NSND Kim Cương: Ước mơ sống lại ký ức một thời

PV: Thưa NSND Kim Cương, bà có thể kể sơ lược về cuộc đời nghệ thuật của bà?

NSND KIM CƯƠNG: Tôi tên đầy đủ Nguyễn Thị Kim Cương. Cha là ông Nguyễn Phước Cương, mẹ là Lê Thị Nam (NSND Bảy Nam). Bà nội tôi là bà Ba Ngoãn, chủ gánh hát bội nổi tiếng.

Thời điểm và nơi tôi sinh, có nhiều thông tin nói khác nhau. Nhưng sự thật lúc mang bầu, mẹ tôi đang lưu diễn ở kinh đô Huế. Khi đi ngang cửa Thượng Tứ, bà đẻ rơi tôi. Nói chung về chuyện tình cảm gia đình riêng của mình, tôi luôn muốn giữ kín những gì riêng tư. Hiện tại tôi sống trong tư gia ở quận Phú Nhuận (TPHCM) với gia đình người con trai.

Vào năm 1975 đất nước thống nhất, đoàn Kịch nói Kim Cương được Nhà nước ưu ái cho tổ chức biểu diễn liên tục và tôi làm nhiệm vụ trưởng đoàn từ năm 1975-2000.

Báo chí còn phong cho tôi biệt danh “Kỳ nữ”. Họ cho rằng tôi là một diễn viên thành công vang dội trên sân khấu thông qua vai trong các vở kịch nói như: “Lá sầu riêng”, “Dưới hai màu áo”, “Huyền thoại Mẹ”, “Lan và Điệp”, nhất là vai diễn trong vở “Giai nhân và ác quỷ”. Tôi cũng từng tham gia đóng hơn 50 bộ phim và được nhận 2 giải thưởng diễn viên xuất sắc nhất, đối thoại xuất sắc nhất của Giải thưởng Điện ảnh Á châu (năm 1974). Nhà nước cũng đã phong tặng danh hiệu NSND cho tôi vào năm 2012.

Cách đây hơn 10 năm, bà quyết định rút lui khỏi ánh đèn sân khấu?

- Đúng vậy! Tôi nói lời tạm biệt khán giả ngay trong liveshow mang tên “Tạ ơn đời” hồi năm 2012 vì cảm thấy mình cần dành nhiều đất diễn cho lớp trẻ. Lâu nay, gia đình chúng tôi đã cống hiến cho nghệ thuật vô cùng nghiêm túc. Tôi nghĩ rằng đã là người nghệ sĩ thì không bao giờ được lơ là và không nên xem sân khấu là nơi để hái lợi gặt danh. Mình chỉ nên tôn vinh cái đẹp. Suốt từ quãng thời gian đó cho đến nay, tôi luôn cảm thấy mình sống an lạc hơn. Tôi thấy mình nhận được khá nhiều may mắn trong cuộc đời này.

Những công việc chính của bà hiện nay là gì?

NSND Kim Cương (sinh năm 1937) là con gái thứ 3 của NSND Bảy Nam (1913-2004), một thời là bầu gánh hát Đại Phước Cương ở Mỹ Tho (tỉnh Tiền Giang, sau dời lên Sài Gòn, nay là TP Hồ Chí Minh). Kim Cương được mệnh danh “Kỳ nữ” từ giữa thập niên 1950. Bà là người từng đạt rất nhiều giải thưởng sân khấu và điện ảnh; là tác giả của khoảng 70 vở kịch nói.

- Tôi có thói quen làm từ thiện từ khi giữ một chuyên mục nhỏ trên báo Điện Tín ở Sài Gòn trước năm 1975. Nhớ hồi ấy anh chị em chúng tôi cứ quyên góp đủ tiền là cùng nhau đi làm từ thiện.

Còn hiện giờ tôi là Phó Chủ tịch Hội bảo trợ Người tàn tật, trẻ em khiếm thị và Trẻ mồ côi TPHCM, Thường vụ Ban chấp hành Hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo TPHCM, Ủy viên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam. Với những trách nhiệm lớn lao này, tới nay chúng tôi làm được khá nhiều việc thiện nguyện cho trẻ em, người tàn tật cũng như tổ chức nhiều đợt khám chữa bệnh cho các bệnh nhân nghèo. Tôi cũng cảm thấy hài lòng khi mình đã góp công tạo dựng được một ngôi trường dạy nghề dành cho trẻ khuyết tật và tính tới nay đã có hơn 1.000 em được chúng tôi dạy nghề ra trường, trong đó 80% em đã có công ăn việc làm ổn định.

Bên cạnh những công việc thiện nguyện đầy ý nghĩa được thực hiện thường xuyên, gần đây niềm vui của bà là gì?

