Jazz với Quyền Thiện Đắc
Nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc sinh năm 1979 tại Hà Nội, là con trai duy nhất của nghệ sĩ saxophone Quyền Văn Minh. Sau khi tốt nghiệp hệ trung cấp Nhạc viện Hà Nội, anh đã thi đỗ học bổng (3 năm) tại Trường Âm nhạc Berklee College of Music - Mỹ. Trở về nước với số điểm tốt nghiệp cao nhất của ngành nhạc Jazz, nghệ sĩ saxophone Quyền Thiện Đắc đã cho ra mắt các CD cá nhân: “Sự tỏa sáng từ những vùng im lặng” (2003) “Việt Nam bóng dáng quê hương” (2004) “Cha và con Jazz Siute” (2011) “À ơi (lời mẹ ru)” (2012); “Jazz Duets” (2013); “Jazz Duyên” (2021) và sắp tới là “Jazz Kids”.
Nhớ về tuổi thơ, chặng đường đầu đến với âm nhạc, nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc chia sẻ, anh và chị gái sống chung với bố ở căn hộ nhỏ ở Nghĩa Đô (nay là Nghĩa Tân). Khi bà nội anh muốn con cháu sum vầy cùng một chỗ nên bố của anh, nghệ sĩ Quyền Văn Minh, quyết định bán căn hộ, mua một căn phòng nhỏ 20 m2 tại Hàng Giấy để thuận theo ý của bà nội... Thời ấy, mọi nhu cầu sinh hoạt của gia đình vốn giản dị, nên anh cũng thấy vui vì về phố ở. Thay vì phải đạp xe đi học ở nhạc viện từ Nghĩa Đô, lúc này, anh đi từ Hàng Giấy nên cũng gần trường hơn.
Đi theo con đường nghệ thuật và được như ngày nay, nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc luôn mang ơn cha. Ông là người đã ép anh tập luyện kèn khi còn nhỏ, từ lúc 11 tuổi, vừa định hướng anh theo âm nhạc. Nhờ cha, anh luyện bộ hơi, tốt cho sức khỏe, đặc biệt về đường hô hấp. Anh từng qua một năm chỉ luyện xông kèn và không được chơi gì khác. Sau đó, nghệ sĩ Quyền Văn Minh cho anh học kèn clarinett ở Nhạc viện... Quyền Thiện Đắc theo học thầy Thạch và thầy Lâm. Sau 4 năm, anh chuyển qua học saxophone của bố dạy. Với Đắc, mọi việc cũng bình thường và chưa có gì đặc biệt cho đến khi anh là nhạc công trẻ nhất chơi trong Dàn nhạc Giao hưởng Quốc gia Việt Nam vào năm 1995. Đó là một cú hích để anh cố gắng đạt những điều mong muốn.
Càng nhiều cơ hội cùng những chương trình biểu diễn, nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc thấy mình thuộc về thế giới âm nhạc. Mỗi khi biểu diễn hay thu âm, anh cảm thấy mình cũng đã làm xong một việc để rồi lại tiếp tục suy nghĩ, tìm tòi sẽ tiếp tục làm dự án âm nhạc. Cứ thế, anh đi từng bước, chậm mà vững chắc.
Tự tạo cho mình tiếng nói riêng trong âm nhạc là điều mà Quyền Thiện Đắc bắt buộc phải tìm ra. Biết mình khó vượt qua cái bóng của cha, khi ông đã tạo ra được âm nhạc thời hoàng kim, cũng không thể nào giỏi hơn những người thầy đã giảng dạy từ nhạc dân tộc đến nhạc Jazz cho anh, cả ngoài và trong nước. Vì thế, anh phải tránh những gì các bậc tiền bối đã đi qua để làm được điều mới mẻ, hay, mà có dấu ấn cá nhân mạnh mẽ. Khi bắt đầu có hướng đi riêng, nghệ sĩ Quyền Văn Minh, chỉ luôn dõi theo và thỉnh thoảng nhắc nhở để anh cân nhắc nên làm những việc hữu ích, đặc biệt đối với nghề biểu diễn, bên cạnh đó cần sáng tác và tự chơi tác phẩm của mình.
Các chặng đường âm nhạc của nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc từ cổ điển, đến nhạc Jazz, sáng tác nhạc Jazz theo phong cách Âu Mỹ, sáng tác nhạc Jazz dùng chất liệu dân gian - dân tộc, (có học kèn bóp, trống tuồng, trống chèo), nhạc Jazz đương đại với thể loại Âu Mỹ, với dân gian, Free Jazz (một phong cách nhạc Jazz phát triển và hình thành vào thập niên 1950 và 1960), các chuỗi hoà âm phối khí của các bản nhạc của Việt Nam chuyển soạn qua cho Jazz...
Các chặng đường âm nhạc dù có sự đầu tư rất kỹ và tốn thời gian chuẩn bị, nhưng chỉ cho đến khi Quyền Thiện Đắc tổng hợp được hết các mảnh ghép hòa vào thành một thể thống nhất, khi đó anh sẽ khẳng định và tự hào nói mình đang chơi nhạc Jazz của chính anh và là nhạc Jazz Việt.
