Khi sự thật được phơi bày

Nhiều cán bộ CDC Đà Nẵng bị khởi tố

Chiều 20/6, ông Tôn Thất Thạnh (58 tuổi) - Giám đốc CDC Đà Nẵng được công an “hộ tống” từ trụ sở CDC (đường Lê Đình Lý) về nhà riêng (số 90 đường Lê Lợi, phường Thạch Thang) để tống đạt quyết định khởi tố, bắt tạm giam về tội tham ô tài sản. Quyết định khởi tố, bắt giam cũng được cơ quan tố tụng thực hiện với Trưởng Khoa xét nghiệm CDC Đà Nẵng Nguyễn Thị Thanh Nhàn (40 tuổi, trú tại đường Nguyễn Du, phường Thạch Thang). Công an TP Đà Nẵng cũng đồng thời khởi tố, cấm đi khỏi nơi cư trú để phục vụ điều tra đối với bà Lê Thị Kim Chi (36 tuổi, trú tại phường Hòa Khê, quận Thanh Khê) - nhân viên Khoa xét nghiệm của CDC Đà Nẵng với cùng tội danh “tham ô tài sản”.

Việc Công an TP Đà Nẵng bắt giam người đứng đầu CDC Đà Nẵng không ngoài dự đoán của dư luận. Tuy nhiên, thông tin do cơ quan chức năng cung cấp ngay sau đó, đã khiến nhiều người dân Đà Nẵng cảm thấy hụt hẫng bởi trong năm 2020, 2021, Đà Nẵng được coi là điểm sáng của cả nước về phòng, chống dịch Covid-19 bằng phương pháp xét nghiệm “gộp mẫu”.

Theo báo cáo của CDC Đà Nẵng: trong đợt dịch thứ 2 vào năm 2020, phương pháp lấy mẫu “gộp 5” đã cho lợi ích thiết thực, tiết kiệm về chi phí xét nghiệm (giảm xuống còn gần 12 tỷ đồng thay vì hơn 55,4 tỷ đồng nếu xét nghiệm mẫu đơn).

Trong vòng 16 ngày (từ ngày 8 - 23/8/2020), số người được lấy mẫu xét nghiệm tại TP Đà Nẵng là 97.103 người. Năm 2021, bước vào đợt dịch thứ 3, CDC Đà Nẵng tiếp tục cải tiến phương pháp mẫu gộp nhóm 5 thành mẫu gộp nhóm 10. Chỉ tính riêng số mẫu gộp que thu thập được từ ngày 8 - 13/5 là 7.386 mẫu gộp (từ 69.544 lượt người) với số lượng mẫu lẻ trong mỗi nhóm từ 5 đến 10 mẫu, phần lớn là 10 mẫu lẻ/1 mẫu gộp.

Cũng theo CDC Đà Nẵng, phương pháp “gộp mẫu” giúp tiết kiệm tối đa lên đến 20 lần chi phí xét nghiệm so với xét nghiệm mẫu đơn, đẩy nhanh tiến độ xét nghiệm trong điều kiện hạn chế về trang thiết bị, nhân lực, vật lực, phát hiện nhanh các ca bệnh trong cộng đồng.

Móc nối với Công ty Việt Á để trục lợi

Dù được dự báo trước, nhưng dư luận vẫn không khỏi bất ngờ về sự chủ động làm trái, báo cáo sai sự thật để chiếm đoạt tài sản, đặc biệt là móc nối với Công ty Việt Á để trục lợi kit xét nghiệm được tài trợ của ông Tôn Thất Thạnh và 2 thuộc cấp là Nguyễn Thị Thanh Nhàn và Lê Thị Kim Chi.

