Không chủ quan với sốt xuất huyết

Số ca mắc sốt xuất huyết tăng cao

BSCKII Phan Vĩnh Thọ - Trưởng khoa Cấp cứu Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới cho hay, trong 3 tháng đầu năm 2022, số ca SXH đến khám và nhập viện tăng gấp 1,5 - 2 lần so với cùng kỳ năm 2021. Đặc biệt, trong hai tuần đầu tháng 4, khoa Cấp cứu Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới đã điều trị gần 10 ca sốc nặng, tổn thương các cơ quan, thậm chí có ca sốc rất nặng khi nhập viện. Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, theo thống kê cho thấy từ tháng 3/2022 đến nay, trung bình mỗi ngày bệnh viện tiếp nhận khoảng 80 - 100 bệnh mắc SXH, trong số này có 15% trường hợp phải nhập viện điều trị. Tính đến thời điểm hiện tại, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới đã tiếp nhận 47 ca SXH trẻ em và 283 ca người lớn. Hiện tại các khoa của bệnh viện đang điều trị khoảng 80 - 100 ca mắc SXH (cả trẻ em và người lớn), trong đó có những ca mắc bệnh SXH rất nặng.

PGS.TS Phạm Văn Quang - Trưởng khoa Hồi sức Tích cực Chống độc, Bệnh viện Nhi đồng 1, TP HCM cho biết, trong 3 tháng đầu năm 2022, số ca SXH đến khám và nhập viện tại Bệnh viện Nhi đồng 1 tăng 1,5 - 2 lần so với cùng kỳ năm 2021. Hai tuần đầu tháng 4, số ca nhập viện cũng tăng, nhất là các trường hợp SXH nặng. Cụ thể, khoa Hồi sức Tích cực Chống độc đã tiếp nhận hơn 10 ca SXH nặng có sốc nặng, tổn thương các cơ quan, thậm chí có ca ngưng thở ngưng tim trước nhập viện. Hiện tại khoa đang điều trị cho 3 bệnh nhi sốc SXH nặng, tổn thương đa cơ quan, 2 ca đang thở máy, trong đó có 1 bệnh nhi phải lọc máu.

Tại Bệnh viện Nhi đồng 2, TP HCM, trẻ bị SXH tăng cao. ThS. BS Nguyễn Đình Qui – Phó khoa Nhiễm thông tin, tỷ lệ trẻ SXH nhập viện tăng 2 - 2,5 lần so với cùng kỳ. Số ca nặng chiếm khoảng 10 - 15%. Hiện tại, khoa có 3 ca này thở máy, còn có những ca cũng chẩn đoán nặng có sốc, có tổn thương gan, rối loạn đông máu nhưng chưa cần thở máy lọc máu. Nên nếu tính số ca nặng là 7 ca trên tổng số 40 ca đang điều trị.

Về ca SXH nặng, đại diện Bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết, bệnh viện đã tiếp nhận một trường hợp bệnh nhi ở Tây Ninh khoảng 10 tuổi nhập viện vào ngày thứ 4 của bệnh. Khi nhập viện bệnh nhi tổn thương đa cơ quan thận phải lọc máu nhưng bệnh nhi vẫn không qua khỏi. Ngoài ca trên, một số bệnh viện ghi nhận, có tình trạng cô giáo đưa học sinh vào nhập viện trong tình trạng bệnh trở nặng. Vì sau 3 - 4 ngày bệnh nhi không sốt cao nhưng có dấu hiệu mệt hơn, bứt rứt, rối loạn tiêu hóa,... Nhưng cha mẹ cứ tưởng con hết bệnh nên cho đi học bình thường.

