày 30/10/2020. Như vậy, với khối lượng tận thu chỉ vào khoảng 20.588m3, DN Bình Minh phải cần đến 1 năm mới hoàn tất được công việc trên?. Trong thời gian thi công từ tháng 12/2019 đến tháng 5/2020, theo phản ánh của người dân và ghi nhận của phóng viên, doanh nghiệp này đã lợi dụng việc hạ thấp độ cao, xử lý chống sạt lở núi để tận thu, bán hàng nghìn mét khối đất trái phép.
Ngày 10/8/2020, Báo Đại Đoàn Kết có bài phản ánh về thực trạng trên. Theo những hình ảnh chúng tôi ghi nhận tại thời điểm đó, việc xử lý chống sạt lở của DN Bình Minh được thực hiện rất hời hợt, không đảm bảo theo thiết kế.
Theo phản ánh của 12 hộ dân thôn Thanh Xá 3 nằm dưới chân đồi, từ khi DN Bình Minh thi công đến khi đơn vị này rời đi, quả đồi phía sau nhà của họ liên tục xảy ra tình trạng sạt lở. Gần đây, chúng tôi tiếp tục có mặt tại hiện trường để ghi nhận những phản ánh của người dân. Theo quan sát, khu vực đồi phía sau nhà các hộ dân là một vách núi có mái dựng thẳng đứng, chưa bạt mái taluy. Cung sạt lở có nguy cơ sạt lở lớn hơn với chiều dài khoảng hơn 100 m. Hiện trường cho thấy, đất đá tràn từ đỉnh núi xuống phía dưới ngay sát nhà dân.
Chủ đầu tư thiếu trách nhiệm?
Sau khi Báo Đại Đoàn Kết có bài phản ánh: “Nơm nớp nỗi lo sạt lở” vào ngày 8/10/2021, đến ngày 19/10/2021, Sở TNMT Thanh Hóa đã phối hợp với UBND huyện Hà Trung, UBND xã Hà Lĩnh và DN Bình Minh Thanh Hóa để xác minh, xử lý các vấn đề báo nêu. Trong văn bản số 9244/STNMT-TNKS do ông Phạm Văn Hoành, Phó Giám đốc Sở TNMT ký ngày 22/10 cho thấy: Khu vực xử lý có mái dốc trên 45 độ, có tạo các cơ, mái taluy nhưng chưa đảm bảo an toàn, chưa đúng với thiết kế được phê duyệt. Phía chân núi có khối lượng đất đá sạt lở (khoảng 50m3) nằm sát với khu nhà tạm của người dân.
Về trách nhiệm của chủ đầu tư, UBND xã Hà Lĩnh thừa nhận sau khi hết thời gian xử lý chống sạt lở, đơn vị và DN Bình Minh đã tổ chức nghiệm thu, đánh giá kết quả thực hiện, tuy nhiên, chưa có phương án xử lý khi dự án chưa hoàn thành theo hồ sơ được duyệt.
Kết luận tại văn bản, Sở TNMT xác định nội dung phản ánh của Báo Đại Đoàn Kết về việc DN Bình Minh xử lý chống sạt lở chưa đảm bảo an toàn là đúng với thực tế.
Để đảm bảo an toàn đối với khu dân cư, Sở TNMT có đề nghị UBND huyện Hà Trung chỉ đạo UBND xã Hà Lĩnh làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân liên quan và có biện pháp xử lý dứt điểm tình trạng sạt lở tại khu vực thôn Thanh Xá 3 theo đúng hồ sơ đã được phê duyệt, đưa khu vực trên về trạng thái an toàn, báo cáo kết quả về Sở TNMT trước ngày 30/10. Chỉ đạo của Sở TNMT là vậy nhưng theo ghi nhận, việc khắc phục, xử lý dứt điểm tình trạng sạt lở tại khu vực trên đến nay vẫn chưa được thực hiện.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Xuân Cường, Chủ tịch UBND xã Hà Lĩnh thừa nhận: Lúc nghiệm thu, DN Bình Minh làm không đạt yêu cầu, không đúng hồ sơ thiết kế nên xã đã bắt DN làm lại nhưng quá thời hạn mà DN vẫn làm chưa xong. Việc này có trách nhiệm lớn của chủ đầu tư là UBND xã. Theo như hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công thì việc xử lý chống sạt lở sẽ cắt thành 3 mái taluy nhưng ông Nguyễn Văn Dự - Giám đốc DN Bình Minh thừa nhận: Trong quá trình thực hiện, doanh nghiệp mới chỉ cắt thành 2 tầng để chống sạt lở. Không những vậy, việc cắt thành 2 tầng mới chỉ thực hiện được một nửa, nửa còn lại mái taluy vẫn dựng thẳng đứng.
“Khi tiến hành thi công, chúng tôi mở đường lên núi rồi khai thác từ trên xuống dưới nên doanh nghiệp cũng không hoàn thành được như theo thiết kế” - ông Dự cho biết. Như vậy có thể thấy, cả chủ đầu tư cũng như đơn vị thi công đều thiếu trách nhiệm trong thực hiện công trình chống sạt lở nêu trên.