Trận mưa lịch sử chiều 29/5: Cần một tầm nhìn, một thiết kế và đầu tư đồng bộ
Sáng 30/5, bên hành lang Quốc hội, nói về trận mưa ngập tại Hà Nội chiều 29/5, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Trần Hồng Hà cho rằng, có yếu tố thời tiết biến đổi bất thường, nhiệt độ nóng lên.
Bộ trưởng nói thêm: Không phải chỉ Việt Nam mà ở các nước có hạ tầng phát triển như Mỹ, châu Âu, câu chuyện bất thường lớn như vậy, tập trung vào một thời điểm thì không có hạ tầng nào có thể chịu đựng được.
Chúng ta cũng phải phân biệt vấn đề dị thường thời tiết như mưa lớn cực đoan với các vấn đề về đầu tư hạ tầng thiếu đồng bộ, thiếu tầm nhìn là 2 vấn đề có nguy cơ như nhau.
Thưa Bộ trưởng, cứ mưa là ngập ở các TP lớn như Hà Nội và TP Hồ Chí Minh cho thấy câu chuyện gì và giải pháp là gì?
- Ở đây tôi cho rằng phải nhìn lại toàn bộ hạ tầng ở các đô thị. Mỗi đô thị mang đặc trưng về địa hình khác nhau, quan trọng nhất là phải dự báo được tình hình cực đoan của thời tiết; hệ thống phải dự báo được số lượng dân cư sử dụng.
Khi dự báo được mức cực đoan của khí hậu, ở tầm dài hạn và đạt được tầm của TP, như một huyết mạch của cơ thể con người thì mới giải quyết rốt ráo được.
Nghĩa là, phải tính toán được các hệ thống thu nước mưa, thoát nước mưa, xử lý nước thải đồng bộ với mật độ dân cư, cùng với hạ tầng của chúng ta.
Thậm chí có những vấn đề chúng ta phải dự báo không phải xảy ra hàng năm mà có thể 20, 30, 50 năm mới xảy ra 1 lần. Kể cả cực đoan thì cũng phải tính đến phương án mà phương án đó giúp cho khâu thiết kế cơ sở hạ tầng như công trình ngầm, đường giao thông ngầm, đường giao thông bề mặt.
Đó là tính toán đến độ cao của các khu vực và tính toán khi thiết kế hệ thống thoát nước ngầm trong quá trình đô thị phát triển, thay đổi mình phải có tầm nhìn để làm sao khu vực đó tự nhiên thoát được nước.
Khu vực không tự thoát được nước thì phải sử dụng máy móc thiết bị nhưng điều đó phải hạn chế. Trong trường hợp thời tiết cực đoan thì phải tính toán hệ thống để trữ nước.
Như Nhật Bản có khu vực người ta bố trí những đường ngầm ở dưới, gọi là hầm chứa lớn ở dưới vừa giữ lượng nước để khi hạn hán thì tưới cây nhưng trong thời điểm mưa thì nó là nơi chứa nước.
Đó là giải pháp mà các nước làm, tất nhiên là đắt đỏ, nhưng quan trọng là tầm nhìn, thiết kế và đầu tư hạ tầng và nó phải đồng bộ.
Vùng lõi đô thị ở nước ta thường là các nhà cao tầng, có phải đó là nguyên nhân dẫn đến tình trạng sau một cơn mưa lớn Hà Nội biến thành sông, thưa ông?
- Hai việc đó chưa chắc đã có mối liên hệ với nhau. Tất nhiên là có ảnh hưởng. Nhưng ở đây tôi muốn nói là hạ tầng tiêu thoát nước phải tính toán bao gồm lượng nước con người sử dụng cũng có đóng góp, thứ nữa là lượng nước mưa trong thời tiết cực đoan cũng phải tính toán.
Tính toán đồng bộ cơ sở hạ tầng, số lượng người dân, nước thải cộng với nước mưa.
Trả lời câu hỏi Hà Nội có nên có dự án chống ngập giống TP Hồ Chí Minh?, Bộ trưởng Hà cho rằng, trước hết, Hà Nội cần tăng cường công tác dự báo.
Thứ hai, Hà Nội cũng cần có dự án tổng thể trong đó đánh giá một cách căn cơ và đưa ra những số liệu lịch sử cũng như số liệu hiện nay về hiện tượng cực đoan của thời tiết với lượng mưa như thế này.
Thứ ba, cần nghiên cứu một cách kỹ càng, tiếp cận của tôi là tiếp cận khi thiết kế đô thị, để làm sao đô thị đó là đô thị thông minh, chống chịu được các hiện tượng thời tiết cực đoan.
Còn thì, Hà Nội cần có một dự án tiếp cận một cách tổng thể, xuất phát từ dự báo, quy hoạch tính toán để có một hạ tầng có thể chống chịu, thích ứng, phù hợp. Cái gì của TP Hồ Chí Minh mà tốt thì học tập, cái chưa thành công thì nên cố gắng cải thiện chứ "không nên bắt chước ai cả", Bộ trưởng Hà nêu quan điểm.