Gan nhiễm mỡ có gây ung thư?
Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ trong gan dư thừa quá nhiều, gây ảnh hưởng đến chức năng của gan. Ở giai đoạn đầu, gan nhiễm mỡ được xem là bệnh lý lành tính. Tuy nhiên, nếu không được điều trị sớm và hiệu quả, gan nhiễm mỡ sẽ biến chứng thành xơ gan thậm chí là ung thư gan, gây nguy hiểm đến tính mạng.
Theo BS Huỳnh Văn Trung - Trung tâm nội soi và phẫu thuật nội soi tiêu hóa, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh, chất béo thường tích tụ ở gan. Trong gan của một người trưởng thành có khoảng 2-4% chất béo. Khi thành phần này chiếm trên 5% trọng lượng gan được xem là đã nhiễm mỡ.
Những người béo phì, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, vòng bụng to là những yếu tố nguy cơ gây gan nhiễm mỡ dù không sử dụng rượu bia. Đáng nói hơn, gan nhiễm mỡ thường không có triệu chứng, diễn biến âm thầm nhưng nếu quá nhiều chất béo tích tụ lâu dài trong gan có thể dẫn đến tổn thương gan. Quá trình này tiến triển qua các giai đoạn từ gan nhiễm mỡ đơn thuần không triệu chứng đến bệnh gan nhiễm mỡ với tăng men gan, dần dần diễn tiến thành viêm gan nhiễm mỡ và cuối cùng ở mức độ nặng hơn có thể dẫn đến xơ gan nhiễm mỡ và ung thư do gan nhiễm mỡ.
PGS.TS Trịnh Thị Ngọc - Phó Chủ tịch Hội gan mật Việt Nam cho hay: Có khoảng 50-60% dân số Việt Nam (gần 50 triệu người) bị gan nhiễm mỡ. 5-10 năm trở lại đây, gan nhiễm mỡ không do rượu tăng cao. Nguyên nhân là chế độ ăn quá nhiều thịt, hay gặp ở những bệnh nhân tiểu đường, bệnh nhân uống một số loại thuốc gây thoái hóa mỡ trong gan.
Biểu hiện của gan nhiễm mỡ ở người lớn là đau tức hạ sườn phải và sẽ tăng lên khi vận động, biểu hiện này rất tiềm tàng; ăn hay đầy bụng, khó tiêu; xét nghiệm mỡ máu cao, men gan tăng cao. Siêu âm hình ảnh gan sáng màu, khi đo độ xơ hóa gan phát hiện gan nhiễm mỡ, nếu sinh thiết gan sẽ nhìn thấy các giọt mỡ trong nhu mô tế bào gan. Ung thư gan là giai đoạn cuối của gan nhiễm mỡ nếu không được điều trị, theo dõi.
Mặc khác, bia rượu cũng là một trong những nguyên nhân dẫn tới gan nhiễm mỡ, rượu bia làm xáo trộn quá trình trao đổi chất trong gan. Các sản phẩm chuyển hóa này liên kết với axit béo khiến cho gan không đào thải được chất béo và tích tụ lại. Bên cạnh đó, khoảng 15-30% người uống rượu nhiều, kéo dài có biến chứng xơ gan. Bệnh nhân xơ gan giai đoạn đầu do rượu có khoảng 90% trường hợp sống trên 5 năm nếu ngưng rượu và dưới 70% nếu còn uống.
Mặc dù vậy, các bác sĩ cũng cho rằng, gan nhiễm mỡ thường không phải là bệnh lý cấp tính, không đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người bệnh. Nhưng người bệnh cần phát hiện và điều chỉnh kịp thời, đúng phác đồ để tránh biến chứng về sau. Không có thuốc hay biện pháp nào cải thiện ngay tình trạng gan nhiễm mỡ, nhưng có thể cải thiện dần nếu thay đổi lối sống lành mạnh kết hợp với điều trị các bệnh lý đi kèm.
Một số biện pháp có thể cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ như giảm cân sẽ làm giảm sự tổn thương gan, cải thiện sự đề kháng insulin, là điều bắt buộc phải thực hiện. Bên cạnh đó, vitamin E có thể cải thiện tình trạng viêm ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ mà không có đái tháo đường.
Đồng thời, thói quen ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên là điều không thể thiếu. Chế độ ăn uống của người bệnh cần cân bằng dinh dưỡng, tăng cường các loại thực phẩm tốt giúp giảm mỡ máu.