Nghiên cứu thành lập doanh nghiệp trong hợp tác xã

Báo cáo tại phiên họp, liên quan đến việc thể chế hóa nội dung 8 chính sách tại Nghị quyết số 20-NQ/TW, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát, cụ thể hóa các chính sách của Nhà nước, bảo đảm tính khả thi, hiệu quả hỗ trợ và phù hợp với nguồn lực kinh tế; bảo đảm quy định thống nhất với các luật có liên quan; chính sách về đất đai đối với HTX cần bảo đảm, thống nhất, phù hợp với quy định tại dự án Luật Đất đai (sửa đổi) đang trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến; chính sách tín dụng đối với HTX cần bảo đảm thống nhất, phù hợp với quy định của Luật Các tổ chức tín dụng.

Ông Thanh cho biết, đã điều chỉnh các nội dung về 8 chính sách từ 1 điều tại dự thảo luật do Chính phủ trình Quốc hội thành 8 điều (Điều 20-Điều 27) quy định riêng về nội dung từng chính sách, rà soát các quy định bảo đảm phù hợp và thể chế hóa chủ trương tại Nghị quyết số 20-NQ/TW tại Hội nghị lần thứ năm Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới, phù hợp với quy định của pháp luật có liên quan; đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết đối với từng nội dung chính sách nhằm bảo đảm tính khả thi, đưa chính sách đi vào cuộc sống.

Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng, số lượng thành viên HTX nên tăng từ 5 - 7 thành viên chính thức tự nguyện thành lập. Việc quy định tăng số lượng thành viên sẽ nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của HTX, tạo điều kiện phát triển kinh tế tập thể. “Việc khuyến khích các thành viên mới tham gia HTX là việc đúng đắn tránh tình trạng hộ gia đình “trá hình” hoạt động như HTX để trục lợi chính sách” - ông Cường nói và cho rằng, về chuyển nhượng phần góp vốn của thành viên HTX, không nên cho phép chuyển nhượng để tránh tạo điều kiện giao dịch chuyển tài sản thông qua HTX cho người khác cũng như tránh việc mua bán cổ phần, dẫn đến tình trạng không phản ánh đúng ý nghĩa bản chất của HTX...

Cùng quan điểm, bà Lê Thị Nga - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cũng cho rằng, không nên đặt vấn đề chuyển nhượng phần vốn góp của thành viên trong HTX, liên hiệp HTX mà chỉ quy định thành viên được trả lại phần góp vốn khi ra khỏi HTX, liên hiệp HTX theo quy định của luật và các điều lệ. Theo bà Nga, quy định như vậy để tránh hiện tượng mua bán phần vốn góp tương tự như hoạt động của công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn không phản ánh đúng bản chất HTX tương trợ lẫn nhau.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, Chính phủ nên có Nghị định hướng dẫn kèm theo luật thì Quốc hội mới xem xét để bấm nút. Đồng thời cần đưa một số quy định của Nghị quyết 20 vào luật thì luật mới có tính khả thi. So với luật cũ, đã tiến bộ nhiều lắm nhưng một số quy định mới chỉ dừng ở chủ trương của Nghị quyết 20. Cho nên cần rà một số chính sách, chắt lọc đưa vào để luật hoá.

Liên quan đến chính sách tiếp cận vốn và bảo hiểm, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, đây là chính sách cần thiết với HTX nhưng đang rất vướng, thực tế có thể thiết kế theo 3-4 nhóm nội dung cụ thể về chính sách tiếp cận vốn, bảo hiểm, lưu ý tiếp cận vốn và bảo hiểm là những nội dung khác nhau.

Theo Chủ tịch Quốc hội, cần quy định rõ các ngân hàng thương mại cho các chủ thể tổ hợp tác, HTX, liên minh HTX vay vốn tín dụng theo quy định pháp luật trên cơ sở xem xét, đánh giá năng lực tài chính và hiệu quả dự án sản xuất kinh doanh, kể cả về năng lực tài chính và hiệu quả của dự án, những tài sản hình thành sau đầu tư có thể dùng thế chấp vay vốn. “Chính sách vay 500 triệu đồng không phải thế chấp nhưng không ai vay được vốn vì ngân hàng bao giờ cũng yêu cầu phải có tài sản đảm bảo”- Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng.

Về chính sách bảo hiểm, theo Chủ tịch Quốc hội nên nghiên cứu Nghị định về bảo hiểm nông nghiệp. Theo đó, nên đưa một số quy định của Nghị định này vào trong luật. Ví như có chính sách về bảo hiểm ngư nghiệp thì càng tốt. Bên cạnh đó, bản thân các HTX cũng phải chịu trách nhiệm về hoạt động kinh doanh của mình.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị có thể nghiên cứu bổ sung thành lập doanh nghiệp trong HTX bởi đây là nội dung vướng nhưng dự thảo luật lại chưa đề cập đến. Việt Nam đã có thành lập doanh nghiệp trong HTX và nhu cầu rất lớn nên có thể nghiên cứu đưa ra những điều khoản mang tính nguyên tắc chung và có sự hướng dẫn chi tiết của Chính phủ để không có khoảng trống pháp luật trong vấn đề này.

H.Vũ