Nâng cao chất lượng phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong điều kiện mới
Phản biện xã hội là một trong những chức năng, nhiệm vụ cơ bản, quan trọng hàng đầu của MTTQ Việt Nam; qua đó, tổ chức mặt trận tích cực tham gia xây dựng, chỉnh đốn Đảng và Nhà nước trong sạch, vững mạnh; góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Thời gian tới, MTTQ Việt Nam các cấp cần tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả phản biện xã hội, để thực hiện tốt các mục tiêu Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.
Những quy định của Đảng và Nhà nước - Cơ sở chính trị, pháp lý cho hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam
Để khắc phục tình trạng “Chủ trương, quan điểm của Đảng về đại đoàn kết toàn dân tộc, về quyền và lợi ích của các giai cấp, tầng lớp nhân dân chưa được thể chế đầy đủ thành pháp luật; hoặc đã thể chế hóa nhưng chưa được thực hiện nghiêm túc; công tác kiểm tra, đôn đốc chưa thường xuyên; giữa chủ trương và tổ chức thực hiện còn cách biệt”(1), Đại hội XI của Đảng đã đề ra quan điểm chỉ đạo: “MTTQ và các đoàn thể nhân dân tiếp tục tăng cường tổ chức, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, khắc phục tình trạng hành chính hóa, phát huy vai trò nòng cốt tập hợp, đoàn kết nhân dân xây dựng cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; thực hiện dân chủ, giám sát và phản biện xã hội”(2). Tiếp đó, Bộ Chính trị khóa XI đã có Quyết định số 217-QĐ/TW, ngày 12-12-2013, “Về việc ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội”. Đây là những quan điểm chỉ đạo rất quan trọng của Đảng ta, thể hiện quyết tâm chính trị của Đảng để xác lập cơ sở chính trị về tăng cường, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và khẳng định vị trí, vai trò của MTTQ Việt Nam trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
Thể chế hóa quan điểm chỉ đạo của Đảng, Điều 9 Hiến pháp năm 2013 đã chính thức ghi nhận, khẳng định hoạt động giám sát và phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam: “MTTQ Việt Nam là cơ sở chính trị của chính quyền nhân dân; đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; tập hợp, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội; giám sát, phản biện xã hội”. Luật MTTQ Việt Nam năm 2015 đã cụ thể hóa quyền hiến định nói trên của Hiến pháp năm 2013 thành một chương riêng (Chương VI - Hoạt động phản biện xã hội) với 5 điều để quy định về hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam, và đến ngày 15-6-2017, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã ban hành Nghị quyết liên tịch số 403/2017/NQLT-UBTVQH14-CP-ĐCTUBTWMTTQVN, quy định chi tiết các hình thức giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam.
Nghị quyết Đại hội XII, Đại hội XIII của Đảng tiếp tục khẳng định, ghi nhận tầm quan trọng của hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và lần đầu tiên, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2020) đã quy định về hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam; theo đó, đối với các dự thảo văn bản mà MTTQ Việt Nam thực hiện phản biện xã hội thì trong hồ sơ trình thẩm định bắt buộc phải có văn bản phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam.
Đó là những văn bản quan trọng của Đảng và Nhà nước, không chỉ tạo lập cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý để MTTQ Việt Nam triển khai thực hiện công tác phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, mà còn khẳng định phản biện xã hội là hoạt động cơ bản, quan trọng hàng đầu của MTTQ Việt Nam, có vai trò và ý nghĩa rất quan trọng đối với công tác xây dựng Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, góp phần vào thành công chung của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Những kết quả có ý nghĩa thiết thực trong hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam thời gian qua
Hiện thực hóa quan điểm, chủ trương của Đảng, công tác phản biện xã hội trong nhiều năm qua đã trở thành hoạt động thường xuyên, trọng tâm của MTTQ Việt Nam. Hoạt động phản biện xã hội đã tạo điều kiện để các tầng lớp nhân dân phát huy quyền làm chủ, tham gia vào quá trình xây dựng pháp luật, các chủ trương, chính sách, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và các địa phương.