“Âm nhạc mang đến cho tôi hạnh phúc”, nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc chia sẻ. “Khi chơi nhạc, tôi rất vui và tôi muốn chia sẻ những năng lượng tích cực đó tới khán giả. Tôi là một người có cá tính nóng trong âm nhạc. Khi tôi chơi, đa phần là những đoạn nhạc có âm tiết mạnh mẽ, dồn dập. Tuy nhiên, cũng có những lúc tôi đi ngược hẳn lại với cá tính của mình. Cái tôi tìm là sự hợp lý trong âm nhạc thì chính xác hơn. Các đồng nghiệp của tôi trong giới nhạc Jazz đều là người chơi chuyên nghiệp. Họ có kỹ năng giỏi trong chuyên ngành chính của mình. Cần nhiều người nữa phải tự hiểu ra, họ phải làm gì để có thể tự tạo lên tên tuổi của một solist và để lại dấu ấn cá nhân”.
Môi trường âm nhạc của Quyền Thiện Đắc thời gian này, là dạy học saxophone ban ngày, xây dựng dự án âm nhạc cho từng năm và lên kế hoạch để thu âm CD cho từng năm, tối thì sinh hoạt văn nghệ tại Jazz club... Thời gian của anh dành trọn cho âm nhạc.
Nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc cho rằng, anh rất may mắn khi được trải nghiệm qua các môi trường âm nhạc khác nhau từ trong nước đến thế giới: “Cũng phải nói tới chữ duyên, vì nếu không, thì cũng chỉ là một cuộc gặp gỡ tập luyện ngắn hạn để biểu diễn".
Để mang được những sản phẩm mang tính cá nhân cao đến công chúng đó là điều rất khó khăn, vì thế, Quyền Thiện Đắc cần có một đội cùng sở thích, cùng chí hướng để làm việc. Hiện tại anh cũng bắt đầu hình thành một đội ngũ như vậy. Với Đắc, cứ làm việc và trên hết, phải có những sản phẩm chất lượng tốt. Nếu đã tốt thì kiểu gì cũng bán được.
Hiện nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc đang tham gia chuỗi chương trình Jazz của một nhóm bạn trẻ với mong muốn đưa nhạc Jazz tới gần công chúng hơn. Sau thời gian dịch bệnh kéo dài, lại được chơi Jazz, đó là biểu hiện của sự hy vọng phát triển về văn hoá tinh thần của công chúng. Bên cạnh đó, anh cũng có hai dự án là “Jazz Duyên” song song cùng với “Jazz Kids”.
“Mỗi người làm âm nhạc đều có sứ mệnh riêng", nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc tâm sự. “Tôi cũng có sứ mệnh của mình, đó là phát triển âm nhạc Jazz tại Việt Nam, hình thành dòng nhạc Jazz Việt. Qua vài năm, nhạc Jazz ở Việt Nam cũng tương đối phát triển so với trên thế giới. Âm nhạc bản địa được thể hiện qua ngôn ngữ ngẫu hứng của Jazz sẽ là hy vọng rất lớn để hình thành được phong thái riêng. Để làm được việc này, cần rất nhiều người phải thấu hiểu được và cùng chung tay cùng làm, may ra một đến hai thế hệ sau sẽ có thành quả.
Hiện tại có những bạn trẻ chơi Jazz rất hay, nhưng các bạn vẫn sẽ là người đi sau bởi các bạn không thể nào chơi Jazz hay bằng người Mỹ hay châu Âu, cho nên con đường duy nhất mà các nghệ sĩ nhạc Jazz ở Việt Nam trong đó có tôi bắt buộc phải tìm được hướng riêng và khác biệt. Âm nhạc dân tộc luôn là một thứ rất quan trọng, là yếu tố để ta có thể khai thác và xây dựng lên thành ngôn ngữ riêng, trong đó có Jazz”.
Nghệ sĩ Quyền Thiện Đắc cũng đang thực hiện dự án âm nhạc trẻ em với nhạc Jazz, lấy tên là “Vietnamese Kids Song's Book”. Ý nghĩa của dự án này là ký ức với những tác phẩm xuyên thời gian như: “Chim vành khuyên”; “Chú ếch con”; “Bắc kim thang”... vừa là để dậy lại cho trẻ em những bài hát hay và trong sáng này, vừa để nhắc lại cho nhiều người đã từng học hay hát những bài trên. Tất cả được hòa âm lại, trong đó có chuyển soạn với phong cách chủ đạo là Jazz.
Sau đó, sẽ là một CD mới với Jazz đương đại của cá nhân anh: “Cũng rất lâu rồi tôi mới lại bắt tay vào việc cho ra sản phẩm mới, hy vọng sẽ thú vị với những người yêu nhạc Jazz”.
Tôi cũng có sứ mệnh của mình, đó là phát triển âm nhạc Jazz tại Việt Nam, hình thành dòng nhạc Jazz Việt. Qua vài năm, nhạc Jazz ở Việt Nam cũng tương đối phát triển so với trên thế giới. Âm nhạc bản địa được thể hiện qua ngôn ngữ ngẫu hứng của Jazz sẽ là hy vọng rất lớn để hình thành được phong thái riêng. Để làm được việc này, cần rất nhiều người phải thấu hiểu được và cùng chung tay cùng làm, may ra một đến hai thế hệ sau sẽ có thành quả. Hiện tại có những bạn trẻ chơi Jazz rất hay, nhưng các bạn vẫn sẽ là người đi sau bởi các bạn không thể nào chơi Jazz hay bằng người Mỹ hay châu Âu, cho nên con đường duy nhất mà các nghệ sĩ nhạc Jazz ở Việt Nam trong đó có tôi bắt buộc phải tìm được hướng riêng và khác biệt. Âm nhạc dân tộc luôn là một thứ rất quan trọng, là yếu tố để ta có thể khai thác và xây dựng lên thành ngôn ngữ riêng, trong đó có Jazz.