Phát triển nhà ở xã hội tại Bắc Ninh: Nhu cầu cao, nguồn cung thấp
Với khoảng 400 nghìn công nhân đang làm việc tại 12 khu công nghiệp tập trung, trong đó có hơn 200 nghìn công nhân (phần lớn là công nhân ngoài tỉnh) có nhu cầu nhà ở. Thực trạng này đang đặt ra bài toán cho tỉnh Bắc Ninh về giải quyết nhu cầu nhà ở ngày càng lớn của người lao động có thu nhập thấp.
Nhu cầu nhà ở tăng cao
Những năm gần đây, số lao động đến làm việc tại các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh tăng từ 20-30 nghìn người mỗi năm, trong khi số lượng dự án nhà ở xã hội cho công nhân và người lao động hiện chưa đáp ứng được hết so với nhu cầu thực tế.
Đa số người lao động phải thuê trọ trong các khu nhà chật chội, điều kiện sinh hoạt không đảm bảo và nảy sinh nhiều vấn đề về xã hội như: An ninh, môi trường, quá tải hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội trong các khu dân cư xung quanh các khu công nghiệp.
Chị Nguyễn Thị Thắm, công nhân làm việc tại công ty Samsung Bắc Ninh cho biết, hai vợ chồng chị tới Bắc Ninh làm việc đã hơn 4 năm, có thêm 2 đứa con nên ở nhà trọ rất chật, chưa kể tiền trọ, điện nước hàng tháng, ăn uống sinh hoạt rất tốn kém… Vợ chồng chị luôn mong có một căn nhà cho con cái có chỗ ở đàng hoàng, nhưng với đồng lương hiện giờ, cả tiền tích góp, vay mượn cùng lắm đc 3 – 4 trăm triệu vẫn không đủ tiền mua đất chứ chưa nói đến căn chung cư có giá cả tỷ bạc.
“Cả xóm trọ tôi có hơn 10 gia đình đều làm công nhân, ai cũng mong có một căn nhà giá rẻ như nhà ở xã hội để an cư lạc nghiệp, ổn định để làm việc lâu dài… Ở nhà trọ đôi khi không có hợp đồng thuê trọ, nên khi xảy ra vấn đề gì thì thiệt thòi cho chúng tôi lắm. Như nhà bạn tôi cùng làm công nhân, do dịch bệnh khó khăn, không đủ tiền trả nhà trọ mấy tháng mà bị chủ trọ đuổi luôn đấy”, chị Thắm chia sẻ.
Tương tự, anh Đặng Thành Hiếu, công nhân công ty TNHH Tamayoshy Việt Nam (KCN Yên Phong) bộc bạch, cả hai vợ chồng anh lương xấp xỉ 18 triệu đồng. Cuộc sống hằng ngày biết bao khoản phải chi, như tiền thuê nhà, tiền ăn, tiền học cho 2 con nên việc tìm được căn hộ vừa túi tiền cũng không hề đơn giản. Đa số công nhân ở công ty anh phải thuê phòng trọ, điều kiện ăn, ở không ổn định. Vì vậy, ai cũng mong muốn được thuê nhà ở hoặc mua nhà giá rẻ có sự hỗ trợ của Nhà nước…
Nguyên nhân do đâu?
Theo Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh, nguyên nhân dẫn tới việc nguồn cung căn hộ nhà ở xã hội (NƠXH) chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế là do việc xây dựng nhà ở cho công nhân KCN trên địa bàn tỉnh trước đây còn gặp phải một số khó khăn do cơ chế chính sách về phát triển nhà ở xã hội nói chung và nhà ở cho công nhân nói riêng chưa thống nhất, đồng bộ, nhiều cơ chế chính sách ưu đãi. Khi triển khai trên thực tế còn vướng mắc nên chưa khuyến khích các doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng, do đây là lĩnh vực đòi hỏi vốn đầu tư cao, trong khi lợi nhuận thấp, thời gian thu hồi vốn kéo dài.
Đặc biệt, trong công tác quy hoạch NƠXH nói chung và nhà ở dành cho công nhân nói riêng chưa giải quyết triệt để các vấn đề về hạ tầng xã hội dẫn đến khó khăn trong triển khai và khai thác sử dụng.
Theo đại diện công ty Cổ phần Phát triển đô thị Công nghiệp Bắc Kì – chủ đầu tư dự án khu nhà ở xã hội kết hợp dịch vụ thương mại Bắc Kì (xã Yên Trung, huyện Yên Phong), tuy được hưởng nhiều chế độ ưu đãi khi thực hiện dự án NƠXH như: Được miễn tiền sử dụng đất, được hưởng ưu đãi về thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp… nhưng khi so sánh giá bán hiện tại với giá phê duyệt ban đầu (khoảng 10 -12 triệu/1m2) thì doanh nghiệp sẽ chịu thiệt vì trong quá trình xây dựng, giá nguyên vật liệu và nhân công tăng chóng mặt. Bởi vậy nhiều chủ đầu tư không còn “mặn mà” với các dự án NƠXH trên địa bàn.
Ông Nguyễn Tuấn Dũng - Phó giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh cho biết, doanh nghiệp cần tính toán kĩ trước khi thực hiện dự án NƠXH vì ngay từ đầu các giải pháp về giá bán đã được nêu rất rõ, chủ đầu tư nên tìm hiểu rõ để có phương án kinh doanh cho phù hợp với thực tiễn.
“Hiện Sở Xây dựng Bắc Ninh đã thành lập tổ công tác phát triển nhà ở xã hội nhằm hỗ trợ các nhà đầu tư trong việc tiếp cận đất đai, công nghệ xây dựng và tư vấn thủ tục hành chính, giải quyết tháo gỡ các khó khăn vướng mắc trong quá trình chuẩn bị và thực hiện dự án… cũng như phối hợp hỗ trợ doanh nghiệp tìm giải pháp kinh doanh hợp lí, tạo niềm tin cho doanh nghiệp để yên tâm đầu tư vào các dự án NƠXH trên địa bàn, giải quyết phần nào nhu cầu nhà ở xã hội ngày càng lớn hiện nay”, ông Dũng nhấn mạnh.