Chuyển cơ quan điều tra việc cổ phần hóa, thoái vốn tại Tổng Công ty Vận tải thủy

Nhiều sai phạm trong cổ phần hóa, thoái vốn tại VIVASO

Tại Thông báo số 657/TB-TTCP về kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong cổ phần hóa, thoái vốn tại Tổng công ty Vận tải thủy (VIVASO), Thanh tra Chính phủ (TTCP) xác định đã có những sai sót trong việc cổ phần hóa, thoái vốn tại doanh nghiệp này.

Tổng công ty Vận tải thủy (tiền thân là Tổng công ty Đường sông Miền Bắc) được thành lập năm 1996 theo quyết định của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) trên cơ sở tách 12 đơn vị sản xuất, kinh doanh của Cục Đường sông Việt Nam.

Ngày 28/12/2011, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt phương án sắp xếp, đổi mới doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước thuộc Bộ GTVT, trong đó có việc cổ phần hóa Tổng Công ty Vận tải thủy.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT có quyết định phê duyệt giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa tại thời điểm 30/6/2013 là hơn 784,5 tỷ đồng, giá trị thực tế phần vốn Nhà nước tại doanh nghiệp là hơn 327,7 tỷ đồng.

Theo cơ quan thanh tra, trước khi xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, VIVASO phải thực hiện việc xác nhận, đối chiếu công nợ và phải được khách nợ, chủ nợ ký biên bản. Tuy nhiên, trong hồ sơ xác định giá trị doanh nghiệp VIVASO xác nhận, đối chiếu cả những khoản công nợ khi chưa được khách nợ, chủ nợ ký Biên bản đối chiếu là vi phạm quy định tại Điều 5, Điều 6 Thông tư số 202/2011/TT-BTC ngày 30/12/2011 của Bộ Tài chính.

Cảng Hà Nội không theo dõi khoản công nợ phải thu của Công ty TNHH Sao Nam Sông Hồng trên sổ sách kế toán với số tiền hơn 16 tỷ đồng là vi phạm quy định tại Khoản 3, Điều 7 Luật Kế toán số 03/2003/QH11 ngày 1/6/2003, dẫn đến việc mất số tiền trên, nên cần phải được xử lý theo quy định.

Theo TTCP, việc Bộ GTVT phê duyệt Dự án WB6, nhưng không có phương án bồi thường giải phóng mặt bằng, phương án khai thác sử dụng của dự án là vi phạm Khoản 1, Điều 69 Luật Xây dựng năm 2003; Điểm a, c Khoản 3, Điều 6 Nghị định số 16/2005/NĐ – CP ngày 7/2/2005 và Điểm a, c Khoản 3, Điều 7 Nghị định số 12.2009/NĐ – CP ngày 12/2/2009.

Bên cạnh đó, Công ty Hợp danh kiểm toán Việt Nam – đơn vị tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp và Tổng công ty Vận tải thủy thực hiện kiểm kê, phân loại tài sản, thiếu danh mục cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc (Dự án WB6); chưa xử lý dứt điểm tài sản gắn với quyền sử dụng đất là vi phạm quy định tại Điều 4 và Điểm d, Điều 9 Thông tư số 202/2011/TT – BTC ngày 30/12/2011.

Ban chỉ đạo cổ phần hóa, Bộ GTVT trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án cổ phần hóa nhưng thiếu trách nhiệm không phát hiện hoặc cố tình không báo cáo Thủ tướng Chính phủ việc không thể đồng thời thực hiện cổ phần hóa VIVASO và Công ty TNHH Vận tải và Xếp dỡ đường thủy nội địa với việc đầu tư nâng cấp cảng Việt Trì và cảng Ninh Phúc bằng nguồn vốn WB6.

Tổng công ty Vận tải thủy - CTCP khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép đã tự ý khai thác, sử dụng một phần cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc (trong giai đoạn 2015-2020). Việc này bị cho là vi phạm Luật xây dựng cần phải được cơ quan chức năng xem xét, xử lý, thu về ngân sách nhà nước khoản lợi nhuận thu được.