Thứ nhất, nhiều dự án luật quan trọng, liên quan đến “quốc kế dân sinh” đã được MTTQ Việt Nam chủ trì tổ chức phản biện xã hội hoặc tham gia phản biện có hiệu quả(3). Chỉ tính riêng nhiệm kỳ 2014- 2019, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã tổ chức 86.872 cuộc phản biện xã hội, hầu hết trong số đó là phản biện các dự thảo chủ trương, chính sách, chương trình, đề án quan trọng liên quan đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân. Năm 2020 và năm 2021, do ảnh hưởng hết sức nặng nề của dịch bệnh COVID-19, đồng thời Quốc hội, Chính phủ khóa XII và hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2025 cũng mới đi vào hoạt động năm đầu tiên, nên hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam các cấp có phần bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, hoạt động của lãnh đạo MTTQ Việt Nam các cấp trong các ban chỉ đạo phòng, chống COVID-19 cũng cho thấy rõ vai trò quan trọng của tổ chức mặt trận trong tình huống đặc biệt này.
Thứ hai, các dự thảo văn bản do MTTQ Việt Nam tổ chức, tiến hành phản biện rất đa dạng và phong phú về lĩnh vực; nội dung phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam cơ bản có chất lượng tốt, được dư luận đánh giá cao, nhiều nội dung phản biện đã được cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp thu(4) và có ý kiến phản hồi tích cực. Qua đó, hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam đã trở thành một trong những kênh quan trọng, giúp Đảng, Nhà nước có thêm thông tin trước khi xem xét, quyết định các vấn đề trong công tác lãnh đạo, quản lý, điều hành; làm cho mọi chủ trương, chính sách, pháp luật đều là sản phẩm kết tinh của “ý Đảng” và “lòng Dân”; mối quan hệ tổng thể “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ” được phát huy cao độ, góp phần phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong việc tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Với nỗ lực cao, hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng đi vào nền nếp, nhiều nơi tổ chức phản biện các dự thảo chương trình, dự án có tác động trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân tại địa phương, điển hình như MTTQ Việt Nam các tỉnh, thành phố: thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Đà Nẵng, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu; tỉnh Quảng Ninh; tỉnh Nghệ An... Hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam các địa phương đã tạo điều kiện để nhân dân chủ động, tích cực tham gia vào quá trình xây dựng các chính sách, quy định và các đề án, dự án, chương trình của địa phương có liên quan đến quyền và nghĩa vụ của nhân dân; qua đó, góp phần hoàn thiện và nâng cao chất lượng các dự thảo chính sách, đề án, dự án, chương trình trước khi ban hành, tạo sự đồng thuận xã hội về nhận thức và thống nhất về hành động của các tầng lớp nhân dân.
Thứ ba, chất lượng, hiệu quả công tác phản biện xã hội đã khẳng định và ngày càng nâng cao vai trò, vị trí của MTTQ Việt Nam trong tình hình mới. Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã thực hiện tốt vai trò chủ trì xây dựng kế hoạch phản biện xã hội, phát huy vai trò của các hội đồng tư vấn, ban tư vấn, tổ tư vấn, Ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam, các chuyên gia, nhà khoa học trong các lĩnh vực để thực hiện phản biện xã hội. Kết quả hoạt động phản biện xã hội được các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền tiếp thu, hoàn thiện dự thảo chính sách, pháp luật trước khi ban hành; đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân, tổ chức, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, hạn chế việc vi phạm pháp luật. Các hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam giúp cơ quan có thẩm quyền hoạch định, thực thi có hiệu quả hơn các chính sách, pháp luật, góp phần quan trọng trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, ổn định tình hình nhân dân, thực hiện các mục tiêu phát triển của cả nước và các địa phương. Ngay cả khi hoạt động phản biện xã hội bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 thì chính từ hoạt động trong các ban chỉ đạo phòng, chống dịch Covid-19 mà lãnh đạo MTTQ Việt Nam các cấp đã có điều kiện trực tiếp tham gia ý kiến để Đảng và Nhà nước kịp thời ban hành và điều chỉnh chính sách phòng, chống dịch Covid-19 theo hướng bảo đảm “mục tiêu kép”, thích ứng linh hoạt với bối cảnh, tình hình mới.
