TP HCM: 7 hiệp hội đồng kiến nghị về việc thu phí cảng biển
Theo 7 hiệp hội, thời điểm áp dụng việc thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu, cảng biển trên địa bàn TP HCM là quá cao và chưa phù hợp, gây khó khăn cho DN trong bối cảnh hiện nay.
Phí chồng phí
7 Hiệp hội gồm: Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, Hiệp hội Dệt may Việt Nam, Hiệp hội Da giày - Túi xách Việt Nam, Hiệp hội Sữa Việt Nam, Hiệp hội Nhựa Việt Nam, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ Sản Việt Nam và Hội Mỹ nghệ và Chế biến gỗ TP HCM cho rằng, việc thu phí này đang tạo ra một số bất hợp lý.
Từ 11/6/2021 đến cuối tháng 9/2021 đa số DN phải ngưng hoạt động vì dịch bệnh Covid19. Trong khi đó, DN vẫn phải chi trả nhiều khoản chi như lương cho công nhận, lãi vay ngân hàng, chi phí tồn kho, lưu kho... do không XK/bán được hàng.
Từ tháng 10 đến 12/2021, đa số các DN cũng chỉ hoạt động cầm chừng được từ 30-70% công suất do thiếu công nhân, thiếu nguyên liệu, chuỗi cung ứng bị đứt gãy,...
Đến đầu năm 2022 các DN mới bắt đầu phục hồi sản xuất thì lại phải gánh thêm nhiều chi phí như cước vận tải biển vẫn tiếp tục tăng cao, chi phí xăng dầu tăng, giá nguyên liệu tăng,... trong khi DN vẫn đang thiếu vốn, thiếu công nhân, khiến DN gặp rất nhiều khó khăn.
Nguyên nhân thứ 2 được lý giải, mức phí áp dụng chưa công bằng, chưa phù hợp, tạo thêm gánh nặng về thủ tục hành chính. Đồng thời, tăng thời gian thực hiện thủ tục hành chính, ách tắc trong thực hiện.
Trong đó, đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, các lô hàng mở tờ khai hải quan ngoài thành phố phải chịu mức phí cao gấp đôi so với hàng mở tờ khai hải quan tại thành phố. Điều này sẽ dẫn đến biến động lớn về việc dịch chuyển mở tờ khai hải quan ở tỉnh về thành phố càng nhiều. Nguy cơ chậm tiến độ thông quan hàng hóa.
Mức phí áp dụng đối với hàng gởi ở kho ngoại quan, tạm nhập tai xuất, hàng quá cảnh, hàng chuyển khẩu cũng rất cao so với các mức phí của hàng xuất nhập khẩu. Ví dụ, kho ngoại quan đang trữ nguyên liệu thủy sản nhập khẩu phục vụ gia công xuất khẩu nhưng bị áp phí sử dụng hạ tầng cảng biển rất cao. Mức phí đối với container cao gấp 8,8 lần; hàng lỏng, hàng rời là 3,3 lần so với mức tương ứng của lô hàng xuất nhập khẩu mở tờ khai tại TP HCM
Thứ 3, việc sử dụng ngân sách thu được chưa được công khai, minh bạch và dẫn đến việc “Phí chồng Phí” đối với mục tiêu xây dựng, phát triển cơ sở hạ tầng.
7 hiệp hội cho hay, theo Nghị quyết 10/2020 của Hội đồng Nhân dân TP HCM, “Toàn bộ số thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng khu vực cửa khẩu cảng biển thành phố sau khi trừ chi phí phục vụ công tác thu phí được nộp vào ngân sách thành phố để quản lý và bố trí sử dụng có mục tiêu cho đầu tư, nâng cấp hạ tầng giao thông kết nối cảng biển trên địa bàn thành phố”. Tuy nhiên đến nay, dù đã sắp tới thời điểm bắt đầu thu phí nhưng thành phố vẫn chưa có thông báo công khai về việc sử dụng các mức phí này cho những công trình hạ tầng cụ thể nào.
Trong khi đó theo phản ánh của các DN, hiện nay các DN đều phải nộp nhiều loại phí liên quan đến xây dựng cơ sở hạ tầng như các phí cầu đường, phí sử dụng đường bộ, phí BOT,... Chỉ tính riêng phí BOT, hiện nay DN đã gánh thêm một khoản lớn tiền phí vận chuyển khi đi qua các trạm BOT.