- Giữa tháng 1/2023, Ủy ban MTTQ TPHCM phối hợp cùng Hội Bảo trợ Bệnh nhân nghèo TPHCM cùng đứng ra tổ chức chương trình “Nghệ sĩ tri âm” lần 9, qua đó đã trao tặng 120 phần quà Tết Quý Mão (gồm 4 triệu đồng tiền mặt và giỏ quà Tết) cho mỗi anh chị em văn nghệ sĩ, công nhân già yếu, neo đơn, đang gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.

Chương trình chọn lựa từ 9 đoàn hát năm xưa gồm: Kim Cương, Minh Tơ, Huỳnh Long, Sài Gòn 1, Sài Gòn 2, Hương Mùa Thu, Trần Hữu Trang, Dạ Lý Hương và Thanh Minh tham gia. Đây cũng là lần thứ 9 chúng tôi tổ chức chương trình “Nghệ sĩ tri âm” với định hướng không phải ở giá trị vật chất mà hướng đến cái anh chị em đang cần hơn, đó là nghĩa tình cũng như tạo cơ hội cho anh em được gặp gỡ nhau cùng chia sẻ tâm tình. Đồng thời, chương trình Quỹ học bổng NSND Bảy Nam - học bổng mang tên mẹ tôi cũng đã trao 18 phần học bổng, với 3 triệu đồng/phần cho các con em văn nghệ sĩ vượt khó học giỏi.

Nói riêng về Quỹ học bổng NSND Bảy Nam, tôi nghĩ sau này con trai tôi - Gia Vinh, sẽ thay tôi điều hành. Gần đây hơn, vào ngày 12/2/2023, chúng tôi phối hợp cùng Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam tổ chức chương trình nghệ thuật biểu diễn và tìm hiểu xiếc, múa rối cạn, múa rối nước và vui chơi giải trí dành cho các em, các cháu hoàn cảnh khó khăn, có người thân là bố mẹ, bố hoặc mẹ đã mất vì Covid-19 tại Khu vui chơi trải nghiệm nghệ thuật múa rối và xiếc của Nhà hát (thuộc khuôn viên rạp xiếc công viên Gia Định, quận Gò Vấp, TPHCM).

Đây cũng là những cháu nhận được sự bảo trợ từ chương trình “Trái tim yêu thương” do tôi cùng Hội Bảo trợ bệnh nhân nghèo TPHCM và một số mạnh thường quân tổ chức. Hiện nay có 118 em được chúng tôi giúp chăm lo cho đến tuổi trưởng thành, được hỗ trợ chi phí sinh hoạt, học tập hàng tháng.

Bà có mong một ngày gần đây trở lại với ánh đèn sân khấu?

- Cũng sau 9 mùa tổ chức chương trình “Nghệ sĩ tri âm”, tôi từng có dự định sẽ dừng chương trình thiện nguyện này ở mùa thứ 10, vì tuổi tác tôi đã khá cao, sức khoẻ có hạn. Tuy vậy, tôi vẫn ấp ủ kế hoạch sẽ tổ chức thêm một chương trình sau cùng, nhằm giúp đỡ các anh chị em nghệ sĩ nghèo nhiều hơn.

Có lẽ khoảng tháng 7-8 tới, tôi sẽ tìm cách vận động những người quen quyên góp dần. Và sẵn đây cũng tiết lộ với các bạn là sau rất nhiều đêm nằm trăn trở, nhung nhớ không khí biểu diễn sân khấu, với 12 năm đã tạm xa rời khán giả thật lòng tôi rất thèm muốn được đứng trên sân khấu diễn lại những vai diễn từng làm nên tên tuổi của tôi.

Tôi muốn sống lại ký ức của một thời Kim Cương được công chúng trân quý, thương mến. Và biết đâu trong năm 2023, tôi sẽ diễn lại vai Diệu (vở Lá sầu riêng) để gây quỹ cho các hoạt động thiện nguyện nói chung. Tôi muốn “đánh một trận thật linh đình” sau cùng trước khi chính thức nghỉ hưu (cười). Cuối cùng, tôi luôn ghi nhớ lời má Bảy Nam khi sinh thời vẫn khuyên dạy tôi: “Hạnh phúc của mình là làm được nhiều việc cho người khác”.

Trân trọng cảm ơn bà!

Tôi nói lời tạm biệt khán giả ngay trong liveshow mang tên “Tạ ơn đời” hồi năm 2012 vì cảm thấy mình cần dành nhiều đất diễn cho lớp trẻ. Lâu nay, gia đình chúng tôi đã cống hiến cho nghệ thuật vô cùng nghiêm túc. Tôi nghĩ rằng đã là người nghệ sĩ thì không bao giờ được lơ là và không nên xem sân khấu là nơi để hái lợi gặt danh. Mình chỉ nên tôn vinh cái đẹp. Suốt từ quãng thời gian đó cho đến nay, tôi luôn cảm thấy mình sống rất an lạc hơn. Tôi thấy mình nhận được khá nhiều may mắn trong cuộc đời này.

NGUYỄN SINH (thực hiện)