Định hướng, giải pháp nâng cao chất lượng phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam trong thời gian tới
Văn kiện Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh, thời gian tới cần phải “Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trong công tác kiểm tra, giám sát của Đảng”(5). Văn kiện Đại hội XIII của Đảng cũng chỉ rõ, để thực hiện các mục tiêu phát triển đất nước, cần tập trung thực hiện quyết liệt 3 đột phá chiến lược là hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển; phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao; xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại. Do đó, hoạt động phản biện xã hội của toàn hệ thống MTTQ Việt Nam trong thời gian tới cũng cần hướng vào song hành cùng các cơ quan có thẩm quyền tổ chức phản biện các dự thảo chính sách, pháp luật về tạo lập thể chế phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; về phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao nhằm khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Việt Nam, tinh thần đoàn kết, niềm tự hào dân tộc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cùng với đó, cần gắn phản biện xã hội với hoạt động giám sát việc xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là các dự án công trình trọng điểm quốc gia về giao thông, thích ứng với biến đổi khí hậu; hạ tầng thông tin, viễn thông, chuyển đổi số quốc gia, phát triển kinh tế số, xã hội số. Nói cách khác, chương trình, kế hoạch phản biện xã hội hằng năm và cả nhiệm kỳ của MTTQ Việt Nam phải gắn với chương trình xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật của Quốc hội và Chính phủ.
Bên cạnh những trọng tâm lớn đó, cần tập trung thực hiện một số định hướng, giải pháp sau để tiếp tục nâng cao chất lượng phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam:
Một là, tăng cường phản biện xã hội theo chuyên đề để phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn hệ thống MTTQ Việt Nam các cấp. Theo đó, hằng năm Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ xác định các chuyên đề, lĩnh vực cụ thể và tổ chức hướng dẫn MTTQ Việt Nam các cấp đồng loạt triển khai kế hoạch giám sát, phản biện xã hội hằng năm.
Hai là, chủ động tạo sự gắn kết giữa công tác nắm tình hình nhân dân, tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri với việc triển khai công tác giám sát và phản biện xã hội. Trên cơ sở kết quả nắm tình hình nhân dân, ý kiến, kiến nghị của cử tri để xác định, lựa chọn những vấn đề cần phải làm rõ, từ đó xây dựng kế hoạch giám sát, phản biện xã hội để bảo đảm nội dung và kết quả phản biện xã hội thực sự sát với những vấn đề mà Đảng và Nhà nước mong muốn, nhân dân quan tâm.
Ba là, trên cơ sở quy định của pháp luật và kế hoạch phản biện xã hội của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, MTTQ Việt Nam các địa phương chủ động tham mưu đề xuất với cấp ủy, phối hợp với chính quyền địa phương tham gia từ sớm, từ xa vào quá trình xây dựng, ban hành các dự thảo chính sách, pháp luật của địa phương, nhất là các dự án phát triển kinh tế - xã hội, các dự án thu hồi đất phải đánh giá tác động môi trường; các quy hoạch phát triển địa phương giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050...
Bốn là,phát huy vai trò của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạt động thực tiễn tham gia vào công tác phản biện xã hội; quy tụ nhiều thành phần tham gia phản biện xã hội để bảo đảm tính đa dạng, tính đại diện, tính chuyên sâu mang hàm lượng khoa học cao, sát thực tiễn hơn, đúng với quan điểm và tinh thần chỉ đạo của Đảng, Nhà nước đối với công tác phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam.
Năm là, MTTQ Việt Nam kiên trì, bền bỉ trong việc theo dõi kết quả các cơ quan, cấp có thẩm quyền giải trình việc tiếp thu, không tiếp thu nội dung phản biện xã hội của tổ chức mặt trận. Tổ chức mặt trận phải theo đuổi vấn đề đến cùng, bảo vệ quan điểm của mình một cách công tâm, khách quan; chủ động, kịp thời phát hiện những bất cập, vướng mắc về thể chế và nảy sinh trong quá trình thực thi để chủ động đề xuất, kiến nghị cấp có thẩm quyền xem xét, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật để xử lý. Cần tổ chức khảo sát, lấy ý kiến của người dân đối với những vấn đề nổi cộm, bức xúc, liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân và doanh nghiệp.
Tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc của MTTQ Việt Nam triển khai Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng vào ngày 16-8-2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “MTTQ Việt Nam cần làm tốt hơn nữa vai trò giám sát và phản biện xã hội theo tinh thần Hiến pháp năm 2013, Luật MTTQ Việt Nam và các quy định của Đảng, Nhà nước. Tăng cường giám sát để tạo sự đồng thuận, nhất trí cao, ổn định xã hội, phát triển toàn diện và bền vững đất nước. MTTQ phải tiếp tục làm tốt vai trò chủ trì hiệp thương, phối hợp giữa các tổ chức thành viên trong việc thực hiện giám sát và phản biện xã hội; phát huy tối đa trí tuệ của các nhà khoa học, những chuyên gia giàu kinh nghiệm tham gia xây dựng pháp luật, phản biện, đóng góp ý kiến hoàn thiện khâu đột phá về thể chế phát triển đất nước, thể chế phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của nhân dân, các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của cấp ủy, chính quyền các địa phương, nhất là những vấn đề quốc kế dân sinh, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của quần chúng nhân dân”(6). Ở đây, cần quán triệt và thực hiện hiệu quả Kết luận số 19-KL/TW, ngày 14-10-2021, của Bộ Chính trị, “Về định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV”, trong đó có yêu cầu phải: “Phát huy vai trò của Nhân dân, MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên trong việc nâng cao chất lượng công tác phản biện xã hội đối với quy trình lập pháp và giám sát việc thực hiện pháp luật; chú trọng bản lĩnh, ý thức chính trị, không bị chi phối, tác động bởi các hành vi không lành mạnh của bất cứ tổ chức, cá nhân nào trong quá trình giám sát, phản biện xã hội”.
Một số đề xuất để nâng cao chất lượng, hiệu quả phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam
Thực hiện quan điểm chỉ đạo nói trên của Bộ Chính trị và để bảo đảm chất lượng, hiệu quả phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam trong thời gian tới, Đảng và Nhà nước cần quan tâm ban hành các quy định mới có liên quan đến quyền, trách nhiệm và cơ cấu tổ chức của MTTQ Việt Nam cho phù hợp với thực tiễn phát triển ở trong nước và trên thế giới; cụ thể như sau:
Thứ nhất, sớm ban hành Chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc trong giai đoạn mới của cách mạng Việt Nam(7) trên cơ sở tổng kết, đánh giá 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 12-3-2003, Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX, “Về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Những nội dung cơ bản cần thể hiện trong chiến lược này nhằm thống nhất nhận thức của toàn hệ thống chính trị và xã hội về ý nghĩa, tầm quan trọng của đại đoàn kết toàn dân tộc; xác định rõ mục tiêu của đại đoàn kết toàn dân tộc; chủ thể và đối tượng tác động của đại đoàn kết toàn dân tộc; phương pháp và phương châm thực hiện chiến lược; tiêu chí đo lường mức độ, chất lượng và môi trường bảo đảm cho việc thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc; chủ trương, giải pháp và các điều kiện bảo đảm thực hiện chiến lược một cách hiệu quả; trên cơ sở đó, xây dựng kế hoạch và ban hành lộ trình phù hợp với các văn bản của Đảng và Nhà nước để triển khai thực hiện từng nội dung cụ thể của chiến lược.
Thứ hai, năm 2022 Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam, để công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam đạt được hiệu quả thiết thực, bảo đảm dân chủ, công bằng, đồng thuận trong xã hội nhằm đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Thứ ba, trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và đến năm 2030, chú trọng xây dựng thể chế bảo đảm phát huy tốt nhất hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam; theo đó, cần ưu tiên tập trung sửa đổi, bổ sung Luật MTTQ Việt Nam và ban hành Luật Hoạt động giám sát của nhân dân, Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, Luật về cơ chế bảo vệ Hiến pháp, Luật Tự quản của cộng đồng dân cư, Luật về hội... phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013.
