Hội thi trưng bày diều sáo Hải Thượng lần thứ nhất được diễn ra tại khuôn viên Khu di tích nhà thờ Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông (thuộc thôn Bảo Thượng, xã Quang Diệm). Đây là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện nhân kỷ niệm 93 năm thành lập Đảng và Lễ hội Hải Thượng Lãn Ông năm 2023. Tham dự hội thi có 11 diều sáo của các nghệ nhân thuộc 11 địa phương trên địa bàn huyện Hương Sơn. Mỗi xã sẽ làm một chiếc diều để trưng bày tại hội thi, những chiếc diều này được làm theo bản gốc diều sáo của cụ Hải Thượng Lãn Ông. Theo quy định của Ban tổ chức, diều sáo phải được chế tác thủ công, có gắn sáo chiêng, sải rộng không quá 3 m. Ban Tổ chức sẽ căn cứ các tiêu chí: nội dung thuyết trình, cách thức chế tác, hoàn thiện diều, hình dáng, đường nét, tỷ lệ cấu trúc và các bộ phận của diều cũng như thuật tạo sáo chiêng để chấm điểm. Khung diều phải làm từ các loại nguyên liệu như tre, nứa, gỗ; áo diều được may, kết, trang trí theo hình thức thủ công, dân gian... Một bộ sáo gắn vào diều được làm từ thân gỗ hoặc thân cây tre rồi chế tác thành những ống có hình tròn. Những cánh diều sặc sỡ, bắt mắt, được trang trí tỉ mỉ thu hút nhiều du khách tham quan. Các nghệ nhân không sử dụng khung bằng kim loại và áo phết may mua sẵn để khoác vào cánh diều. Một bộ sáo gồm 2-3 ống được gắn cố định với nhau bằng ống tre nhỏ, sau đó gắn vào diều. Trên cánh diều, nghệ nhân có thể sơn màu và viết chữ, vẽ họa tiết trang trí tùy theo ý tưởng của từng địa phương đặt ra. Những chiếc diều sáo đẹp mắt, đảm bảo quy định được trưng bày tại hội thi. Tương truyền, Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông trong thời gian ở quê mẹ Hương Sơn ngoài nghiên cứu bốc thuốc chữa bệnh, cứu người còn có thú vui chơi diều sáo. Trước khi mất, ông cho con cháu thả diều trên đỉnh núi Giả và dặn dò, diều rơi ở đâu thì mai táng ông ở đó. Vị trí diều rơi chính là mộ ông bây giờ (núi Minh Tự, xã Sơn Trung, huyện Hương Sơn). Kết thúc hội thi trưng bày diều sáo Hải Thượng, giải nhì (không có giải nhất) thuộc về anh Lê Ánh Hồng (xã An Hoà Thịnh). Ông Hồ Thái Sơn, Phó Chủ tịch UBND huyện Hương Sơn, thành viên Ban tổ chức cho biết, đây là lần đầu tổ chức Hội thi diều sáo nhưng các địa phương đã có sự chuẩn bị chu đáo, nhiều cánh diều đẹp, thể hiện một nét đẹp văn hóa đặc sắc của nhân dân địa phương.
Cẩm Kỳ