Đơn cử, tính hiện tại từ Khánh Hòa vào cảng Cát Lái (TP HCM) đã có tới 7 trạm thu phí BOT. Mỗi cont. phải đóng tiền qua trạm 2 lượt đi và về. Như vậy, tổng mức đóng phí qua 1 trạm là là 360.000 đ /1 cont., theo đó, 1 container hàng DN hiện đã trả thêm phí cầu đường 2.5tr/cont…
Như vậy trung bình mỗi năm một DN Thủy sản ở Khánh Hòa với 3.000 cont. Xuất khẩu/năm thì đã phải trả thêm 7.5 tỷ đồng/năm tiền phí trạm BOT. Nếu gánh thêm khoản phí mới này, một DN thủy sản quy mô trung bình ở ngoài TP HCM sẽ phải chi trả thêm khoảng 5,5 tỷ đồng/năm.
Hiện tại, các cảng biển cũng đang thu rất nhiều loại phí liên quan đến hạ tầng của cảng rồi như phí cầu tàu, phí lưu cont, lưu bãi, phí cắm điện, nâng hạ container,… Các phí mới này sẽ làm gia tăng thêm gánh nặng chi phí của DN, giảm năng lực cạnh tranh của DN trong bối cảnh DN hiện gặp rất nhiều khó khăn do khủng hoảng kinh tế xảy ra bởi dịch bệnh Covid-19.
Cuối cùng, doanh nghiệp phải đóng phí hai lần đối với các lô hàng xuất khẩu phải sử dụng nguyên liệu nhập khẩu. Hầu hết các DN ngành hàng xuất khẩu đều có nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu để chế biến, gia công hàng và tái xuất thành phẩm.
Theo 7 hiệp hội, việc này đi ngược lại chủ trương chung của Chính phủ thúc đẩy việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm chi phí cho DN nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của DN, duy trì việc làm cho người lao động.
Lùi thời gian áp dụng và giảm phí
7 hiệp hội kiến nghị, chưa triển khai thực hiện thu các loại phí nói trên cho đến hết 31/12/2022 để tạo điều kiện cho DN cắt giảm chi phí, phục hồi sản xuất kinh doanh theo chủ trương của chính phủ hỗ trợ DN khắc phục khó khăn do dịch bệnh Covid-19 gây ra.
Bên cạnh đó, điều chỉnh các mức thu nói trên giảm xuống theo hướng công bằng, cắt giảm chi phí cho DN, không tạo thêm gánh nặng về thủ tục hành chính và gây ách tắc cho việc thực hiện thủ tục hành chính.
Nghĩa là áp dụng chung một mức thu là 250.000 đồng/cont đối với container 20ft; 500.000 đồng/cont với container 40ft và 15.000 đồng/tấn đối với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container cho tất cả các lô hàng xuất nhập khẩu, lô hàng tạm nhập tái xuất, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, hàng chuyển khẩu cũng như địa điểm đăng ký mở tờ khai cho lô hàng.
Ngoài ra, thành phố cần công bố chính thức thời gian bắt đầu và kết thúc, cũng như kế hoạch sử dụng nguồn thu từ các khoản phí nói trên để đầu tư vào các công trình cụ thể nào trong từng năm cũng như công khai, minh bạch các khoản thu, chi, đảm bảo không sử dụng ngân sách thu từ các khoản này vào các hoạt động, các côn trình không phục vụ hoạt động vận chuyển, xuất nhập khẩu tại các cảng biển của các DN.
Theo Nghị quyết số 18/2021/NQ-HĐND ngày 19/10/2021 của HĐND TP HCM về việc sửa đổi, bổ sung Điều 1 Nghị quyết số 11/2021/NQ-HĐND, thời gian thu các loại phí cho các loại hàng hoá được bắt đầu áp dụng từ 1/4/2022.
Cụ thể, hàng tạm nhập tái xuất, gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, chuyển khẩu thì Container 20ft hàng khô: 2.200.000đồng/cont; Container 40ft hàng khô: 4.400.000đồng/cont; Hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container: 50.000 đồng/tấn
Hàng hóa NK, hàng hóa XK mở tờ khai ngoài TP HCM, Container 20ft hàng khô: 500.000 đồng/cont; Container 40ft hàng khô: 1.100.000 đồng/cont; Hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container: 30.000 đồng/tấn.
Hàng hóa NK, hàng hóa xuất khẩu mở tở khai tại TP HCM, Container 20ft hàng khô: 250.000 đồng/cont; Container 40ft hàng khô: 500.000 đồng/cont; Hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container: 15.000 đồng/tấn.