Quảng Ninh: Báo động việc sử dụng túi nilon trong thu gom rác
Từ năm 2017, tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng kế hoạch thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” trong toàn tỉnh với mục tiêu kêu gọi cả xã hội cùng hành động mạnh mẽ nhằm ngăn chặn sản xuất và sử dụng túi nilon. Thế nhưng, từ thực tế hoạt động thu gom rác hàng ngày lại cho thấy dường như thành phần nhựa trong rác thải sinh hoạt đang tăng.
Trên thực tế, tại các khu dân cư, khu chợ trên địa bàn TP Hạ Long, việc sử dụng túi nilon thông thường làm bao đựng rác thải không còn là điều xa lạ. Tình trạng này đã diễn ra từ nhiều năm trước nhưng đến nay vẫn không có dấu hiệu thuyên giảm, thậm chí còn tăng lên đáng kể.
Túi nilon thông thường được làm chủ yếu từ nhựa dẻo nên có đặc tính dẻo dai, chịu tải tốt, không thấm nước... Bên cạnh đó, túi nilon còn có giá thành rẻ và thuận tiện, do vậy chúng được sử dụng một cách “vô tội vạ”.
Hầu hết các hộ dân đều sử dụng túi nilon để đựng rác thay vì bỏ rác trực tiếp vào thùng. Tất cả rác thải sinh hoạt đều được người dân đựng vào các túi nilon to, nhỏ với nhiều màu sắc khác nhau và treo chúng trước cửa nhà hoặc để ngay cạnh dọc đường... Một số hộ dân còn “thiết kế” những chiếc móc trước cửa nhà để treo những túi nilon đựng rác, tránh các loài động vật như chó, mèo làm rơi vãi.
Mặc dù, trên thị trường đã cho ra đời nhiều loại túi nilon tự hủy sinh học thân thiện với môi trường nhưng do giá thành cao, không dai và bền nên ít được sử dụng.
Bên cạnh đó, thói quen sử dụng túi nilon chứa rác sinh hoạt cũng bắt nguồn từ cách thức thu gom rác ở các khu dân cư. Do địa hình đồi núi, dốc và nhỏ hẹp nên nhiều khu dân cư của TP Hạ Long thu gom rác bằng xe máy. Các hộ dân sẽ để sẵn những túi nilon đựng rác trước cửa nhà hoặc dọc đường phố để công nhân đến thu gom. Công nhân vệ sinh môi trường phải sử dụng xe máy cá nhân có giá đỡ, các móc để treo những túi nilon đựng rác và vận chuyển chúng đến nơi tập kết.
Chị H., công nhân vệ sinh môi trường (Công ty cổ phần đầu tư và phát triển môi trường đô thị Quảng Ninh) cho biết, công ty có xe vận chuyển rác chuyên dụng, tuy nhiên tại một số khu dân cư có địa hình dốc, ngõ hẹp nên cần vận chuyển bằng xe máy để tránh mất sức và thuận tiện hơn. Mỗi ngày, rác được thải ra một lượng rất lớn, có những lúc rác chất cao lên đến đầu. Do đó, việc vận chuyển bằng xe máy càng trở nên khó khăn, đòi hỏi sự kiên trì và tay lái vững vàng.
Đối với những khu dân cư có đường phố rộng rãi, xe đẩy chuyên dụng được dùng để thu gom rác. Tuy nhiên, có một điểm chung là rác thải đều được đựng vào các túi nilon.
Theo một công nhân vệ sinh môi trường cho biết, xe đẩy tay có trọng tải thấp, không thể chứa được lượng rác thải lớn nếu không đựng rác vào túi nilon hoặc bao tải vì rác sẽ rơi vãi ra ngoài. Vì vậy, việc sử dụng túi nilon đựng rác sẽ giúp chúng tôi thuận tiện hơn trong việc thu gom và vận chuyển rác.
Trong những năm qua, UBND tỉnh Quảng Ninh đã phối hợp với các cơ quan chức năng lập các kế hoạch về giảm thiểu rác thải nhựa, đặc biệt là giảm thiểu sử dụng túi nilon.
Trong khi tại các chợ, siêu thị đã triển khai một số giải pháp hữu hiệu, từng bước giảm thiểu rác thải nhựa. Điển hình như siêu thị Big C Hạ Long đã thực hiện sử dụng các loại túi sinh học tự hủy thay thế túi nilon thông thường để khách hàng đựng thực phẩm; bán túi chuyên dụng đi siêu thị có thể dùng nhiều lần hoặc đóng hàng bằng thùng giấy... Thế nhưng, tình trạng sử dụng túi nilon làm bao đựng rác thải của nhiều hộ dân trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh vẫn ngày càng gia tăng đã gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường sống.
Tác hại nguy hiểm nhất của túi nilon tới môi trường chính là tính chất rất khó phân hủy trong điều kiện tự nhiên. Sự tồn tại của nó trong môi trường sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đất và nước, bởi túi nilon lẫn vào đất sẽ làm thay đổi tính chất vật lý của đất gây xói mòn đất, làm cho đất không giữ được nước, dinh dưỡng, ngăn cản ôxy đi qua đất ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây trồng. Nếu túi nilon bị vứt xuống ao, hồ, sông ngòi sẽ làm tắc nghẽn cống, rãnh, kênh, rạch, gây ứ đọng nước thải và ngập úng dẫn đến sản sinh ra nhiều vi khuẩn gây bệnh.
Do đó, việc giải quyết các vấn đề về rác thải nhựa là nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi sự quyết liệt của các cơ quan chức năng và toàn dân. Mỗi người cần nhìn nhận rõ về bản chất của túi nilon và tác hại của chúng đến môi trường, sức khỏe của chính mình. Để từ đó đưa ra những giải pháp hữu hiệu góp phần cải thiện và nâng cao chất lượng môi trường sống.