Nạn khai thác vàng trái phép vẫn lộng hành - Bài cuối: Phải đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu!
Nạn khai thác vàng tại khu vực mỏ vàng Bồng Miêu và nhiều nơi khác tại tỉnh Quảng Nam vẫn diễn ra dai dẳng. Vậy làm gì để chấm dứt vấn nạn này?
Nêu giải pháp nhằm chấm dứt nạn khai thác vàng trái phép ở mỏ vàng Bồng Miêu, Phó Chủ tịch UBND huyện Phú Ninh Nguyễn Quốc Danh cho biết, chính quyền huyện đã chỉ đạo Công an, Phòng Tài nguyên Môi trường huyện cùng lãnh đạo xã Tam Lãnh tổ chức nhiều đợt truy quét, đẩy đuổi các đối tượng này. Huyện cũng đã chỉ đạo quyết liệt đưa phương tiện cơ giới vào phá hủy các lán trại, máy móc khai thác vàng trái phép ở khu vực Đồi Sim, Thác Trắng… thuộc mỏ vàng Bồng Miêu.
Thế nhưng, như Báo Đại Đoàn Kết phản ánh, cách xử lý nêu trên từ nhiều năm qua chỉ là “lối mòn”, bởi chỉ sau một thời gian ngắn, tình trạng khai thác vàng trái phép lại bùng phát trở lại.
Ông Danh cũng thừa nhận: Xử lý các trường hợp khai thác vàng trái phép hết sức khó khăn, mỗi lần lực lượng chức năng tổ chức truy quét thì họ bỏ chạy vào sâu trong núi, còn nếu xử lý về hình sự hoặc phạt hành chính thì cần phải bắt quả tang.
Ông Danh thông tin, việc hoàn thổ môi trường tại mỏ vàng Bồng Miêu thì hiện nay Bộ Tài nguyên Môi trường mới có quyết định phê duyệt, tuy nhiên đến thời điểm này, UBND tỉnh chưa giao nhiệm vụ cho ai nên chưa biết thời điểm và đơn vị nào triển khai đóng cửa mỏ vàng “Muốn dẹp triệt để nạn khai thác vàng trái phép, việc quan trọng nhất là phải đóng cửa mỏ vàng Bồng Miêu và bàn giao cho địa phương quản lý. Sau đó, địa phương xây dựng kế hoạch cho thuê hoặc bàn giao lại diện tích 300 ha ở khu vực mỏ vàng cho người dân trồng cây quản lý giữ đất. Từ đó tình hình sẽ yên ổn và các dòng sông cũng sẽ được phục hồi môi trường”, ông Danh nói.
Liên quan đến mỏ vàng Bồng Miêu, ông Trần Thanh Hà, Giám đốc Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Quảng Nam cho biết, đơn vị đã có văn bản báo cáo về quản lý tài nguyên khoáng sản và ô nhiễm môi trường với UBND tỉnh Quảng Nam.
Thực tế, muốn triệt hạ được nạn khai thác khoáng sản trái phép nói chung và vàng nói riêng, cần nhìn nhận thẳng vào bản chất vấn đề. Đó là tình trạng khai thác khoáng sản trái phép vẫn còn diễn ra ở một số nơi có địa hình hiểm trở, khó khăn cho công tác tiếp cận, đấu tranh, xử lý như mỏ vàng Bồng Miêu. Đối tượng chủ yếu là người địa phương tổ chức hoạt động dưới dạng hầm lò tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an toàn lao động đã từng có vụ chết người xảy ra ở Bồng Miêu.
Chưa hết, một số địa phương và đơn vị liên quan chưa quan tâm đúng mức, chưa làm hết trách nhiệm được giao trong công tác quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản; chưa phát hiện kịp thời, kiên quyết ngăn chặn dứt điểm tình trạng khai thác khoáng sản trái phép. Việc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm thiếu quyết liệt. Cán bộ làm công tác quản lý khoáng sản, môi trường từ huyện đến cơ sở còn thiếu về số lượng, kiêm nhiệm nhiều việc, hạn chế về chuyên môn nên việc tham mưu cho cấp ủ y, chính quyền địa phương chưa hiệu quả.
Do vậy, cần phải gỡ những vướng mắc đó, cùng với đó là giao đất, giao rừng cho người dân quản lý; đào tạo nghề nghiệp cho họ mưu sinh; giúp họ cơ chế vay vốn ưu đãi để làm ăn. Tất nhiên còn phải tuyên truyền pháp luật cho người dân trong đó có Luật Khoáng sản. Nhưng trước mắt quan trọng nhất là phải đóng được cửa mỏ.
Liên quan đến mỏ vàng Bồng Miêu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Trần Văn Tân cũng vừa có văn bản chỉ đạo các đơn vị liên quan về việc kiểm tra, truy quét các điểm khai thác vàng Bồng Miêu.
Cụ thể, UBND tỉnh giao UBND huyện Phú Ninh và Công an tỉnh tiếp tục chỉ đạo lực lượng chức năng khẩn trương tổ chức kiểm tra, truy quét các tụ điểm khai thác và chế biến khoáng sản vàng trái phép trên địa bàn xã Tam Lãnh gây ô nhiễm nguồn nước trên sông Quế Phương và sông Tiên theo báo cáo của UBND huyện Tiên Phước, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm theo đúng quy định của pháp luật; báo cáo kết quả thực hiện về UBND tỉnh trước ngày 10/4/2022 để theo dõi, chỉ đạo.
Tình trạng khai thác vàng trái phép và những hệ lụy về vấn nạn này đã được Báo Đại Đoàn Kết đã liên tục cập nhật, phản ánh trong nhiều năm qua, thế nhưng nó vẫn là bài toán chưa tìm được lời giải.