Mối ‘lương duyên’ ở một vùng phên dậu
Dẫu cuộc sống còn nhiều khó khăn nhưng người dân hai bản: Xắng Hằng, xã Yên Khương, huyện Lang Chánh (Thanh Hóa) và bản Cân, cụm Phon Xay, huyện Sầm Tớ, tỉnh Hủa Phăn (Lào) vẫn thường xuyên giúp đỡ lẫn nhau. Nhiều người vẫn gọi đây là một mối “lương duyên” giữa hai dân tộc Việt Nam - Lào. Tình đoàn kết này không chỉ giúp nhau cùng phát triển, mà còn góp phần bảo vệ an ninh trên suốt một dải phên dậu Việt Nam - Lào.
Nghĩa nặng, tình sâu
Trên con đường ngược về miền biên ải của xứ Thanh ngày cận Tết tấp nập những chuyến xe chở nặng lá dong, măng khô, lợn, gà và cả những cành đào đá đã bắt đầu bung nụ về xuôi. Càng lên cao, xe chúng tôi như bồng bềnh trôi xuyên qua những dải mây mù. Bên đường, chốc chốc lại bắt gặp vài người dân bản đứng chờ xe gửi hàng về xuôi. Qua cửa kính là những nụ cười và những bàn tay vẫy chào thân thiện. Giao thông thuận lợi đã góp phần thúc đẩy kinh tế của đồng bào phát triển. Dẫu chưa thể nói là khấm khá nhưng đó là tín hiệu vui cho những niềm hy vọng trong năm mới.
Bản Xắng Hằng, xã biên giới Yên Khương, huyện Lang Chánh nằm vắt mình trải dài theo đường biên giới với nước bạn Lào. Đây là một trong những bản xa xôi của huyện Lang Chánh. Khí hậu khắc nghiệt, bão lũ đã từng đổ về đây khiến đời sống của người dân bản vẫn khó khăn. Trong chiếc áo bông dày sụ, trưởng bản Xắng Hằng Lò Văn Chinh đón chúng tôi bằng nụ cười hào sảng và cái bắt tay thân tình. “Đi mất nhiều thời gian đấy nhưng cái đường lên với bà con vùng biên đã không còn phải trèo đèo, lội suối nữa rồi. Giao thông thuận tiện, hàng hóa thông thương, chả mấy nữa dân bản mình sẽ thoát nghèo thôi” - ông Chinh vui vẻ nói.
Sau chén trà nóng, ông Chinh cho hay: Xắng Hằng có 113 hộ dân với 529 nhân khẩu, chủ yếu là người dân tộc Thái. Người dân ở đây chỉ làm ruộng, chăn nuôi nhỏ lẻ nên đời sống còn nhiều khó khăn, tỉ lệ hộ nghèo còn ở mức cao. Là xã vùng biên nên đồng bào ở đây có quan hệ đặc biệt tốt đẹp và gần gũi với người dân bản bên kia biên giới thuộc nước bạn Lào. Và để tô thắm cho tình hữu nghị đoàn kết đó, năm 2013 trước sự chứng kiến của chính quyền và Bộ đội Biên phòng Yên Khương, bản Xắng Hằng đã ký kết biên bản kết nghĩa anh em với bản Cân, cụm Phon Xay, huyện Sầm Tớ (nước Lào).
Kể từ sau lễ kết nghĩa anh em với bản Cân, cụm Phon Xay, huyện Sầm Tớ, nhân dân hai bên biên giới càng có điều kiện gần nhau hơn thông qua các hoạt động thăm thân và trao đổi hàng hóa, cũng như giữa lực lượng bảo vệ biên giới của hai nước. Hàng năm, Biên phòng bản Cân, cụm Phon Xay thường xuyên trao đổi kinh nghiệm về tuần tra, quản lý người ra vào khu vực biên giới, qua đó an ninh biên giới luôn được giữ vững.
Cũng theo ông Chinh, đời sống người dân bản Cân nước bạn Lào cũng gặp nhiều khó khăn, nhiều năm nay hai bên thường xuyên có sự tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau. Có thời điểm, người dân nước bạn gặp thiên tai, bà con Xắng Hằng sẵn sàng qua giúp dựng lại nhà cửa, tư vấn, hỗ trợ vật tư trong sản xuất và y tế. Trong đại dịch Covid -19, mặc dù còn khó khăn, nhưng bản Xắng Hằng đã hỗ trợ nhu yếu phẩm, khẩu trang, dung dịch sát khuẩn cho người dân bản Cân, đồng thời phối hợp với Bộ đội Biên phòng, lực lượng an ninh hai bên, cùng chung tay phòng dịch bệnh, hạn chế xuất nhập cảnh trái phép. Mỗi năm, bản Xắng Hằng còn hỗ trợ bản Cân, cụm Phon Xay 50kg giống lúa. Năm 2016, bản Xắng Hằng hỗ trợ bản Cân 20 tấn xi măng để xây đường giao thông nông thôn, hỗ trợ hướng dẫn người dân bản Cân chuyển giao khoa học kĩ thuật trong sản xuất nông nghiệp.
