Nguồn tuyển trường nghề: Khó cả lượng và chất
Trong khi có những trường nghề đạt 80-90% chỉ tiêu tuyển sinh thì vẫn có không ít trường gặp khó về nguồn tuyển. Nguyên nhân có nhiều, nhưng sự trùng lặp ngành nghề đào tạo cũng dẫn tới sự cạnh tranh nguồn tuyển giữa các trường nghề. Do đó, tuyển đủ chỉ tiêu đã khó, đảm bảo chất lượng đào tạo còn khó hơn.
Tại Thông tư 05/2021 Bộ LĐTB&XH ban hành quy định mới về đối tượng tuyển sinh cao đẳng (CĐ) nghề. Thông tư nêu rõ đối tượng tuyển sinh đối với trình độ CĐ gồm: Người có bằng tốt nghiệp THPT; người có bằng tốt nghiệp trung cấp và có giấy chứng nhận hoàn thành chương trình giáo dục phổ thông hoặc giấy chứng nhận đủ yêu cầu khối lượng kiến thức văn hóa THPT hoặc đã học và thi đạt yêu cầu đủ khối lượng kiến thức văn hóa THPT theo quy định.
Dẫu thế, việc tuyển sinh trường nghề vẫn là một bài toán khó. Chia sẻ từ bà Phạm Thị Huyền - Trung tâm Tuyển sinh, Hợp tác doanh nghiệp và quốc tế, Trường CĐ nghề Long Biên (Hà Nội) cho thấy, cơ chế “rộng cửa” tuyển sinh của các trường đại học (ĐH) đã khiến các cơ sở giáo dục nghề nghiệp mất dần nguồn tuyển sinh. Dù rất nỗ lực nhưng thời điểm này, nhà trường chỉ hoàn thành 80% chỉ tiêu tuyển sinh năm nay. Hơn nữa, ngoài Trường CĐ nghề Long Biên, một số trường ĐH cũng tuyển sinh các ngành về may và thời trang. Một số trường ĐH tuyển sinh nhiều đợt, điểm chuẩn không cao và họ cũng đào tạo hệ CĐ. Bà Huyền cho rằng, nếu người học không biết đến những thế mạnh của trường nói chung, việc học nghề nói riêng và những cam kết mạnh mẽ của nhà trường thì với cùng số điểm đó, họ sẽ chọn ĐH thay vì CĐ nghề.
Ông Trần Thành Đức - Hiệu trưởng Trường Trung cấp Quốc tế Khôi Việt cho rằng, việc các trường nghề khó khăn trong tuyển sinh là do không có chi phí dành cho công tác truyền thông tuyển sinh. Bởi trong khi các trường ĐH bắt đầu làm công tác tuyển sinh từ đầu năm học trên hàng loạt phương tiện truyền thông, hoặc đến trực tiếp từng trường THPT để tuyển sinh thì các trường nghề chỉ có thể dùng những biện pháp ít tốn kém như đăng trên website trường, phát tờ rơi, gửi email quảng cáo... Đó là chưa kể đến hàng loạt khó khăn khác như lương giáo viên thấp khó tạo động lực để đầu tư bài giảng, thiếu kinh phí đầu tư trang thiết bị dạy học, trong khi đây là khâu cực kỳ quan trọng trong công tác dạy nghề.
Ông Đồng Văn Ngọc - Hiệu trưởng Trường CĐ nghề Công nghệ cao Hà Nội cho biết, năm học 2022-2023, nhà trường đã tuyển được khoảng 600 sinh viên, số sinh viên được tuyển năm nay hầu hết đủ điểm đỗ vào ĐH. Để có được chất lượng đầu vào cao, ngay từ đầu mùa tuyển sinh lãnh đạo nhà trường đã có những cam kết rất mạnh mẽ: Nếu tốt nghiệp học sinh không có việc làm thì Hiệu trưởng sẽ trả lương cho các em. Nhằm thu hút người học trước cam kết này, tất cả các khoa/ngành đào tạo của Trường CĐ Cơ điện Hà Nội đã thực hiện liên kết với nhiều doanh nghiệp tạo việc làm cho sinh viên. Sinh viên được tư vấn giới thiệu việc làm ngay khi đang trên ghế nhà trường.