Kết quả điều tra ban đầu thể hiện: Năm 2021, CDC Đà Nẵng nhận nguồn tài trợ sinh phẩm Realtime - RT -PCR của hãng Kogene Hàn Quốc. Ưu điểm của sinh phẩm tài trợ này là sử dụng 1 kit để chạy 2 mẫu xét nghiệm. Tuy nhiên CDC Đà Nẵng chỉ cho chạy 1 mẫu, mẫu còn lại báo cáo là... “kít xét nghiệm của Công ty Việt Á!”.

Tháng 7/2020, khi Tổng Giám đốc Công ty Việt Á Phan Quốc Việt đến Đà Nẵng; Trưởng Khoa xét nghiệm CDC Đà Nẵng Nguyễn Thị Thanh Nhàn (sau khi được Giám đốc Tôn Thất Thạnh chấp thuận) đã “nhờ” Việt Á hợp thức hóa số lượng lớn kít tài trợ dôi dư (bằng cách chuyển toàn bộ số kit này cho Việt Á).

Sau khi tiếp nhận số lượng lớn kit xét nghiệm từ CDC Đà Nẵng, Công ty Việt Á đã chuyển lại tiền cho một số cá nhân chủ chốt của CDC Đà Nẵng. Thủ đoạn giao kít tài trợ (nằm ngoài sổ sách) và nhận tiền của Việt Á được CDC Đà Nẵng lặp đi lặp lại nhiều lần.

Tổng cộng, đã có 21.000 kit tách chiết tự động, 10.000 kit chiết tách thủ công, 2.400 kit xét nghiệm PCR và 74.500 mẫu tube rỗng 1,5ml được “giao dịch thành công” giữa bộ 3 (ông Tôn Thất Thạnh, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn và Lê Thị Kim Chi của CDC Đà Nẵng) với Việt Á. Tổng số tiền mà ông Thạnh, bà Nhàn và bà Chi nhận được từ Việt Á qua các thương vụ nói trên là 4,063 tỷ đồng.

Khám xét nơi làm việc của ông Thạnh, bà Nhàn, bà Chi, công an còn phát hiện vật tư, sinh phẩm phòng, chống dịch Covid-19 trị giá 2 tỷ đồng nằm ngoài số sách, hồ sơ kế toán giấu trong nhà vệ sinh của Khoa xét nghiệm.

Điều tra của Công an TP Đà Nẵng thể hiện, trong quá trình thực hiện xét nghiệm Covid-19, Trưởng Khoa xét nghiệm của CDC Đà Nẵng Nguyễn Thị Thanh Nhàn đã chỉ đạo nhân viên bớt xén các loại sinh phẩm mua của Công ty Việt Á, các nguồn tài trợ, báo cáo không trung thực làm dư ra một số lượng sinh phẩm và để ngoài sổ sách.

Đơn cử, đối với sinh phẩm tách chiết thủ công RNA Covid-19, quy cách đóng gói là 50 kit/hộp, tương đương 50 mẫu xét nghiệm. Do bớt xén khi sử dụng nên mỗi hộp dư ra từ 2 đến 3 kit. Đối với sinh phẩm tách chiết tự động RNA, quy cách đóng gói là 960 kit/thùng, tương ứng 960 mẫu xét nghiệm. Do bớt xén khi sử dụng nên mỗi thùng thường dư ra 192 đến 288 kit xét nghiệm.

Thiếu tướng Vũ Xuân Viên - Giám đốc Công an TP Đà Nẵng cho biết, Đà Nẵng là một trong 5 địa phương của cả nước mua kit xét nghiệm Covid-19 của Công ty Việt Á nhiều nhất với 248 tỷ trên tổng số 275 tỷ đồng mua sinh phẩm và kit xét nghiệm trong 2 năm 2020 và 2021.

Được biết, sau khi bắt giam Giám đốc CDC Đà Nẵng Tôn Thất Thạnh về tội tham ô tài sản, Công an TP Đà Nẵng tiếp tục mở rộng điều tra về hành vi vụ lợi liên quan đến mua kít xét nghiệm.

Thanh Tùng