Da trâu muối chua
Những miếng da trâu vàng ruộm, giòn sừn sựt, tỏa mùi thơm khó cưỡng của các loại gia vị hòa quyện khiến thực khách khó lòng bỏ qua. Đó là da trâu muối chua -một trong những món ăn đặc sản nổi tiếng của đồng bào dân tộc Thái.
Trước đây, da trâu được đồng bào chủ yếu sấy, phơi khô để căng mặt trống, làm dây buộc hoặc thái miếng làm món sốt vang. Những năm gần đây, bà con đã sáng tạo ra món da trâu muối rất dễ ăn, hấp dẫn và được nhiều người ưa chuộng.
Nguyên liệu để làm món da trâu muối chua gồm: da trâu miếng dày mịn, riềng giã nhỏ, gạo rang thơm giã nhỏ thành thính, một lượng tỏi bóc, ớt thái nhỏ vừa đủ, cùng các gia vị khác như đường, muối, mì chính. Sơ chế da trâu là công đoạn lâu nhất. Vì da trâu dày nên trước hết phải cho vào bếp thui sơ qua rồi cho vào nước nóng cạo sạch bề ngoài. Khi ấy, da trâu sẽ có màu vàng rất hấp dẫn.
Da trâu đã sơ chế cho vào nồi luộc chín, không luộc quá lâu vì da trâu sẽ bị nhừ, mất đi độ giòn. Sau khi vớt ra, để nguội, thái da trâu thành những miếng nhỏ, độ dài tùy người chế biến. Trộn da trâu đã thái với thính gạo, riềng củ giã nhỏ cùng các gia vị như tỏi, ớt, đường, muối... Cho da trâu đã trộn gia vị vào lọ rồi đổ xăm xắp nước đun sôi để nguội, đóng nắp lọ lại, để chừng một tuần là có thể ăn được.
Da trâu muối chua sau khi đã ngấm sẽ có màu sắc và vị thơm hấp dẫn. Miếng da trâu dày, trong vắt, khi ăn có độ giòn sần sật. Khi thưởng thức, thực khách sẽ cảm nhận được độ giòn ngọt, bùi của da trâu, vị thơm của riềng củ, vị cay của ớt, vị thơm của tỏi. Tất cả các gia vị hòa quyện tạo nên dư vị riêng của món ăn.
Tùy theo sở thích mà có thể thưởng thức món ăn này theo những cách khác nhau. Nhưng đơn giản nhất là sau khi da trâu đã được ủ chín thì ăn trực tiếp để cảm nhận được mùi thơm, độ giòn nguyên bản của nó. Hoặc có thể trộn cùng ít rau thơm, hoa chuối thái nhỏ và lạc rang để làm nên món nộm lạ miệng.
Da trâu muối là món ăn có mặt trong bữa cơm thường ngày, trong mâm cỗ, làm món nhậu lai rai đều rất phù hợp và được nhiều người ưa thích. Ngoài món da trâu muối chua, đồng bào trong các bản làng còn sử dụng da trâu để chế biến món nộm da trâu cũng hấp dẫn không kém.
Trong rất nhiều món ăn Tết của đồng bào Thái Sơn La, da trâu muối chua là món ăn ngon, đặc biệt là có tác dụng giải rượu, giảm độ ngấy của bánh chưng. Chính vì thế trong những ngày Tết gia đình nào của đồng bào Thái Tây Bắc không thể thiếu vại da trâu muối chua, nó được ví như món dưa hành của đồng bào miền xuôi.