Báo động những đỉnh lạm phát mới ở châu Âu

Liên tục lập đỉnh mới

Trên toàn khu vực Eurozone, mức tăng giá tiêu dùng hàng năm đạt kỷ lục do chi phí năng lượng tăng vọt 39,2%, tăng từ mức 37,5% trong tháng 4. Còn giá thực phẩm, rượu và thuốc lá tăng 7,5%, từ ngưỡng 6,3% vào tháng trước.

Theo Cơ quan Thống kê châu Âu (Eurostat), lạm phát ở Eurozone trong tháng 5 ước đạt 8,1% tính theo năm và đây sẽ là mức cao tuyệt đối kể từ khi ra đời đồng tiền chung châu Âu.

Lạm phát tại Pháp trong tháng 6 này đã tăng lên mức cao nhất kể từ năm 1991, trong bối cảnh giá lương thực và năng lượng tăng vọt kể từ khi xảy ra cuộc xung đột tại Ukraine.

Lạm phát lõi trong tháng 6 tại châu Âu đã tăng lên 5,5%, so với mức 4,9% của tháng trước và đây cũng là mức cao nhất kể từ tháng 8/1993. ECB có kế hoạch tăng lãi suất cơ bản lần đầu tiên trong hơn 10 năm qua vào tháng 7 tới nhằm kìm hãm lạm phát trong khu vực Eurozone.

Theo dữ liệu sơ bộ của cơ quan thống kê Insee công bố ngày 30/6, giá tiêu dùng trong tháng 6 tại Pháp tăng 5,8% so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó giá năng lượng tăng 33,1% và giá lương thực tăng 5,7%. Nếu tính theo Chỉ số giá tiêu dùng hài hòa (HICP) - thước đo của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) để đánh giá lạm phát của Eurozone, giá tiêu dùng tại Pháp đã tăng 6,5%.

Nhà phân tích Charlotte de Montpellier thuộc ngân hàng ING cho rằng, những số liệu này là một trong những dấu hiệu đầu tiên cho thấy lạm phát sắp đạt đỉnh tại Pháp. Theo bà Charlotte de Montpellier, đà tăng giá sẽ bắt đầu chậm lại vào cuối năm nay khi giá năng lượng ổn định và tăng trưởng kinh tế chậm lại sau khi phục hồi mạnh mẽ hậu đại dịch Covid-19.

Tính trên toàn khu vực Eurozone, giá tiêu dùng trong tháng 5 vừa qua tăng 8,1%, cao hơn nhiều so với mức mục tiêu 2% của ECB.

Tương tự, tại Tây Ban Nha, dữ liệu chính thức công bố ngày 30/6 còn cho thấy, lạm phát tại Tây Ban Nha đã tăng lên mức cao nhất trong 37 năm qua, ở mức 2 con số trong bối cảnh giá lương thực và nhiên liệu tăng cao.

Theo số liệu của Viện Thống kê quốc gia, lạm phát tại Tây Ban Nha trong tháng 6 ghi nhận ở mức 10,2%, tăng so với mức 8,7% của tháng trước đó và đây cũng là mức cao nhất kể từ tháng 4/1985. Lạm phát tại Tây Ban Nha tăng chủ yếu do giá nhiên liệu và thực phẩm tăng, song viện này cũng lưu ý rằng, chi phí lưu trú tăng cao tại nước này cũng là nguyên nhân đẩy lạm phát đi lên.

Tại Ireland, một cuộc khảo sát hồi cuối tuần trước cho thấy, tăng trưởng sản xuất của Ireland đã chậm lại xuống mức thấp nhất trong 16 tháng, trong tháng 6 do các đơn đặt hàng mới được ký kết do giá cả tăng.

Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) trong lĩnh vực sản xuất toàn cầu của AIB S&P đã giảm xuống 53,1 trong tháng 6 từ mức 56,4 trong tháng 5. Con số này đã giảm từ mức cao nhất mọi thời đại là 64,1 vào tháng 5 năm ngoái.