Chuyển cơ quan điều tra

Theo TTCP, những việc nêu trên đã dẫn đến hậu quả là phương án cổ phần hóa của VIVASO thiếu chính xác, tài sản cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc đã hoàn thành từ năm 2015 nhưng đến nay chưa được bàn giao đưa vào khai thác, sử dụng theo quy định, nguy cơ lãng phí vốn đầu tư với số tiền gần 135 tỷ đồng khi không đưa vào sử dụng.

Khi xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa đã xác định giá trị khoản đầu tư của VIVASO và Công ty TNHH MTV Vận tải và Xếp dỡ đường thủy nội địa giảm 13,8 tỷ đồng nhưng chưa làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của tập thể, cá nhân cũng như việc xử lý cán bộ có liên quan là vi phạm Nghị định 59/2011 của Chính phủ. Trách nhiệm thuộc Bộ GTVT, Hội đồng quản trị VIVASO.

Từ đó, Tổng TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ GTVT chỉ đạo các đơn vị sử dụng vùng nước cảng, trong đó có Tổng công ty Vận tải thủy - CTCP và các đơn vị thành viên đang quản lý, sử dụng thực hiện các thủ tục thuê đất, mặt nước theo quy định tại Nghị định so 46/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ.

Bộ GTVT cũng sẽ phải chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính, Bộ KH&ĐT, Bộ TN&MT xác định phương án xử lý đối với các tài sản hình thành từ việc sử dụng nguồn vốn WB6 (cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc) với tổng giá trị gần 135 tỷ đồng theo đúng quy định của pháp luật và tình hình thực tế.

Bộ GTVT sẽ phải chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính đề xuất phương án thu hồi về ngân sách Nhà nước với số tiền 50,325 tỷ đồng là giá trị doanh nghiệp của VIVASO xác định chưa đúng quy định, làm giảm giá trị vốn Nhà nước tại thời điểm cổ phần hóa và thoái vốn được phát hiện qua thanh tra và làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm khoản lỗ 13.825 triệu đồng của Công ty TNHH MTV Vận tải và xếp dỡ đường thủy nội địa để xử lý theo quy định của pháp luật.

Bộ GTVT xem xét, xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức liên quan đến các khuyết điểm, vi phạm trong việc xây dựng phương án cổ phần hóa, xác định giá trị của doanh nghiệp để cổ phần hóa.

Bên cạnh đó, cơ quan thanh tra cũng kiến nghị Bộ Công an và VKSND Tối cao tiếp nhận hồ sơ về nội dung cổ phần hóa đối với các tài sản hình thành từ việc sử dụng nguồn vốn WB6 (cảng Việt Trì, cảng Ninh Phúc) với tổng giá trị đầu tư khoảng gần 135 tỷ đồng và việc xác định giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, thoái vốn, sai mất vốn Nhà nước tại cảng Hà Nội với số tiền hơn 16,3 tỷ đồng để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Văn phòng Chính phủ vừa có Công văn số 864/VPCP-CN gửi Bộ trưởng 4 bộ: GTVT, Tài chính, KH&ĐT, Tư pháp truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà liên quan đến phương án xử lý các tài sản hình thành từ các hạng mục đầu tư, nâng cấp cảng thủy nội địa Việt Trì và Ninh Phúc thuộc Dự án Phát triển GTVT khu vực Đồng bằng Bắc Bộ (Dự án WB6).

Tại công văn trên, Phó Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ GTVT chủ trì, phối hợp với bộ trưởng các bộ Tài chính, KH&ĐT và Tư pháp thống nhất một phương án khai thác, xử lý tài sản hình thành từ các hạng mục đầu tư nâng cấp các cảng Việt Trì và Ninh Phúc thuộc Dự án WB6; báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định theo quy định pháp luật.

Văn Thanh