Lần thứ 4 bị cáo Trần Phương Bình ra tòa
Ngày 14/3, Tòa án nhân dân TP Hồ Chí Minh xét xử sơ thẩm vụ án “vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” liên quan đến bị cáo Trần Phương Bình - cựu Tổng Giám đốc Ngân hàng Đông Á cùng 7 đồng phạm, gây thiệt hại số tiền 5.500 tỷ đồng.
Đây là vụ án thứ 4 bị cáo Trần Phương Bình bị đưa ra xét xử liên quan đến các sai phạm trong quá trình điều hành Ngân hàng Đông Á (DAB) giai đoạn 1998-2015. 3 bản án trước đó, bị cáo Bình đang phải thi hành án phạt chung là tù chung thân.
Tại tòa, dù vắng mặt một số người là đại diện của Công ty cổ phần M&C (Công ty M&C) và đại diện Ngân hàng An Bình, tuy nhiên Hội đồng xét xử (HĐXX) cho biết, trong quá trình điều tra những người này đều đã có lời khai, ý kiến đầy đủ nên vẫn tiếp tục phiên tòa. Quá trình xét xử nếu thấy cần thiết sẽ được tòa triệu tập.
Trả lời xét hỏi tại tòa, bị cáo Trần Phương Bình đã thừa nhận hành vi phạm tội như cáo trạng truy tố, đồng thời khai nhận về cấp chứng thư bảo lãnh cho Công ty M&C. Theo bị cáo Bình, vào thời điểm đó DAB do không đủ vốn để cho vay trung và dài hạn nên chỉ cho vay ngắn hạn. Sau khi đến hạn trả nợ, Công ty M&C đã không có nguồn tiền để chi trả cho DAB nên đã đi vay tại Ngân hàng An Bình bằng hình thức phát hành trái phiếu. Để có thể vay tiền ở ngân hàng An Bình bằng trái phiếu, DAB đã phát hành chứng thư bảo lãnh cho công ty này với trị giá 120 tỷ đồng.
Khi HĐXX yêu cầu giải thích tại sao biết Công ty M&C không có khả năng tài chính nhưng vẫn phát hành chứng thư bảo lãnh cho công ty này? Bị cáo Bình cho biết, bản chất của việc phát hành chứng thư bảo lãnh để Công ty M&C vay được tiền từ Ngân hàng An Bình về thì DAB sẽ thu về lại số tiền 120 tỷ đồng, nhờ đó kéo dài thời gian trả nợ cho công ty này.
Liên quan đến khoản vay 146 tỷ đồng mà bị cáo Trần Phương Bình ký cho Công ty M&C vay, bị cáo Bình giải thích, để không ảnh hưởng đến uy tín của DAB nên bị cáo đã chỉ đạo cấp dưới cho công ty này vay bắt buộc khoản tiền 146 tỷ đồng để công ty trả nợ gốc và lãi trái phiếu cho Ngân hàng An Bình. Tại tòa, bị cáo Phùng Ngọc Khánh - cựu Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty M&C cũng thừa nhận thời điểm làm thủ tục vay tiền của DAB thì công ty này đã dùng 18 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNSDĐ) để làm tài sản thế chấp cho khoản vay. Tuy nhiên, hai bên thỏa thuận chỉ ký hợp đồng thế chấp mà không thực hiện công chứng và cũng chưa đăng ký giao dịch bảo đảm. Về tình tiết này, HĐXX cho rằng, việc thế chấp tài sản của các bên là không đúng quy định của pháp luật về ngân hàng. Cụ thể, theo quy định ngân hàng khi giữ GCNSDĐ đứng tên của Công ty M&C phải thực hiện đầy đủ các thủ tục công chứng, đăng ký giao dịch bảo đảm theo quy định.
Về phía Công ty M&C kể từ khi bị cáo Khánh bị bắt đã không còn hoạt động và công ty này cũng chưa làm thủ tục thay đổi người đại diện theo pháp luật. “Việc vay tiền tại DAB là bị cáo có gặp anh Bình để trao đổi phương án cơ cấu các khoản nợ của các công ty thành viên, bị cáo không bàn bạc hay trao đổi gì với các nhân viên cấp dưới” - bị cáo Khánh trả lời xét hỏi.
Theo cáo trạng, bị cáo Trần Phương Bình trong vai trò Tổng Giám đốc của DAB dù biết rõ nhóm các thành viên thuộc Công ty M&C không có khả năng tài chính để chi trả cho hoạt động kinh doanh và trả nợ cho DAB nhưng vẫn chỉ đạo cho nhóm thành viên của Công ty M&C vay tiền.
Bị cáo Trần Phương Bình và Phùng Ngọc Khánh đã cùng với nhiều đồng phạm tổ chức lập khống hồ sơ, giấy tờ, kể cả phương án kinh doanh để đủ điều kiện vay vốn của DAB. Nhiều đồng phạm là các bị cáo tại DAB đã không thẩm định hồ sơ vay và tài sản đảm bảo, lập tờ trình đề nghị phê duyệt cho các công ty thành viên trong nhóm M&C vay số tiền 1.680 tỷ đồng. Từ đó, đã giúp sức cho các sai phạm của bị cáo Bình và bị cáo Khánh. Những sai phạm của các bị cáo đã gây thiệt hại cho DAB tổng số tiền hơn 5.500 tỷ đồng.
Theo dự kiến, vụ án được xét xử trong 3 ngày trước khi tuyên án vào ngày 16/3.