Nhà kinh tế trưởng Oliver Mangan của AIB cho biết: “Sự suy yếu rõ rệt về điều kiện kinh doanh trong ngành sản xuất của Ireland là do số lượng đơn đặt hàng và sản lượng mới giảm đầu tiên kể từ đầu năm 2021, phản ánh tác động ngày càng tiêu cực của lạm phát gia tăng đối với nhu cầu”.

Trong khi đó, Thống đốc Ngân hàng trung ương Anh (BoE) Andrew Bailey ngày 30/6 cảnh báo, lạm phát ở Anh có khả năng sẽ đứng ở mức cao trong thời gian dài khi nền kinh tế nước này đang chịu tác động từ cuộc khủng hoảng năng lượng nhiều hơn so với các nước khác.

Phát biểu tại một hội nghị của ECB ở Sintra, Bồ Đào Nha, ông Andrew Bailey cho biết, lạm phát ở Anh sẽ ở mức cao hơn so với các nước khác, ông chỉ ra rằng giá trần năng lượng đang dần tăng, phản ánh tình trạng giá khí đốt tăng ở Mỹ, sẽ nới rộng khoảng cách giữa tỷ lệ lạm phát cao hơn ở Anh và tỷ lệ thấp hơn ở phần lớn châu Âu vào cuối năm nay. “Dự kiến, lạm phát tại Anh sẽ tăng lên mức trên 11% vào mùa Thu tới” - ông Bailey dự báo. Trước đó vào tháng 5, lạm phát tại nước này đã lên tới 9,1%.

Ông Bailey cũng đánh giá, dữ liệu lạm phát mới nhất cho thấy có sự thay đổi nguyên nhân lạm phát cao - từ giá hàng hóa cao do thiếu hụt nguồn cung sau dịch Covid-19 sang hàng hóa và dịch vụ chịu tác động bởi cuộc xung đột ở Ukraine.

Giảm bớt áp lực

Tình trạng lạm phát tăng cao không chỉ xảy ra ở châu Âu, mà còn tại Anh, Mỹ và nhiều quốc gia khác trên thế giới. Sức ép từ giá cả leo thang khiến các ngân hàng Trung ương đau đầu. Điều này cũng có thể tạo ra nguy cơ suy thoái kinh tế.

Hồi đầu tháng, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cho rằng, quyết định nâng lãi suất có thể được đưa ra trong cuộc họp vào tháng 7 của cơ quan này. "Dựa vào tình hình hiện nay, chúng ta có khả năng rời khỏi mức lãi suất âm vào cuối quý III năm nay" - bà cho biết. Hội đồng quản trị của ECB sẽ có cuộc họp vào ngày 9/6 và 21/7.

Theo ông Jari Stehn - Trưởng nhóm Kinh tế Châu Âu của Goldman Sachs, ngân hàng Phố Wall dự báo ECB sẽ nâng lãi suất 25 điểm cơ bản trong mỗi cuộc họp vào năm tới, nâng lãi suất từ âm 0,5% lên 1,5% vào tháng 6/2023.

Goldman Sachs cho rằng, lạm phát của khu vực Eurozone sẽ đạt đỉnh 9% vào tháng 9. "Nhưng hãy nhớ rằng lạm phát chủ yếu được thúc đẩy bởi giá năng lượng và những thứ khác liên quan đến tắc nghẽn chuỗi cung ứng toàn cầu" - ông Stehn nhận định.

"Còn lạm phát cốt lõi, sau khi loại bỏ giá thực phẩm và năng lượng, vẫn ở mức khoảng 3,5%. Trong khi đó, tăng trưởng tiền lương chỉ hơn 2%" - ông nói thêm.

Vì thế, theo ông Stehn, lạm phát cốt lõi tại khu vực Eurozone cũng đã tăng lên. Điều này tạo áp lực khiến ngân hàng trung ương phải nhanh chóng bình thường hóa các chính sách. "Nhưng ECB không cần nâng lãi suất nhanh chóng như Mỹ và Anh. Ở đó, lạm phát cốt lõi ở mức khoảng 6%, còn các ngân hàng trung ương, cụ thể là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, cần phải thực hiện những động thái quyết liệt hơn ECB nhằm thắt chặt các chính sách", vị chuyên gia tại Goldman Sachs nhận định.

Mai Phương