Tôi vẽ mèo
Một ngày hè năm 2018 ông chồng điêu khắc gia nhà tôi (nhà điêu khắc Trần Hoàng Cơ - B.T) đi bơi sông về, ông tìm một cái hộp giấy rồi rón rén mở chiếc lá khoai. Con mèo bé tẹo tèo teo chỉ nhỉnh hơn ngón chân cái chưa mở mắt, đen thủi đen thui. Tôi đi kiếm một lọ thuốc nhỏ mắt pha sữa đặc rồi cạy mồm mèo nhỏ sữa vào. Ấy thế mà nó lớn lên từng ngày. Hóa ra nó không đen thủi đen thui mà có cái sọc trắng ở giữa mặt, ngực trắng và hai chân trước màu trắng. Khi đói nó quấn chặt lấy chân tôi gào lên thảm thiết. Nếu mà tôi lờ đi nó sẽ cắn nhẹ vào chân tôi.
Trước khi vào câu chuyện vì sao tôi vẽ mèo thì hãy hỏi vì sao tôi vẽ? Tôi vốn là một đứa trẻ tăng động, một thanh niên tăng động, một trung niên tăng động và giờ là một bà già tăng động. Năm 2016 tôi nghỉ hưu, ông chồng điêu khắc gia mua toan màu và bút vẽ về rồi bảo, vẽ đi. Ý là muốn tạo cho tôi công ăn việc làm để tiêu pha thời gian một ngày hưu hắt dài vô tận.
Tôi là nhà văn viết theo mùa. Tôi thường viết vào tiết cuối xuân đầu hè. Sau khi viết xong 1 truyện ngắn hoặc 1 tiểu thuyết đầu óc tôi trống rỗng, tôi sẽ nhảy múa hát ca trồng cây trồng cối đánh chó đánh mèo, hoặc… cà khịa với chồng con. Những người sống cạnh tôi thường bị vạ lây vì cái sự trống rỗng đó.
Thì tôi vẽ, lá lá hoa hoa có vẻ thuận tay. Cái thời học Tổng hợp Sinh (tức Trường Đại học Tổng hợp, khoa Sinh - B.T) khi đi thực địa chúng tôi phải vẽ tả thực một loài thực vật nào đó, lá cành rễ… Chơi với màu rất thích. Tôi có thể ngồi từ 3 đến 5 giờ để chấm chấm từng chấm màu li ti. Xong rồi đứng lên ngắm bức tranh vừa vẽ, thở dài, chẳng ra cái bộ dạng gì cả. Chán chơi với màu tôi nằm võng đung đưa đọc sách. Con mèo không nhảy lên võng đòi nằm cùng như mọi khi, nó ngồi trên chiếc ghế dài bên cạnh. Mặt nó rất buồn. hôm ấy nó bị đau bụng. Tôi nhìn nó hồi lâu rồi lấy máy điện thoại chụp lại hình ảnh của nó. Bức tranh mèo đầu tiên tôi vẽ vào tháng 8 năm 2018.
Thực ra tôi yêu mèo.
Tôi đã viết về mèo trong tác phẩm “Cẩm Cù”: “…Và cái nơi nó thích ngồi nhất là cái bờ tường ngăn cách hai nhà. Nó nằm im lìm, lim dim đôi mắt.
Quả thật chơi với màu vô cùng thú vị. Màu sắc và sự tưởng tượng của nhà văn đã dẫn dụ tôi vào một sự ảo tưởng cuồng vĩ. Và khi vẽ xong rồi, lý trí quay trở lại thì vẫn là… chả ra cái bộ dạng gì.
Nó là kẻ thù của hai nhà hàng xóm. Nhưng ngày đó người ta còn nể nhau lắm nên không vì con chó, con mèo mà chửi nhau được. Nhưng con mèo này nó đã làm cho tôi không bao giờ dám ăn thịt bò đặc biệt nữa.
Cái món thịt bò đặc biệt khi mẹ mang lên mâm là nó đã chín, nóng và thơm phưng phức mùi tỏi, mùi hành. Chưa bao giờ tôi được chiêm ngưỡng khi nó còn tươi. Một hôm khi mẹ con tôi đang đổ cám ra cho lợn thì thấy con mèo lim dim phơi nắng ở bức tường ngăn.
Rồi, phốc, thấy nó nhảy sang sân nhà bên phải. Phốc, thấy nó nhảy lên tường mồm công một miếng thịt to tướng đỏ lòm với một cái dây trăng trắng. Phốc, nó nhảy xuống sân đến cạnh chỗ mẹ con tôi ngồi và thả miếng thịt ra. Tôi đã nhìn thấy một miếng thịt rất lạ: To như cái lá trang có màng trắng bao quanh, cái cuống to như cuống lá sen. Đặc biệt miếng thịt có rất nhiều máu. Mẹ nhặt miếng thịt cho vào trong nồi cám:
- Con mèo này lại đi ăn cắp rau bà đẻ của nhà nào rồi. Thôi để nấu cho lợn.
Ối, rau bà đẻ, thì ra món thịt bò đặc biệt làm từ rau bà đẻ là thế này đây…”
Con mèo đen trắng tôi đặt tên là Bờm. Bờm nghịch ngợm và có vẻ rất hạnh phúc. Hai cái màu trắng và đen của Bờm rất đẹp, đen nhánh và trắng muốt. Tôi luôn bắt được các tư thế “mẫu chuyên nghiệp” của bờm. Tôi dựng hình khá nhanh nhưng đi vào chi tiết thì rất bất lực. Thường thì định thế này lại ra thế khác. Tẩy tẩy xóa xóa màu chồng màu. Ông chồng điêu khắc gia Trần Hoàng Cơ mang cái đầu tượng bảo tôi nên học cơ bản tôi không chịu cứ một mực làm theo ý mình. Như cái lúc tôi đến với văn chương khi đang là cô giáo dạy trường Y, tôi cứ viết, con chữ ào ra thì tôi viết không hình dung nổi thế nào là “tứ” là “cốt”. Sau này khi học Trường Viết văn Nguyễn Du mới sáng tỏ nhiều điều.
Tại sao tôi lại không muốn học bài bản? Vì tôi rất ngại học, tôi chỉ muốn nghịch với màu trong sáng như một đứa trẻ con.
Những năm gần đây có nhiều họa sĩ chuyển sang viết văn như họa sĩ Đỗ Phấn, họa sĩ Lê Thanh Minh… Các anh ấy là hoạ sĩ nổi tiếng và khi chuyển sang viết văn cũng rất chuyên nghiệp. Cũng có nhiều nhà văn nhà thơ chuyển qua vẽ.
Nhà văn - nhà thơ Nguyễn Quang Thiều đã làm một triển lãm hoành tráng, những bức tranh khổ to với đầy triết lý nhân sinh, màu và sự vờn màu chuyên nghiệp. Nhà văn Trần Thị Trường cũng đã mở 2 triển lãm cá nhân, tranh của chị bán rất tốt. Nhà văn Nguyễn Đình Chính cũng từng mở vài triển lãm cá nhân… Còn những nhà văn, nhà thơ chỉ vẽ để chơi như tôi thì lên đến con số vài chục.
Quả thật chơi với màu vô cùng thú vị. Màu sắc và sự tưởng tượng của nhà văn đã dẫn dụ tôi vào một sự ảo tưởng cuồng vĩ. Và khi vẽ xong rồi, lý trí quay trở lại thì vẫn là… chả ra cái bộ dạng gì.