Bảy giải pháp góp phần để lành mạnh thị trường bất động sản
Chiều 8/6, cùng tham gia làm rõ phần trả lời chất vấn của Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã báo cáo để ĐBQH thấy rõ hơn bức tranh của thị trường bất động sản (BĐS).
Sau khi nói về những đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế đất nước, an sinh xã hội, Bộ trưởng cũng thẳng thắn nhìn nhận, thị trường này đang bộc lộ các hạn chế, bất cập; có những dấu hiệu chưa ổn định, chưa lành mạnh.
Ví như, hệ thống pháp luật liên quan đến đất đai, đầu tư, xây dựng, kinh doanh BĐS... vẫn còn bất cập cần sửa đổi để thống nhất như: Về hình thức lựa chọn chủ đầu tư dự án có sử dụng đất; về xác định giá đất; về chế độ sử dụng đất, quy định đối với các loại hình BĐS mới, hỗn hợp, đa chức năng; về quy trình, thủ tục triển khai các dự án BĐS...
Đối với nguồn cung, hiện hầu hết các địa phương gặp nhiều khó khăn khiến nguồn cung BĐS sụt giảm mạnh ở các phân khúc, khiến số lượng các dự án được chấp thuận mới, khởi công xây dựng và hoàn thành trong thời gian qua còn hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu đối với nhà ở thương mại, nhà ở xã hội và nhà ở công nhân và nhà ở cho phân khúc thu nhập thấp, thu nhập trung bình.
Trong khi, các phân khúc nhà ở trung, cao cấp, bất động sản du lịch có biểu hiện dư thừa thì lại thiếu gay gắt nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân và nhà ở thương mại giá phù hợp cho đối tượng thu nhập thấp, thu nhập trung bình.
Bên cạnh đó, giá bất động sản, đặc biệt là nhà ở, đất ở liên tục tăng và cao hơn so với thu nhập của người dân. Điều này khiến cho người lao động thu nhập thấp tại các đô thị, công nhân khu công nghiệp càng khó khăn trong việc tiếp cận và tạo lập chỗ ở.
Có hiện tượng câu kết “găm hàng”, “thổi giá”, gây sốt ảo làm nhiễu loạn thị trường; hoạt động môi giới BĐS chưa được kiểm soát tốt. Công tác quản lý quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất và thị trường BĐS tại các địa phương có tồn tại, bất cập.
Việc kiểm soát dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực BĐS còn chưa chặt chẽ, còn tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt là trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp kinh doanh BĐS… Chưa có các nguồn vốn dài hạn, ổn định cho thị trường BĐS (chưa có ngân hàng tiết kiệm nhà ở, các Quỹ; chưa hình thành thị trường tài chính thứ cấp cho BĐS).
Rồi chính sách thuế đối với sở hữu, sử dụng BĐS vào hoạt động giao dịch, kinh doanh BĐS còn chưa phân biệt giữa sử dụng và đầu tư; hoạt động của thị trường BĐS còn thiếu công khai, minh bạch do thiếu hệ thống thông tin dẫn đến lợi dụng, tung tin, nhiễu loạn thị trường.
Trước các khó khăn vướng mắc, Bộ trưởng Nghị đề xuất 7 giải pháp chính để góp phần ổn định thị trường BĐS, làm lành mạnh thị trường, bao gồm:
Khẩn trương nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống pháp luật kiên quan đến lĩnh vực BĐS như: Luật Đất đai, Luật Đầu tư, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh BĐS, Luật Đấu thầu, Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch đô thị… để đảm bảo đồng bộ, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo khung pháp lý, điều kiện để thị trường BĐS phát triển ổn định, lành mạnh, bền vững.
Tiếp theo, Bộ trưởng đề nghị theo dõi sát tình hình, diễn biến thị trường BĐS để kịp thời có biện pháp bình ổn, lành mạnh thị trường khi cần thiết.
Biện pháp thứ ba, là rà soát, bổ sung quy hoạch, bố trí đủ quỹ đất để phát triển nhà ở XH, nhà ở cho công nhân theo đúng quy định. Thúc đẩy cải tạo chung cư cũ.
Biện pháp thứ tư là kiểm soát, cơ cấu lại tín dụng BĐS đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tránh rủi ro. Đồng thời, tiếp tục tạo điều kiện cho vay đối với lĩnh vực bất động sản theo đúng quy định pháp luật; tiếp tục cho vay đối với các dự án đầy đủ pháp lý, có hiệu quả; ưu tiến cho vay đối với dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân được cấp phép và khởi công để tạo nguồn cung cho thị trường.
Kiểm soát chặt chẽ phát hành trái phiếu doanh nghiệp BĐS (nhất là trái phiếu riêng lẻ); đồng thời hướng dẫn thực hiện hoạt động phát hành trái phiếu, huy động vốn trên thị trường chứng khoán của các doanh nghiệp BĐS theo đúng quy định, tạo điều kiện, không làm cản trở hoạt động huy động vốn của các doanh nghiệp có đủ năng lực, hoạt động kinh doanh tốt, hiệu quả, lành mạnh…
Nghiên cứu, đề xuất các quy định về thuế đối với việc sử dụng BĐS, hoạt động giao dịch, kinh doanh BĐS để hạn chế tình trạng đầu cơ, găm giữ BĐS. Nghiên cứu, rà soát, sửa đổi các quy định liên quan đến đấu giá quyền sử dụng đất, xác định giá đất bảo đảm thống nhất, phù hợp thực tế địa phương.
Biện pháp thứ năm, theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng là khẩn trương tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng đô thị, nông thôn, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất và xây dựng Chương trình phát triển nhà ở, Kế hoạch phát triển nhà ở tại các địa phương; để tăng cường công tác quản lý nhà nước tại địa phương về quy hoạch, xây dựng, thị trường BĐS và quản lý đất đai tại các địa phương để có biện pháp quản lý, ngăn chặn việc tách thửa, phân lô bán nền không đúng quy định, không phù hợp quy hoạch…
Biện pháp thứ sáu là hoàn thiện và thực hiện công khai hệ thống thông tin về nhà ở và thị trường BĐS.
Ngoài ra, cuối cùng, theo Bộ trưởng cần tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh bất động sản; xử lý các hành vi đưa thông tin không chính xác, gây nhiễu loạn, tác động tiêu cực đến hoạt động thị trường tài chính, tín dụng BĐS.