Không để bệnh trở nặng

Với số ca mắc SXH nặng gia tăng trong thời gian gần đây, các chuyên gia nhận định khả năng cao là số ca mắc có thể nhiều hơn do các ca bệnh nhẹ chưa được thống kê. Bà Trần Trúc Linh (trú phường Long Bình, thành phố Thủ Đức) đang cho con điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết: Hai ngày trước tôi đưa con đến khám tại, do con tôi sốt 3 ngày mà không thấy hạ. Sau khi khám, cháu được bác sĩ hướng dẫn nhập viện. Ở nhà tôi luôn mắc màn cẩn thận cho con khi ngủ nhưng vẫn bị SXH. Hy vọng con tôi sớm mau khỏi bệnh để đi học lại”.

Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP HCM (HCDC), SXH là bệnh lưu hành hàng năm và giai đoạn cao điểm của bệnh tại thành phố thường từ cuối tháng 7. Tuy nhiên, đã có nhiều trẻ mắc SXH, với nhiều ca bệnh nặng, thậm chí có ca tử vong. Thành phố cũng đã ghi nhận 2 trường hợp tử vong vì SXH. Liên quan đến ca SXH hiện nay, các bác sĩ chia sẻ, bệnh nhi mắc SXH đa phần trong độ tuổi từ 5-13, thậm chí 15 tuổi. Những bệnh nhi nhỏ hơn chưa ghi nhận nhiều. Song, cũng phải đề phòng, tránh trẻ dưới 2 tuổi, trẻ nhỏ có yếu tố béo phì.

Thống kê của Sở Y tế TP HCM, tính đến giữa tháng 4/2022, thành phố ghi nhận gần 4.500 ca mắc sốt xuất huyết, trong đó có 109 ca nặng đang điều trị tại các bệnh viện. Đây là số liệu báo động vì so sánh với năm 2019 - năm sốt xuất huyết bùng phát thành dịch với hơn 20.000 ca mắc thì số ca bệnh nặng cũng chỉ là 38 ca.

Theo các bác sĩ khuyến cáo, phụ huynh thấy con sốt 2 - 3 ngày thì nên đưa đi khám xem có mắc Covid-19 hay SXH không. Với những triệu chứng ban đầu của bệnh SXH khá tương đồng với một số bệnh nhiễm siêu vi khác như cúm, đặc biệt giai đoạn khởi phát của bệnh có khi giống với Covid-19 nên dễ bỏ sót. Do đó, phụ huynh cần chú ý đặc điểm nhận biết bệnh sốt xuất huyết là sốt cao liên tục 2 - 7 ngày kèm các dấu xuất huyết như chấm xuất huyết, chảy máu răng, máu mũi, vết bầm… Bệnh thường trở nặng vào ngày thứ 4 đến thứ 6 của bệnh với biểu hiện trụy tim mạch (tay chân lạnh, mạch nhẹ, khó bắt) và thường ít kèm các triệu chứng hô hấp (ho, sổ mũi) và tiêu chảy. Hiện nay, người dân còn tâm lý sợ dịch Covid-19 nên hạn chế đưa trẻ đến bệnh viện thăm khám dù có triệu chứng, hay vì quá lo dịch Covid-19 mà quên đi bệnh SXH.

Trước diễn biến phức tạp của bệnh SXH, PGS. TS. BS Tăng Chí Thượng - Giám đốc Sở Y tế TP HCM chỉ đạo, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Nhi đồng 2, Bệnh viện Nhi đồng thành phố, HCDC triển khai tập huấn ngay cho các cơ sở y tế. Nhân viên y tế cần được cảnh báo để nhận diện sớm bệnh SXH, tránh bỏ sót gây chậm trễ trong việc điều trị. Sở Y tế sẽ thực hiện kiểm tra hoạt động phòng, chống SXH tại các quận huyện trong thời gian sắp tới. Sở Y tế cũng yêu cầu, người dân dành 10 - 15 phút/tuần để dọn dẹp nhà, không để có vật chứa đọng nước làm phát sinh lăng quăng. Sử dụng bình xịt, nhang, kem thoa xua muỗi, mặc áo quần dài tay, ngủ mùng kể cả ban ngày để tránh muỗi đốt.