Để minh chứng cho mối quan hệ khăng khít giữa hai bản vùng biên, trưởng bản Lò Văn Chinh cùng 2 chiến sĩ biên phòng dẫn chúng tôi qua đường biên đến thăm bản Cân. Sau chừng 15 phút đi xe máy, bản Cân đã hiện ra bên con đường đất. Trong nếp nhà sàn nâu bóng là những khuôn mặt rạng rỡ tươi cười khi nhận ra khách là những người anh em chí tình từ Việt Nam qua thăm. Bằng ngôn ngữ tiếng Việt khá trôi chảy, trưởng bản Cân - ông Viêng Phăn hào hứng cho biết: Bản hiện có 28 hộ với 142 nhân khẩu, dù đời sống của người dân Việt Nam ở bản Xắng Hằng còn gặp nhiều khó khăn, nhưng vẫn nhiệt tình giúp đỡ người dân bản Cân. Cũng nhờ sự giúp đỡ ấy, đời sống của người dân bản Cân đã vơi đi những khốn khó. Trồng cây lúa rẫy, cây ngô kém năng suất đã có những người anh em đến hỗ trợ giống mới, phân bón, kỹ thuật mới. Lúa ngô cứ thế xanh tốt bời bời, lợn gà đầy vườn. Dân bản đau ốm đã có các đồng chí bộ đội biên phòng hỗ trợ thuốc men, chạy chữa.
“Tôi mong rằng mối quan hệ kết nghĩa anh em giữa bản Xắng Hằng và bản Cân không chỉ cải thiện đời sống nhân dân, gắn kết tình cảm lâu dài giữa nhân dân hai bên biên giới, mà còn đảm bảo an ninh, nâng cao trách nhiệm của người dân trong bảo vệ, xây dựng tuyến biên giới hòa bình, hữu nghị” - trưởng bản Cân Viêng Phăn bày tỏ.
Giữ vững an ninh biên giới
Nói về mối quan hệ giữa bản Xắng Hằng và bản Cân, Trung tá Nguyễn Ngọc Văn - Đồn trưởng Đồn Biên phòng Yên Khương cho biết: Ngay sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát, Đồn Biên phòng Yên Khương đã chủ động, linh hoạt trong việc trao đổi thông tin, hội đàm, tuần tra song phương với lực lượng bảo vệ biên giới của nước Lào. Ngoài công tác tuần tra chung, hai bên thường xuyên liên lạc để trao đổi tình hình, qua đó xử lý kịp thời các tình huống xảy ra trên biên giới và cùng nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ biên giới. Nhân dân hai bên luôn có ý thức chấp hành thực hiện nghiêm Hiệp định quy chế biên giới, phối hợp cùng nhau làm tốt công tác quản lý, bảo vệ, tăng cường tuần tra, kiểm soát phát hiện, ngăn chặn các hoạt động vi phạm có liên quan đến vấn đề biên giới. Nhờ vậy, đường biên, mốc giới còn nguyên trạng, không phát hiện hoạt động xâm canh, xâm cư, qua đó an ninh biên giới luôn được giữ vững.
Chia sẻ về mối quan hệ trên tuyến biên giới hữu nghị, thân thiết giữa nhân dân hai nước Việt Nam - Lào, ông Lữ Đức Chung - Phó Bí thư Huyện ủy Lang Chánh chia sẻ: Sau khi kết nghĩa, tình anh em, dòng họ, bạn bè đã được thắt chặt giữa hàng nghìn hộ dân hai bên biên giới. Hàng năm, huyện cũng tham mưu, chỉ đạo chính quyền xã Yên Khương, phối hợp lực lượng biên phòng duy trì và thực hiện tốt các hoạt động quan hệ đối ngoại với nước bạn Lào; thường xuyên tổ chức các hoạt động gặp gỡ, trao đổi tình hình, giúp đỡ, hỗ trợ Trung đội Biên phòng bản Cân, Đại đội Biên phòng 216 về xi măng, ti vi… trị giá 20 triệu đồng; hỗ trợ cụm bản Phon Xay về vật chất, nhu yếu phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19, trị giá 10 triệu đồng. Trong năm 2022, Trung tâm y tế huyện Lang Chánh vừa phối hợp với Đồn Biên phòng Yên Khương tổ chức khám, chữa bệnh miễn phí cho người dân bản Cân, cụm Phon Xay nước bạn Lào.
“Thông qua hoạt động kết nghĩa giữa hai bản đã góp phần củng cố mối quan hệ truyền thống đoàn kết, hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Lào ngày càng bền chặt” - ông Chung chia sẻ.