Phát huy tính chủ động, sáng tạo của nhân dân trong giám sát

PV: Những năm qua, hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã đem lại hiệu quả thiết thực góp phần phát huy dân chủ ở cơ sở. Vậy đâu là kết quả nổi bật trong hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng ở cơ sở trên địa bàn tỉnh thời gian qua, thưa ông?

Ông Phạm Thái Hanh: Hiện nay toàn tỉnh Thái Nguyên có 178 Ban Thanh tra nhân dân xã, phường, thị trấn, với 1.533 thành viên; 252 Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng với 2.280 thành viên.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo, tạo điều kiện của cấp ủy, phối hợp của chính quyền, hướng dẫn trực tiếp của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ các xã, phường, thị trấn, các Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã phát huy vai trò, thực hiện tốt chức năng giám sát, góp phần quan trọng trong thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, bảo đảm dân chủ, công khai với phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng”.

Trong giai đoạn 2019 - 2022, các Ban Thanh tra nhân dân các xã, phường, thị trấn trong toàn tỉnh đã tổ chức 1.571 cuộc giám sát, qua đó phát hiện và kiến nghị 128 vụ việc. Nội dung giám sát tập trung vào các vấn đề như: Giải quyết khiếu nại, tố cáo; kiến nghị, phản ánh tại xã, phường, thị trấn; việc thực hiện quy chế dân chủ cơ sở ở xã, phường, thị trấn; việc thực hiện các dự án đầu tư, công trình do nhân dân đóng góp xây dựng… Các Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã tổ chức giám sát các công trình xây dựng tại địa phương được 2.380 cuộc. Qua giám sát đã phát hiện và kiến nghị 215 vụ việc đến cơ quan có thẩm quyền và các chủ đầu tư, nhà thầu thi công để kịp thời kiến nghị, khắc phục những nội dung thực hiện chưa đảm bảo đúng kỹ thuật, thiết kế, chưa phù hợp với điều kiện thực tế, chưa bảo đảm tiến độ thi công…

Ông có thể đánh giá về hiệu quả hoạt động và vai trò của các Ban giám sát trong thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở trong việc bảo đảm công khai, minh bạch đối với những nội dung nhân dân được biết, được bàn, được kiểm tra, giám sát?

-Thời gian qua, việc thực hiện Pháp lệnh số 34/2007/PL-UBTVQH về thực hiện quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên cơ bản được thực hiện tốt, đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch, phát huy được quyền làm chủ của nhân dân, nhất là những nội dung người dân được bàn và quyết định trực tiếp như: Đóng góp các loại quỹ, đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi công cộng trong phạm vi cấp xã, xóm, tổ dân phố; những nội dung nhân dân được bàn, biểu quyết để chính quyền quyết định.

Các Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng hoạt động tích cực, bám sát sự lãnh đạo của cấp ủy, chỉ đạo, hướng dẫn của MTTQ cấp xã, Nghị quyết của HĐND cấp xã và tình hình thực tế của địa phương để xây dựng chương trình, kế hoạch công tác; chủ trì, phối hợp tham gia tổ chức thực hiện được nhiều cuộc giám sát theo chức năng, nhiệm vụ; thực hiện giám sát thường xuyên các nội dung chính quyền phải công khai để nhân dân được biết theo Điều 5 Pháp lệnh số 34; tổ chức giám sát chuyên đề việc thu, chi các khoản quỹ, đóng góp xây dựng các công trình công cộng; Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng giám sát các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng có vốn do nhân dân đóng góp hoặc Nhà nước và nhân dân cùng làm…

Thông qua hoạt động giám sát của các Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng giúp cho việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở ngày càng hiệu quả; kịp thời phát hiện những sai phạm để kiến nghị với cấp có thẩm quyền xử lý, góp phần đảm bảo các chính sách, pháp luật của Nhà nước, quy định của địa phương được thực hiện nghiêm túc.

Thưa ông, trong thực tế, hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đang gặp không ít những khó khăn, vướng mắc. Vậy Thái Nguyên đã tháo gỡ ra sao để phát huy hiệu quả hoạt động của các Ban này?

- Theo tôi, việc tiếp cận các hồ sơ thiết kế liên quan đến công trình giám sát chưa được cung cấp kịp thời ảnh hưởng đến hoạt động giám sát của các Ban. Các thành viên tham gia Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng hoạt động kiêm nhiệm, còn hạn chế về kiến thức chuyên môn, chưa am hiểu chuyên sâu đối với lĩnh vực giám sát. Do đó kết quả kiến nghị sau giám sát chưa cao.

Ngoài ra, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng được thành lập theo từng công trình, do đó việc bồi dưỡng, nâng cao nghiệp vụ cho thành viên gặp khó khăn. Đối tượng tập huấn chủ yếu là Trưởng, Phó ban, các thành viên ít được tham gia tập huấn.

Trong thời gian tới, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh Thái Nguyên sẽ có những giải pháp cụ thể gì để nâng cao chất lượng giám sát của Mặt trận ở cơ sở?

- Thời gian tới MTTQ các cấp sẽ tiếp tục củng cố, kiện toàn về tổ chức và hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng. Thực hiện đúng các tiêu chuẩn lựa chọn thành viên tham gia Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng ở cơ sở bảo đảm về uy tín, hiểu biết về chính sách, pháp luật, có kinh nghiệm về chuyên môn và xử lý tình huống thực tế. MTTQ các cấp tăng cường kiểm tra, đôn đốc đối với tổ chức và hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng.

Phối hợp tổ chức bồi dưỡng, tập huấn kỹ năng, nghiệp vụ nâng cao chất lượng cho đội ngũ cán bộ MTTQ ở cơ sở, thành viên các Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng sát với yêu cầu thực tế. Bên cạnh đó, MTTQ cấp xã cần quan tâm chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể đối với hoạt động của các Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng; chỉ đạo xây dựng kế hoạch giám sát hằng năm, bảo đảm nguyên tắc, phạm vi giám sát theo quy định về tổ chức và hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng; thực hiện nghiêm túc, bảo đảm quy định về chế độ báo cáo của Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng…

Trân trọng cảm ơn ông!

PHƯƠNG NGUYÊN (thực hiện)