Vẫn không như kỳ vọng
Liên bộ Công thương - Tài chính đã có một kỳ điều hành giá được cho là đặc biệt: Từ 0h ngày 1/4, xăng E5RON92 giảm 1.021 đồng/lít, có giá bán 27.309 đồng/lít; xăng RON95 giảm 1.039 đồng/lít, có giá bán không cao hơn 28.153 đồng/lít. Trong khi đó, dầu diesel tăng 1.447 đồng/lít, có giá bán 25.080 đồng/lít; dầu hỏa tăng 1.519 đồng/lít, có giá 23.764 đồng/lít và dầu mazut có giá 20.929 đồng/kg sau khi tăng 506 đồng/kg so với giá hiện hành.
Nói là đặc biệt bởi tuy vẫn thực hiện điều chỉnh giá theo chu kỳ 10 ngày 1 lần, nhưng đã được thực hiện trong đêm và áp dụng ngay từ 0 giờ, thay vì 15 giờ như những kỳ điều hành bình thường.
Với lần điều hành giá này (ngày 1/4), nhiều người kỳ vọng giá xăng dầu sẽ giảm sâu, do trước đó Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về giảm Thuế Bảo vệ môi trường (BVMT) đối với xăng dầu, mỡ nhờn đã có hiệu lực. Theo đó, từ ngày 1/4 đến hết năm 2022, thuế BVMT với xăng sẽ giảm từ 4.000 đồng/lít xuống còn 2.000 đồng/lít. Dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn giảm từ 2.000 đồng/lít xuống còn 1.000 đồng/lít. Mỡ nhờn giảm từ 2.000 đồng/kg xuống 1.000 đồng/kg; Dầu hỏa giảm từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít.
Căn cứ vào Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, thì như vậy lần này chỉ có xăng giảm giá, trong khi các loại dầu lại tăng.
Được biết, kỳ điều hành này, liên Bộ trích lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu đối với xăng E5RON92 ở mức 250 đồng/lít, xăng RON95 ở mức 200 đồng/lít, dầu diesel ở mức 100 đồng/lít. Đồng thời, chi quỹ đối với mặt hàng dầu hỏa ở mức 500 đồng/lít và không chi quỹ đối các mặt hàng xăng dầu khác.
Vì sao giá xăng giảm ít? Theo Bộ Công thương, thị trường xăng dầu thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine tiếp tục ảnh hưởng đến nguồn cung xăng dầu cho thị trường. Trong khi đó, với những thông tin về tăng trưởng kinh tế toàn cầu kém lạc quan, cầu xăng dầu có xu hướng giảm trong những ngày gần đây khiến giá xăng dầu trên thị trường thế giới có sự tăng giảm đan xen nhưng xu hướng chung là tăng. Kỳ điều hành lần này, thuế BVMT đối với xăng dầu đã giảm theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tuy nhiên do giá xăng dầu thế giới, nhất là giá các loại dầu có mức tăng cao nên liên Bộ Công thương - Tài chính đã sử dụng kết hợp công cụ Quỹ bình ổn xăng dầu để giảm giá xăng và hạn chế mức tăng của giá dầu so với mức tăng của giá thế giới.
Cũng cần nhắc lại, trước đó, ngày 30/3, theo Bộ Tài chính, giảm thuế BVMT góp phần trực tiếp làm giảm giá bán lẻ 2.200 đồng/lít đối với xăng; 1.100 đồng/lít đối với dầu diesel, dầu mazut, dầu nhờn; 1.100 đồng/kg đối với mỡ nhờn; 770 đồng/lít đối với dầu hỏa. Cũng theo Bộ Tài chính, với việc giảm thuế BVMT thì thu ngân sách nhà nước từ 1/4 đến hết năm 2022 sẽ giảm khoảng 23.954 tỉ đồng.
Kể từ đầu năm, xăng đã tăng giá 6 lần liên tiếp lên tới gần 30.000 đồng/lít, và chỉ giảm 2 lần, mỗi lần đều khá thấp. Giá xăng dầu cao đã đưa đến khó khăn cho các hoạt động kinh tế nói chung cũng như góp phần đẩy giá nhiều mặt hàng thiết yếu lên cao. Với những địa phương ven biển, nhiều tàu cá đã phải nằm bờ do giá nhiên liệu quá cao. Nhiều chuyên gia đã lên tiếng đề nghị kéo giảm giá xăng dầu xuống sâu, trung bình khoảng 25.000 đồng/lít xăng, còn dầu các loại theo đó cũng giảm tương ứng. Để thực hiện được điều đó sẽ là giảm thuế BVMT, “xả” quỹ bình ổn xăng dầu, và có thể tính tới giảm mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế nhập khẩu xăng dầu. Cái lợi của giảm giá xăng dầu là sẽ kéo giảm giá nhiều mặt hàng, thúc đẩy sản xuất phát triển.
Tuy nhiên trong lần điều chỉnh giá này, đã không được như kỳ vọng khi giá xăng vẫn giảm ít còn giá các loại dầu lại lên. Tất nhiên về điều hành vĩ mô, các nhà quản lý đã tính toán nhiều yếu tố cấu thành giá để đưa ra mức giá bán lẻ. Nhưng như vậy, với mức giá xăng dầu mới cũng khó có thể nói tác động ngay và tích cực đến giá cả tiêu dùng nói chung, tuy rằng như người ta vẫn nói “được chút nào quý chút ấy”.
Vì thế, chúng ta lại đợi đến kỳ điều chỉnh giá sau vào ngày 11/4 (theo chu kỳ) với hy vọng giá xăng dầu thế giới hạ nhiệt, là cơ sở để kéo giá xăng dầu trong nước tiếp tục đi xuống.