Dự án metro Bến Thành - Suối Tiên: Lại tiếp tục trễ hẹn?
Mặc dù đã hoàn thành khoảng 90% khối lượng và dự kiến sẽ vận hành thử ngay trong năm 2022, nhưng hiện nay dự án xây dựng tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên (TP HCM) đang gặp rất nhiều khó khăn. Tình trạng chậm giải ngân nguồn vốn, nhân sự chưa ổn định, sự cố kỹ thuật… khiến dự án có thể tiếp tục lùi thời gian vận hành.
Công ty vận hành tuyến metro số 1 được thành lập năm 2015, tuy nhiên, phải tới năm 2019, công ty này mới bổ nhiệm giám đốc và bắt đầu đi vào hoạt động. Thực tế, tiến độ dự án metro số 1 liên tục bị lùi và hiện đã chậm hơn rất nhiều so với kế hoạch khiến công ty quản lý vận hành metro số 1 không có nguồn thu.
Đáng chú ý có 58 lái tàu đã được đào tạo để vận hành tuyến metro này nhưng nay đã bị tạm thôi việc chờ dự án hoàn thành. Ngoài ra, hầu hết các nhân sự và nhân viên vận hành đều được đưa đi tham quan, học tập tại các đơn vị cung cấp đầu máy, toa tàu metro (Nhật Bản) nên các chi phí này khá tốn kém.
Để tháo gỡ vướng mắc trên, UBND TPHCM đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép TPHCM được sử dụng nguồn ngân sách của thành phố để bố trí kinh phí, đảm bảo điều kiện thực hiện nhiệm vụ của công ty vận hành metro số 1 trong giai đoạn chuẩn bị vận hành khai thác thương mại tuyến metro số 1.
Điều đáng nói, trước đó ít lâu ông Phan Văn Mãi - Chủ tịch UBND TPHCM đã ký phê duyệt số tiền lên đến 1.670 tỷ đồng để nối lại dịch vụ tư vấn cho tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên). Với quyết định này, công ty tư vấn sẽ cùng Ban quản lý đường sắt đô thị (MAUR, chủ đầu tư) thực hiện các nhiệm vụ gần như cuối cùng như đào tạo lái tàu, nhân viên điều độ, trưởng ga, hệ thống công nghệ thông tin... để chạy thử, tiến tới khai thác thương mại. Trước đó, dự án chậm trễ nhiều năm và phát sinh nhiều chi phí.
Trao đổi với báo chí, TS Võ Kim Cương - nguyên Phó kiến trúc sư trưởng TPHCM cho rằng tuyến metro số 1 là dự án đường sắt đô thị đầu tiên ở thành phố, thực hiện trong bối cảnh nhiều chính sách, quy định thay đổi, phải nhiều lần điều chỉnh khiến công trình bị chậm tiến độ. Đây là bài học cho các dự án metro khác (tuyến số 2, số 5...) để tránh lặp lại những nút thắt tương tự.
Tuy nhiên, không chỉ gặp khó khăn về nguồn vốn, thủ tục giải ngân vốn, dự án xây dựng tuyến metro số 1 còn đối mặt với nhiều sự cố kỹ thuật như bị trộm đột nhập lấy đi hơn 13.000 khóa kẹp đã được lắp đặt vào đường ray để cố định với hệ thống vận hành. Đặc biệt, dù đã gần 2 năm trôi qua nhưng sự cố rơi các gối cao su làm đệm giữa các khối bê-tông ở trụ cầu cạn của tuyến đường này vẫn chưa được xác định rõ ràng...