Thứ tư, Đảng và Nhà nước chỉ đạo các cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, trình Quốc hội khóa XVII sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013. Trên cơ sở Hiến pháp sửa đổi, bổ sung Hiến pháp năm 2013, ban hành các luật về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước và MTTQ Việt Nam, để quy định trách nhiệm và cơ chế phối hợp giữa các bên trong công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật - khâu đột phá đầu tiên trong phát triển đất nước; trong công tác tổ chức cán bộ để xây dựng, phát triển nguồn nhân lực nói chung, nhân lực của hệ thống chính trị nói riêng - khâu đột phá thứ hai trong phát triển đất nước; trong công tác xây dựng Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị - khâu quyết định thành công cho sự vận hành nhịp nhàng, hiệu quả cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”.
Thứ năm, để thúc đẩy triển khai thực hiện mô hình tổng thể hệ thống chính trị ở Việt Nam(8), Trung ương cần sớm chỉ đạo nghiên cứu một cách bài bản, chuyên sâu, đề xuất mô hình tổ chức hệ thống MTTQ Việt Nam thống nhất, thông suốt từ Trung ương đến cấp cơ sở; chuẩn hóa và nâng cao chất lượng đội ngũ công chức trong toàn hệ thống MTTQ Việt Nam đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới(9). Trước mắt, chỉ đạo tổng kết, đánh giá thực hiện thí điểm mô hình trưởng ban dân vận đồng thời là chủ tịch ủy ban MTTQ Việt Nam ở cấp tỉnh, cấp huyện; sơ kết 3 năm thực hiện Quy định số 212-QĐ/TW, ngày 30-12-2019, của Ban Bí thư, “Về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế cơ quan chuyên trách của ủy ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh, cấp huyện”./.
---------------------
(1), (2) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, tr. 171, 246
(3) Như: Dự án Luật Tín ngưỡng, tôn giáo; dự án Luật về hội; dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự; dự án Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi); các dự thảo Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc; dự án Luật Giáo dục (sửa đổi); Đề án Đào tạo sau đại học và bồi dưỡng nhân tài; dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể của Bộ Giáo dục và Đào tạo; dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi); dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015; dự thảo Đề án Bộ tiêu chí đô thị văn minh; dự thảo Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (sửa đổi); dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Tín ngưỡng, tôn giáo...
(4) Quốc hội khóa XIV đã chính thức bổ sung hoạt động phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam vào Điều 6, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
(5) Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2021, t. I, tr. 190
(6) Nguyễn Phú Trọng: “Phát huy truyền thống đại đoàn kết, huy động sức mạnh của toàn dân tộc, nỗ lực phấn đấu thực hiện thắng lợi toàn diện Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng”, ngày 16-8-2021, http://mattran.org.vn/tin-tuc/tong-bi-thu-nguyen-phu-trong-phat-huy-truyen-thong-dai-doan-ket-huy-dong-suc-manh-cua-toan-dan-toc-no-luc-phan-dau-thuc-hien-thang-loi-toan-dien-nghi-quyet-dai-hoi-toan-quoc-lan-thu-xiii-cua-dang-39318.html
(7) Đảng đoàn UBTƯ MTTQ Việt Nam trình Ban Chấp hành Trung ương khóa XIII xem xét, bổ sung việc ban hành Nghị quyết chuyên đề về Chiến lược đại đoàn kết dân tộc vào Chương trình làm việc toàn khóa, hoặc thời điểm phù hợp.
(8) Hội đồng Lý luận Trung ương đang triển khai nghiên cứu về “Mô hình tổ chức tổng thể của hệ thống chính trị Việt Nam phù hợp với yêu cầu, điều kiện cụ thể trong giai đoạn mới”.
(9) Ban Tổ chức Trung ương đang chủ trì xây dựng Đề án khung danh mục vị trí việc làm trong hệ thống chính trị.