Chủ động phòng ngừa bệnh tăng huyết áp

Thống kê mới nhất từ Hội tim mạch Việt Nam cũng chỉ ra, ở nước ta, khoảng 25% - 47% người trưởng thành mắc căn bệnh này. Đáng ngại, số người tăng huyết áp mà không biết mình bị tăng huyết áp chiếm tỷ lệ tới 50% và số người tăng huyết áp được kiểm soát tốt (điều trị, thay đổi lối sống) cũng chỉ đạt khoảng 1/3.

Trong khi đó, các biến chứng của tăng huyết áp thường rất nặng nề, để lại các di chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, sức lao động của người bệnh và trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội: Các biến chứng tim mạch (nhồi máu cơ tim, bệnh động mạch vành, suy tim…), biến chứng về não (tai biến mạch não bao gồm cả xuất huyết não và nhũn não, bệnh não do tăng huyết áp), biến chứng về thận (đái ra protein, suy thận), biến chứng về mắt…

Điều trị các biến chứng thường khó khăn và lâu dài, chi phí điều trị rất lớn do phải điều trị dài ngày (hầu như suốt quãng đời còn lại), phải sử dụng thuốc và phương tiện kỹ thuật đắt tiền, ngoài ra còn phải kể đến chi phí gián tiếp do người nhà phải chăm nuôi… Như vậy, bên cạnh việc ảnh hưởng tới sức khỏe và giảm chất lượng cuộc sống thì thiệt hại về kinh tế do bệnh không lây nhiễm nói chung và các bệnh tim mạch nói riêng, trong đó có tăng huyết áp là rất lớn cho cả bản thân người bệnh, gia đình và xã hội.

Bác sĩ Vũ Duy Minh - Khoa cấp cứu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết: “Hàng ngày, Khoa Cấp cứu của bệnh viện tiếp nhận và xử trí cấp cứu cho hàng trăm người bệnh, trong đó có không ít các trường hợp đến cấp cứu vì những biến chứng của bệnh tăng huyết áp. Tuy nhiên, điều làm các bác sĩ khá bất ngờ khi khai thác kỹ quá trình dùng thuốc của bệnh nhân đó là nhiều người đang uống thuốc điều trị, huyết áp ổn định, sức khỏe tốt, tưởng mình khỏi bệnh nên đã tự dừng uống thuốc.

Bác sĩ Minh khuyến cáo, người dân chỉ nên tin vào những điều có thật đã được chứng minh bằng khoa học. Để một loại thuốc Tây y được đưa vào điều trị cho người bệnh thì đồng nghĩa với việc loại thuốc đó đã được trải qua quá trình nghiên cứu, thử nghiệm, giám sát vô cùng nghiêm ngặt. Trong khi đó, các lời quảng cáo với nhan đề điều trị tăng huyết áp trên mạng đều chưa được kiểm chứng lâm sàng hoặc thực nghiệm tại phòng thí nghiệm. Chủ yếu là các đánh giá chủ quan và dựa vào kinh nghiệm trước đó. Rất tiếc là nhiều người bệnh đã đặt niềm tin vào những thông tin không tin cậy, chưa được kiểm chứng; sẵn sàng dùng những thuốc, những sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ; không có thông tin, thậm chí chưa bao giờ được biết đến… Hậu quả là đánh mất sức khỏe, thậm chí cả mạng sống của mình.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân, bệnh tăng huyết áp hoàn toàn có thể được phòng ngừa hiệu quả nhờ lối sống lành mạnh với chế độ ăn hợp lý, người dân nên ăn dưới 5g muối/ngày; tăng cường ăn rau xanh, hoa quả tươi (vì chất xơ có trong rau quả có tác dụng chuyển hóa các chất béo và làm hạ huyết áp); nên ăn chất béo có nguồn gốc thực vật, các loại dầu thực vật, dầu cá và một số hạt có chất béo như hạt mè, hạt hướng dương, hạt hạnh nhân; đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng trong khẩu phần ăn hàng ngày.

Tăng cân trong thời gian dài là yếu tố nguy cơ làm tăng huyết áp. Nguy cơ này tăng dần ở phụ nữ cao tuổi, sau mãn kinh. Vì vậy, cần duy trì cân nặng ở mức hợp lý và cố gắng duy trì vòng bụng dưới 90cm ở nam và dưới 80cm ở nữ.

Để phòng ngừa tăng huyết áp, người dân nên tăng cường hoạt động thể lực ở mức thích hợp, tập thể dục, đi bộ hoặc vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 30-60 phút mỗi ngày, ít nhất 3-4 lần/tuần.

Đặc biệt, không hút thuốc lá hoặc thuốc lào; hạn chế uống bia rượu; tránh các lo âu, căng thẳng; sống tích cực, cần chú ý đến việc thư giãn, nghỉ ngơi hợp lý; không thức khuya, ngủ ít nhất 7 giờ/ngày và đúng giờ.

Đức Trân