Múa chạy chữ - nét văn hóa độc đáo ở làng biển
Múa chạy chữ ở làng biển xã Nhân Trạch (huyện Bố Trạch, Quảng Bình) diễn ra vào dịp đầu xuân. Đây là nét văn hóa độc đáo thể hiện sự uyển chuyển, khỏe khoắn các điệu múa, đồng thời thể hiện tính cộng đồng, sự kết nối gắn bó giữa những người dân vùng biển.
Đến nay, làng biển ở xã Nhân Trạch còn lưu giữ hầu như nguyên vẹn các giá trị văn hóa bản sắc cổ truyền của địa phương. Từ những tín ngưỡng, phong tục tập quán như cầu ngư, cầu yên, hò chèo cạn, hò đưa linh, hò biển… đến các loại hình dân vũ khỏe khoắn, mạnh mẽ luôn được ngư dân nơi đây gìn giữ và trao truyền. Trong đó, múa chạy chữ là một loại hình dân vũ độc đáo của ngư dân Nhân Trạch diễn ra vào dịp đầu xuân tại các lễ hội của làng…
Nghệ nhân Phạm Thị Niếu - người gìn giữ và trao truyền nhiều nét văn hóa làng biển Nhân Trạch chia sẻ, cùng với chèo cạn thì múa chạy chữ (còn gọi là múa động đăng) là nghi thức không thể thiếu trước khi tiến hành phần lễ trong bất kỳ một lễ hội nào ở xã biển Nhân Trạch.
Múa chạy chữ vừa thể hiện sự uyển chuyển, khỏe khoắn các điệu múa hòa trong tiếng nhạc. Mục đích của múa chạy chữ mang nặng tâm linh biển; thể hiện tính cộng đồng, sự kết nối gắn bó giữa những người dân vùng biển. Đặc biệt, múa chạy chữ không chỉ cầu cho riêng làng biển Nhân Trạch, mà cho cả đất nước đều được yên bình, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Bà Niếu chia sẻ, để sắp xếp cho rõ ràng, sắc nét các hình hài con chữ đòi hỏi mỗi người phải biết kết hợp nhịp nhàng và phải tôn trọng tinh thần tập thể thì mới tạo được màn trình diễn ấn tượng. Múa chạy chữ là điệu múa thể hiện tính cộng đồng cao nên số lượng người được huy động trong mỗi màn biểu diễn rất đông, tối thiểu từ 30 đến 60 người tham gia 1 tiết mục.
Trong các lễ hội, trước khi phần lễ bắt đầu, chạy cờ, hát quạt sẽ được biểu diễn đầu tiên, tiếp đó là múa chạy chữ và chèo cạn. Múa chạy chữ hấp dẫn người xem bởi những điệu múa uyển chuyển, kết hợp với sự di chuyển, sắp xếp chữ linh hoạt, biến hóa và nhất là sự đồng điệu, hòa nhập ăn ý với âm nhạc từ trống, kèn, sanh tiền, xập xèng... Đó là những vũ khúc hoa đăng bập bềnh lên xuống như sóng nước biển khơi. Những động tác tượng trưng cho sóng to gió lớn mà ngư dân phải đối mặt khi vươn khơi đánh bắt hải sản. Đó còn là những động tác vươn tay lên cao xếp hình hoa sen thể hiện niềm hân hoan khi vượt qua khó khăn, là tinh thần đoàn kết ngư dân làng biển Nhân Trạch vượt qua sóng gió biển khơi để có thuyền bè đầy ắp cá.
Múa chạy chữ ở làng biển xã Nhân Trạch là vũ khúc độc đáo trong sinh hoạt văn hóa của người dân làng biển xã Nhân Trạch, đồng thời là cầu nối để gửi gắm tâm tư, tình cảm của ngư dân với mong muốn sóng yên biển lặng, tàu thuyền cá được nhiều lộc biển mỗi chuyến ra khơi.