Bệnh lành tính cũng có thể phát triển thành ung thư
Không giống như những trường hợp ung thư dạ dày khác, dù phát hiện sớm cũng là ung thư, GIST dạ dày - một loại u xuất phát từ mô đệm của dạ dày ở giai đoạn sớm đa phần là lành tính. Thế nhưng, nếu không phát hiện kịp thời, khối u này có thể tiến triển thành ác tính khi có kích thước trên 5 cm.
Mới đây, Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy, Bệnh viện Bạch Mai đã phẫu thuật thành công 2 trường hợp GIST dạ dày phát triển thành u ác tính, có kích thước lớn (đường kính 20-30 cm, nặng 5 kg). Bác sĩ điều trị cho bệnh nhân chia sẻ: Nếu khối u này được phát hiện và can thiệp sớm thì có thể được điều trị khỏi hoàn toàn mà không để lại di chứng.
Trường hợp thứ nhất là bệnh nhân N, nam 47 tuổi. Tiền sử viêm dạ dày nhiều năm, điều trị không thường xuyên. Khoảng 6 tháng gần đây, bệnh nhân thấy đau tức vùng thượng vị, hay đầy bụng, ăn uống kém hơn.
Bệnh nhân tự mua thuốc điều trị viêm dạ dày nhưng không đỡ, đến khi tự sờ thấy khối ở vùng thượng vị mới quyết định đi khám tại Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy, Bệnh viện Bạch Mai và được chẩn đoán: GIST dạ dày, tuy nhiên khối u lớn, ở giai đoạn muộn nên đã xâm lấn vào thân đuôi tụy.
Bệnh nhân đã phải trải qua một cuộc phẫu thuật lớn: mổ mở cắt cả khối gồm toàn bộ dạ dày, thân đuôi tụy và lách, ca mổ phức tạp, tuy diễn ra thành công ngoài mong đợi nhưng chặng đường tiếp theo với anh N sẽ nhiều khó khăn, nguy cơ bệnh dễ tái phát hoặc di căn…
Trường hợp thứ 2,Bệnh nhân N.Q.T., 62 tuổi, có tiền sử viêm dạ dày hơn 10 năm điều trị không thường xuyên. Khoảng 4 năm nay, ông T. thấy đau tức thượng vị âm ỉ, nghĩ mình vẫn bị viêm dạ dày nên ông tự ra hiệu thuốc để mua thuốc về uống. Sau khi sử dụng thuốc, triệu chứng có chút thuyên giảm, nhưng không khỏi.
Sau đó một năm, thấy bụng to lên nhưng nghĩ rằng béo bụng do tích mỡ, ông T. ăn ít hơn để giảm béo, cân nặng không tăng nhưng bụng vẫn to dần.
Cho đến 3 tháng gần đây, ăn vào có cảm giác đầy bụng, khó chịu, sờ bụng có khối cứng kể cả lúc đói nên ông T. đã quyết định đi khám. Tại Bệnh viện Bạch Mai, ông đã được chẩn đoán mắc bệnh GIST dạ dày và được chỉ định phẫu thuật tại Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy.
Ca mổ được dự kiến là khó khăn, phức tạp. Sau 3 tiếng tập trung cao độ, kíp phẫu thuật đã cắt được khối u khổng lồ đường kính hơn 30 cm, nặng 5 kg cùng gần như toàn bộ dạ dày của ông T mà không làm tổn thương đến các tạng xung quanh.
Theo các chuyên gia y tế, GIST thường gặp ở người trẻ tuổi và ở dạ dày nhưng một số ít trường hợp u có thể ở ruột hoặc thực quản. Người bệnh có thể biểu hiện triệu chứng như đau bụng, xuất huyết tiêu hóa, nhưng cũng có thể không có triệu chứng và được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe.
Tiên lượng bệnh GIST dạ dày có nguy cơ tăng dần theo kích thước khối u. u nhỏ dưới 2 cm có nguy cơ thấp, u kích thước từ 2 - 5 cm có nguy cơ trung bình và u kích thước trên 5cm có nguy cơ tiến triển ác tính cao.
Phát hiện u càng sớm khi kích thước u còn nhỏ sẽ giúp cho bệnh nhân có cơ hội điều trị ít xâm lấn và triệt để về mặt ung thư học cao hơn, chẳng hạn khi khối u dưới 5 cm, người bệnh có thể được mổ nội soi cắt u, không cần cắt đoạn dạ dày, nhiều trường hợp không cần điều trị hóa chất bổ trợ sau mổ.
Tuy nhiên, để phát hiện sớm khi kích thước u còn nhỏ, chưa có triệu chứng là một việc không dễ. Do vậy, vai trò của sàng lọc và tầm soát ung thư là rất quan trọng.