BS Đỗ Châu Việt - Trưởng khoa Nhiễm, Bệnh viện Nhi đồng 2, TP HCM:

Cẩn thận không để trẻ nhỏ mắc sốt xuất huyết

Trong những ngày gần đây số trẻ mắc SXH nặng phải nhập viện đang tăng. Tỷ lệ trẻ mắc sốt xuất nặng phải nhập viện giữa thành phố và các tỉnh cũng ngang nhau. Số ca nặng tăng thì số ca nhẹ cũng tăng. Thế nhưng, SXH đa phần 90% tự điều trị tại nhà chỉ có 10% bệnh nặng phải điều trị tại bệnh viện. SXH gặp ở mọi lứa tuổi không cố định ở lứa tuổi nào. Hiện nay, số nhóm tuổi nặng hay gặp khoảng 8-13 tuổi. Theo tôi, sắp tới nhóm nhỏ hơn dưới 2 tuổi cũng có nguy cơ mắc bệnh. Nhóm trẻ này mắc SXH thì càng nguy hiểm hơn. Bởi vì khó nhận biết triệu chứng, khó xử lý vì mạch máu rất nhỏ, chăm sóc cũng khó khăn do đó phải lưu ý nhóm trẻ nhỏ.

Đáng lưu ý, Covid-19 có triệu chứng tương đồng với SXH. Cụ thể, Covid-19 thường có triệu chứng của hô hấp sốt, hắt xì, ho... Còn SXH thì sốt cao liên tục khó hạ sốt, không có triệu chứng 2, 3 ngày đầu, đến ngày 3, 4 có thêm ói mửa, đau bụng, chảy máu… Đối với trẻ em sốt trên 48 giờ không cải thiện phải đến cơ sở khám để biết bệnh gì theo dõi. Tuy nhiên không nên chủ quan mà tiếp tục theo dõi trong vòng 7 ngày. Có nhiều trường hợp trẻ 3 ngày đầu sốt giảm sau đó tới ngày thứ 4 trở nặng, sốc…

BS Trương Hữu Khanh - nguyên Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1, TP HCM:

Nhiều nguyên nhân dẫn đến sốt xuất huyết tăng cao

Theo chu kỳ khoảng 4 - 5 năm dịch quay trở lại. Năm nay, sau đợt dịch Covid-19 sự giao thương đi lại nhiều dẫn đến mang muỗi từ nơi này đến nơi khác nhiều hơn. Cùng với đó, mùa mưa đến sớm, ứ đọng nước dẫn đến lăng quăng, muỗi sinh sôi phát triển nhiều hơn. Ngoài ra, trẻ SXH nặng nhập viện nhiều hơn so với thời điểm trước có thể là do ngại dịch Covid-19 phụ huynh chậm đưa trẻ tới bệnh viện, bác sĩ lâu không thấy bệnh SXH nên chủ quan hơn.

Trước tỷ lệ trẻ bị mắc SXH trở nặng cao hơn Covid-19 và thời gian từ nhẹ chuyển sang nặng rất nhanh, vì vậy việc phát hiện sớm trẻ bị bệnh là rất quan trọng. Do đó, phụ huynh cần chú ý, nếu thấy trẻ có các triệu chứng như sốt cao, đi cầu ra máu, li bì, lạnh tay chân phải đưa đến bệnh viện khám và điều trị kịp thời. Dự báo, giai đoạn đầu của mùa dịch có thể gặp ở trẻ lớn tuổi vì nhóm trẻ này di chuyển nhiều, nhưng thời gian sau có thể lây cho trẻ độ tuổi nhỏ hơn. SXH không thể phòng ngừa qua rửa tay, sát khuẩn mà phòng ngừa bằng cách diệt muỗi, diệt lăng quăng. Hiện nay, đang vào đầu mùa mưa, nếu không phòng ngừa tốt thì dịch SXH có thể bùng lên trong thời gian tới.

T.GIANG(ghi)

THANH GIANG